Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma/Bütünleştirme Eğitimine İlişkin Farkındalıkları
DOI:
https://doi.org/10.63556/ankad.v9i3.247Anahtar Kelimeler:
Kaynaştırma- bütünleştirme- öğretmen adayı- sosyal bilgiler- özel gereksinimli öğrencilerÖzet
Bu araştırmada, özel gereksinimli öğrencilerin toplumsal hayata uyum sağlamalarında önemli bir yeri olan sosyal bilgiler dersi hakkında sosyal bilgiler öğretmenliği programında öğrenim gören öğretmen adaylarının kaynaştırma/bütünleştirmeye ilişkin farkındalıklarının nasıl olduğu ele alınmaktadır. Çalışmada nitel araştırma türlerinden olgubilim deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın katılımcı grubunu 9 öğretmen adayı oluşturmakta olup, araştırma verileri, yazışma tekniği ile elde edilmiştir. Veriler NVIVO 11 programı kullanılarak içerik analizi ve betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırma kapsamında öğretmen adaylarının kaynaştırma/bütünleştirmeyi bütünleşme, eşitlik ve özel eğitim kavramlarıyla ilişkilendirdikleri; sosyal bilgiler dersi kapsamında yapılabilecek uygulamaları değerlendirme, ilgi ve öğretim süreci olarak ele aldıkları; kaynaştırma/bütünleştirmeye yönelik deneyimlerini özel eğitim okullarını ziyaret ve TÜBİTAK proje eğitimine katılım göstererek sağladıkları; Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının kaynaştırma ile ilişkisini bilgi aktarımı gerçekleştiren ve yaşamın içinde yer alan bir yapı olarak gördükleri; etkili ve nitelikli bir kaynaştırma eğitimi için beklentilerin lisans eğitimi, öğretim programı ve özel gereksinimli bireylerin eğitimleri çerçevesinde geliştiği görülmektedir. Araştırmanın sonucuna dayanarak SDÖP de özel gereksinimliler ve kaynaştırma/bütünleştirme eğitimini kapsayan derslerin arttırılması ve içeriklerinin pratiğe dayalı olması önerilmektedir.
Referanslar
Akay, E. (2023). İlkokul 4. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının kaynaştırma/bütünleştirme ortamındaki işitme kayıplı öğrencilerin kullanımı açısından incelenmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(5), 724-741.
Aker, G. (2014). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimi hakkındaki tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ateş, R. C. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik öz yeterlik inançlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Ayvaz Öztürk, S. (2020). Kaynaştırma eğitimine ilişkin sosyal bilgiler alanında yapılan çalışmaların incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies. 3(1), 70-89.
Büyükalan, S. & Yaylacı, Z. (2018). Normal gelişim gösteren öğrencileri ile kaynaştırma öğrencilerinin sosyal bilgiler kavramına ilişkin metafor algıları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(4), 679-697. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.376764
Coolican, H. (2009). Research methods and statistics psychology. London: Hodder Education.
Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev.: M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Demirezen, S. & Açıl, F. B. (2020). Ortaokul kaynaştırma öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi hakkındaki görüşleri. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 4(3), 278-294.
Demirezen, S. & Akhan, N. E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(USBES Özel Sayı II), 1206-1223.
Görmez, E. (2016). Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Performans Düzeyleri / The Performance Level of the Inclusion Students Towards the Social Studies Course. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35).
Gözün, Ö. & Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 65-77. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000081
Güleryüz, B. & Özdemir, M. (2015). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 53-64.
Hacısalihoğlu-Karadeniz, M. (2017). Öğretmen adaylarının özel eğitim ve kaynaştırma eğitiminde matematik uygulamalarına ilişkin görüşleri. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1/12), 119-158.
İlk, G. & Açıkalın, M. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik görüşlerinin ve deneyimlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 219, 57-88.
Karabulut, H. A., Uçar, A. S., Yılmaz, Y. & Uçar, K. (2021). Öğretmenlerin kaynaştırma kavramına ilişkin metaforik algıları. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(16), 1-17. https://doi.org/10.17679/inuefd.1218307
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000080
Kanat, H. (2015). Kaynaştırma öğrencisi olan sosyal bilgiler öğretmenlerinin yaptıkları eğitim-öğretim faaliyetlerine ilişkin görüş ve önerileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Karasu Avcı, E. & Ketenoğlu Kayabaşı, Z. E. (2023). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kaynaştırma/bütünleştirme kavramına yönelik metaforik algıları. Fethi Kayalar (Ed.), Eğitim Bilimlerinde Öncü ve Çağdaş Çalışmalar, içinde (149-166). İzmir: Duvar Yayınevi.
Kot, M., Sönmez, S., Yıkmış, A. & Çiftçi Tekinarslan, İ. (2015). İlkokul 4. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi kapsamında zihinsel yetersizliği olan kaynaştırma öğrencisine yönelik uygulamaları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(USBES Özel Sayısı I), 231-246.
Mertoğlu, H., Taymaz Sarı, O., Pusmaz, A. & Balçın, M. D. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kaynaştırma uygulamaları yeterlikleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 51, 131-154. https://doi.org/10.15285/maruaebd.533609
Milli Eğitim Bakanlığı (2010). Okullarımızda (3N 1 K) Neden, Nasıl, Niçin: Kaynaştırma Kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Orel, A., Zerey, G. & Töret, Z. (2004) Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 23-33. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000076
Öztürk, D. & Akdal, D. (2022). Sınıflarında özel gereksinimli öğrencileri olan sosyal bilgiler öğretmenlerinin bütünleştirme ortamlarında sosyal bilgiler öğretimine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 61, 453-484.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün, S. B. Demir, Çev) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Sencer, M. (1989). Toplum bilimlerinde yöntem. İstanbul: Beta Yayınları.
Tekintangaç, Y. (2015). Özel eğitim sınıfında çalışan öğretmenlerin sosyal bilgiler öğretim programına ilişkin görüşleri (Ağrı ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Topçu, E. & Katılmış, A. (2013). Yarı zamanlı kaynaştırma eğitimi alan ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik düşünceleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Dergisi, 3(3), 48-81.
Yaylacı, Z. & Aksoy, B. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlilikleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(6), 19-40.
Yıldırım, S. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterlilikleri: Samsun ili örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yazıcıoğlu, T. (2018). Kaynaştırma uygulamalarının tarihsel süreci ve Türkiye’de uygulanan kaynaştırma modelleri. Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8(1), 92-110. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.420028
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
