Somut Olmayan Kültürel Miras Araştırmalarında Küresel Trend: Bibliyometrik Bir Analiz

Özet

Somut olmayan kültürel miras (SOKÜM), 2003 yılında UNESCO tarafından hazırlanan ve pek çok ülke tarafından imzalanan Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinden bu yana çok sayıda bilim insanının ilgi alanına giren konulardan biri olmuştur.  Bu çalışma, “Somut olmayan kültürel miras (SOKÜM) üzerine yapılan çalışmalarda nasıl bir eğilim görülmektedir?” sorusuna yanıt aramayı amaçlamaktadır. Bu amaca yönelik, sistematik bir literatür taraması yapılmış ve araştırmada nicel bibliyometrik analiz metodu kullanılmıştır. Çalışmada Web of Science (WoS) çekirdek veri tabanından SOKÜM ile ilgili toplam 645 makaleye ulaşılmıştır. Bütün makalelerin bibliyometrik analizi için VOSviewer analiz programı kullanılmıştır. Program aracılığıyla, çalışmaların anahtar kelimeleri ve özetlerinde yer verilen kavramların neler olduğu, en çok atıfa sahip yazarların kimler olduğu, yayınların yıl ve ülke bilgileri gibi özellikler analiz edilmiş ve elde edilen sonuçlar görsel olarak sunulmuştur. Çalışma sonucunda, yazar atıf ve eserlerine ilişkin bir tutarlılığın olmadığı; çalışmaların daha çok kültürel miras, turizm, sürdürülebilirlik, kimlik, otantiklik gibi kavramlarla ilişkili olarak yapıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca 2003 yılından bu yana geçen sürede yapılan araştırmaların sayısında dramatik bir yükselişin olduğu; çalışmaların Çin, İngiltere, ABD, İspanya gibi yüksek gelirli ülkelerde daha fazla yapıldığı ve en fazla yayınlandığı derginin Sustainability, yayıncının ise MDPI olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.