Ayn Rand İçin Dünyadaki Kötülüklerin Kaynağı: Altruizm

Özet

Etik tartışmaların odağında yer alan sorulardan biri ‘davranışlarımızın temel güdüleyicisi nedir ya da ne olmalıdır?’ sorusudur. Bu soruya cevap arama çabasında ‘egoizm’ ve ‘altruizm’ farklı bakış açılarına sahiptir. Ayn Rand, rasyonel egoizmin kendini feda etmeye değil, akla dayandığını, oysa akla dayanan hiçbir tarafı olmayan altruizmin en yüksek ahlaki görevinin kendini feda etmek olduğunu savunur. Rand, bu nedenle altruizmin insan doğasına ve hayatına zarar veren bir yaklaşım olduğunu iddia eder. Rand’ın amacı rasyonel bir ahlak felsefesi ortaya koyabilmek için problemin temeline inmek, objektif gerçekliklere ve nedenselliklere dayanan bir ahlaki sistem geliştirmek, yanlış anlamlar yüklendiğini düşündüğü egoizmin gerçek anlamını ortaya çıkarmaktır. Ancak Rand’ın altruizm ile ilgili tespitlerinin geçerliliği tartışmaya açık bir konu olarak karşımızda durmaktadır çünkü insanların günlük hayatlarında hiçbir karşılık beklemeden birbirlerine maddi ve manevi destek olmaları sıkça gözlenen bir davranıştır.  Yakın zamanda yapılan sosyolojik, psikolojik ve hatta biyolojik çalışmalar insanda altruizmin de egoizm kadar doğal olduğunu ortaya koymuştur. Makalede Ayn Rand’ın altruizm eleştirisine yer verilecek, düşüncelerinin geçerliliği sorgulanacaktır.