Sosyal Bilgiler Dersi Yaşayan Demokrasimiz Öğrenme Alanına Disiplinlerarası Bir Bakış
DOI:
https://doi.org/10.63556/ankad.v9i2.236Anahtar Kelimeler:
Sosyal bilgiler, yaşayan demokrasimiz, Drake ve Burns, disiplinlerarası.Özet
Öz
Eğitimde disiplinlerarası yaklaşımlar, özellikle karmaşık toplumsal sorunların ele alınmasında giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Günümüz dünyasında toplumsal ve politik meselelerin çok boyutlu yapısı, tek bir disiplinin sınırları içinde değerlendirilemeyecek kadar karmaşıktır; bu durum, sosyal bilgiler dersinde demokratik süreçlerin anlaşılmasında disiplinlerarası yaklaşımların önemini artırmaktadır. Bu çalışmada, 5. sınıf sosyal bilgiler dersi “Yaşayan Demokrasimiz” öğrenme alanı, Drake ve Burns’ün (2004) Disiplinlerarası Öğretim Modeli temelinde değerlendirilmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 2024 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nın doküman analizi yöntemiyle yapılan incelemesi, “Yaşayan Demokrasimiz” öğrenme alanının disiplinlerarası bir yapıya uygunluğunu göstermektedir. Araştırma bulguları, bu öğrenme alanının dikey ve yatay olarak entegre edilmiş standartlarla öğrencilere anlamlı temalar sunarak demokratik katılımı desteklediğini ortaya koymaktadır. BİLGİ (KNOW) /BECERİ (DO) /DEĞER (BE) köprüsü kullanılarak bilgi, beceri ve değerler arasında kurulan bağlarla eleştirel düşünme ve problem çözme becerileri geliştirilmiş, öğrencilerin demokratik değerleri benimseyen sorumlu bireyler olarak yetişmeleri hedeflenmiştir. Bu çerçevede, disiplinlerarası yaklaşım, öğrencilere yalnızca teorik bilgi kazandırmakla kalmayıp aynı zamanda bu bilgileri günlük yaşamla ilişkilendirme ve çözüm geliştirme becerileri sunarak kalıcı ve anlamlı bir öğrenme deneyimi sağlamaktadır.
Referanslar
Aladağ, E. & Sert, C. (2020). Sosyal bilgiler 5. sınıf ders kitabının disiplinler arası yaklaşım açısından incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 6(3), 285-295. https://doi.org/10.38089/ekuad.2020.28
Barry, A. & Born, G. (2013). Interdisciplinarity: Reconfigurations of the social and natural sciences. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203584279
Beane, J. A. (1997). Curriculum integration: Designing the core of democratic education. Teachers College Press.
Breslin, T. (2023). Rethinking citizenship education for political literacy. H. Tam (Ed.), Who’s afraid of political education? The challenge to teach civic competence and democratic participation içinde (ss. 64-80). Policy Press. doi: https://doi.org/10.51952/9781447366997.ch005
Drake, S. M. & Burns, R. (2004). Meeting standards through integrated curriculum. Association for supervision and curriculum development.
Gürkan, B. & Doğanay, A. (2016). Sosyal bilgiler dersinde disiplinler arası öğretim yaklaşımına dayalı analoji tekniği uygulamalarının kavram gelişimine etkisi: Bir durum çalışması. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(19), 395-416. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9861
Jacobs, H. H. & Borland, J. H. (1986). The interdisciplinary concept model: Theory and practice. Gifted Child Quarterly, 30(4), 159-163. Erişim tarihi: 01.09.2024 https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/001698628603000403
Keçe, M. & Merey, Z. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler kazanımlarının sosyal bilimler disiplinlerine ve disiplinlerarası anlayışa uygunluğunun belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 110-139. Erişim tarihi: 20.09.2024 https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/13707/165954
Klein, J. T. (1990). Interdisciplinarity: History, theory, and practice. Wayne State University Press.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Sosyal Bilgiler Öğretim Programları. Ankara.
Nowotny, H., Scott, P., & Gibbons, M. (2001). Re-thinking science: Knowledge and the public in an age of uncertainty. Polity Press.
Öztürk, C. (2009). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. C. Öztürk (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (ss. 1-31). Pegem Akademi.
Sağdıç, M. (2019). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitiminde disiplinlerarası öğretim yaklaşımının tarihsel gelişimi. Journal of History Culture and Art Research, 8(2), 390-403. https://doi.org/10.7596/taksad.v8i2.2121
Scott, E. K. & White, B. R. (2024). An empirical study of cultivating innovative practice abilities in an interdisciplinary education environment in Australia. Research and Advances in Education, 3(5), 53-63. https://doi.org/10.56397/RAE.2024.05.06
Spelt, E. J. H., Biemans, H. J. A., Tobi, H., Luning, P. A., & Mulder, M. (2009). Teaching and learning in interdisciplinary higher education: A systematic review. Educ Psychol Rev, 21, 365-378. https://doi.org/10.1007/s10648-009-9113-
Şimşek, A. (2008). Tarih derslerinde bütünsel öğrenme: Gestaltçı yaklaşımdan holistik yaklaşıma bir bakış denemesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-16. Erişim tarihi: 15.09.2024 https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/161047/makaleler /5/2/ arastrmx_161047_5_pp_1-16.pdf
Strathern, M. (2004). Commons and borderlands: Working papers on interdisciplinarity, accountability and the flow of knowledge. Sean Kingston Publishing.
Turan, S. (2019). 2018 Sosyal bilgiler öğretim programının disiplinlerarası yapısının incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 2(2), 166-190. Erişim tarihi: 15.09.2024 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/904670
Turan, S. (2020). Teachers' views on the use of inter-disciplinary approach in social studies. International Journal of Field Education, 6(1), 141-163. Erişim tarihi: 15.09.2024 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1173424
Ürey, M., Çepni, S., & Kaymakçı, S. (2015). Fen temelli ve disiplinlerarası okul bahçesi programının bazı sosyal bilgiler öğretim programı kazanımları üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 7-29. Erişim tarihi: 10.09.2024 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/153574
Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12), 89-94. Erişim tarihi: 12.09.2024 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/88151
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
