Ana Makale içeriği
Özet
Türk tarihinin en eski ve önemli yazılı kaynaklarından olan Divânü Lügâti’t Türk, bugüne kadar daha çok dil ve tarih bilimleriyle uğraşanları ilgilendiren bir eser olarak algılana gelmiştir. Araştırma yapan çoğu disiplinin mutlaka kendisiyle alakalı bir şeyler bulabileceği kültürümüzün bu nadide eseri; coğrafyayı ilgilendiren birçok konuyu da bünyesinde saklamaktadır. Bu çalışmada günümüzden yaklaşık 1000 yıl önce doğan Kaşgarlı Mahmut’un hazırladığı Divânü Lügâti’t Türk’te geçen fiziki coğrafya terimleri ve adlar tespit edilmeye çalışılmıştır.
Divânü Lügâti’t Türk’te, coğrafyanın alt disiplinlerinden olan jeomorfoloji, hidrografya, zoocoğrafya, bitki coğrafyası, klimatoloji, yerleşme coğrafyası, beşeri coğrafya, bölgesel coğrafya, matematik coğrafya, ekonomik coğrafya ve diğer coğrafya alt birimlerinin inceleme alanına giren birçok terim, yerleşme ve mevki adı yer almaktadır. Eserin muhtelif yerlerinde deniz, göl, akarsu, çöl, hayvan, bitki, yıldız, ülke, şehir, bölge, köy ve mevki adları geçmektedir. Çoğu terim ve adın günümüzde hiç değişmeden o günkü şekliyle ya da küçük değişikliklerle kullanıldığı düşünüldüğünde, eserin büyüklüğü ve önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Divânü Lügâti’t Türk’te geçen fiziki coğrafya terimleri özelliklerine göre gruplandırılmaya ve önemleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Divânü Lügâti’t Türk’te, coğrafyanın alt disiplinlerinden olan jeomorfoloji, hidrografya, zoocoğrafya, bitki coğrafyası, klimatoloji, yerleşme coğrafyası, beşeri coğrafya, bölgesel coğrafya, matematik coğrafya, ekonomik coğrafya ve diğer coğrafya alt birimlerinin inceleme alanına giren birçok terim, yerleşme ve mevki adı yer almaktadır. Eserin muhtelif yerlerinde deniz, göl, akarsu, çöl, hayvan, bitki, yıldız, ülke, şehir, bölge, köy ve mevki adları geçmektedir. Çoğu terim ve adın günümüzde hiç değişmeden o günkü şekliyle ya da küçük değişikliklerle kullanıldığı düşünüldüğünde, eserin büyüklüğü ve önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Divânü Lügâti’t Türk’te geçen fiziki coğrafya terimleri özelliklerine göre gruplandırılmaya ve önemleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Makale Detayları
Sorumlu yazar olarak;
* sunulan makalenin yazarlara ait orijinal çalışma olduğunu,
* tüm yazarların bu makaleye katkı sağladığını ve her türlü sorumluluğu aldığını,
* tüm yazarların makaleyle ilgili bütün mali haklarını “Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)” ne devretmesi ve bu formda belirtilen taahhütlerin yerine getirilmesiyle ilgili olarak yetkili olduğumu,
* mali hak devri ve taahhütlerin yerine getirilmesiyle ilgili doğacak tüm anlaşmazlıklardan sorumlu olacağımı,
* tüm yazarların makalenin basılacak halini gördüklerini ve kabul ettiklerini,
* tüm yazarlarla ilgili her türlü iletişim bilgisinin doğru verildiğini,
* sunulan makalenin başka bir yerde basılmadığını veya basılmak için gönderilmediğini,
* sunulan makalede yer alan yazı, şekil ve tabloların hiç kimsenin telif hakkını ihlal etmediğini,
*Araştırma ve yayın etiği kurallarına uyduğumuzu,
* sunulan makale üzerindeki mali hakları, birleştirme, işleme, yeniden şekillendirme, çoğaltma, temsil, basım, yayım, dağıtım, İnternet ve diğer her türlü yolla iletim haklarını “Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi(ANKAD)” dergisi yetkili makamlarınca sınırsız olarak kullanılmak üzere devretmeyi tüm yazarlar adına kabul ve taahhüt ederim.