Hastanelerde Afet ve Acil Durumda Olay Yönetim Ekibinde Yer Alan Halkla İlişkiler Sorumlularının Farkındalık Düzeyleri
DOI:
https://doi.org/10.63556/ankad.v9i2.267Anahtar Kelimeler:
Halkla ilişkiler ve afet- afet ve sağlık kurumları- hastane afet ve acil durum planıÖzet
Öz
Sağlık kurumları yaşanan afet veya acil durumlarda sağlık hizmeti sunmakla kalmayıp aynı zamanda felaketin bilançosu hakkında iç ve dış paydaşlarını bilgilendirmektedir. Sağlık kurumlarında acil durumlarda bu görevi Hastane Afet ve Acil Durum Planında tanımlanan halkla ilişkiler sorumlusu yerine getirmektedir. Çalışmanın problemini ülkemizde son dönemde yaşanan deprem felaketlerinde hastane afet planlarında yer alan halkla ilişkiler faaliyetlerinin aktif şekilde uygulanmaması oluşturmaktadır. Bu problem çerçevesinde çalışmada afet ve acil durumlarda aktif rol alan üçüncü basamak sağlık hizmeti sunan kamu, özel ve üniversite hastanelerinde planda tanımlanan halkla ilişkiler sorumlularının bilgi düzeylerinin ölçülmesi ve 2020 ile 2023 yıllarında yaşanan depremlerde hastanelerde gerçekleştirilen halkla ilişkiler faaliyetlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Halkla ilişkiler sorumlularının bilgi düzeyinin ölçülmesi için yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış ve üç hastanenin halkla ilişkiler sorumlularına uygulanarak verilen cevaplar karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Çalışma, hastane afet planında yer alan halkla ilişkiler süreçlerini değerlendirerek spesifik bir alana değinmesi açısından önem arz etmektedir. Çalışmada üç hastanenin halkla ilişkiler sorumlusunun plana ilişkin temel bilgi düzeylerinin yeterli olmadığı, acil durumlarda kısa sürede olayı yönetmeyi sağlamaya yarayacak olan acil durum kodlarına ilişkin bilgi düzeylerinin oldukça kısıtlı olduğu ve acil durum ve afetlerde hastane afet ve acil durum planına uygun bir halkla ilişkiler faaliyeti yürütmedikleri bulgularına ulaşılmıştır. Ulaşılan bulgulardan hareketle hastanelerde afet planında görevlendirilen halkla ilişkiler sorumlularının planda tanımlanan görev yetki ve sorumluluklarına hakim olmadığı, afet planına ilişkin bilgi düzeylerinin kısıtlı olduğu, yaşanan afetlerde halkla ilişkiler sorumlularının afet planı doğrultusunda faaliyet göstermediği ve üniversite ve kamu hastanelerinin halkla ilişkiler sorumlularının afet planına ilişkin bilgi düzeylerinin daha fazla olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.
Çalışmada üç hastanenin halkla ilişkiler sorumlusunun planı ile ilgili temel bilgi düzeyinin yeterli olmadığı, acil sıcaklık kısa süreli olay yönetimi, yaralanacak olan acil durum kodlarına ilişkin bilgi bölümlerinin oldukça kısıtlı olduğu ve acil durum ve afetlerde hastane afet ve acil durum planına uygun bir halkla üretim faaliyeti gerçekleştirildiklerina ulaşılmıştır. Ulaşılan bulgulardan hareketle hastanelerde afet planında görevlendirilen halkla ilişkiler sorumlularının takviminde görev yetkisi ve sorumluluklarına hakim olmayan, afet planına ilişkin bilgi düzeylerinin sınırlı olduğu, gerçekleşen afetlerde halkla satış sorumlularının afet planının faaliyet göstermediği ve üniversite ve kamu hastanelerinin halkla satış sorumlularının afet planına ilişkin bilgilerin daha fazla olduğu gösterilmiştir.
Referanslar
Abd elazeem, H., Adam, S., Mohamed, G. (2011). “Awareness of Hospital Internal Disaster Management Plan Among Health Team Members in A University Hospital.” Life Science Journal, 8(2): 42-52
Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, (2024). https://www.afad.gov.tr/tanimi-tarihcesi-ve-gorevleri#:~:text=25%2F05%2F2009%20tarihinde%205902,il%C3%A7e%20sivil%20savunma%20m%C3%BCd%C3%BCrl%C3%BCkleri%20kald%C4%B1r%C4%B1lm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r. (E.T.: 09.12.2024).
Alexander, D. E. (2014). Social media in disaster risk reduction and crisis management. Science and engineering ethics, 20, 717-733.
Avcı, S., Kaplan, B., Ortabağ, T., & Arslan, S. (2022). Üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin afet konusundaki bilgi ve bilinç düzeyleri. Afet ve Risk Dergisi, 5(1), 94-108.
Cebeci, S. P., & Arberk, O. K. (2024). Sağlık Çalışanlarının Hastane Afet Ve Acil Durum Planı Bilgi Düzeyi. The Journal of Academic Social Science, 120(120), 103-112.
Coombs, W. T. (2010). Parameters for Crisis Communication. The Handbook of Crisis Communication. Ed. W. Timothy Coombs, Sherry J. Holladay. Malden, MA: Blackwell Publishing.
Creswell, J. W. (2016). Qualitative research methods: Qualitative research and research design according to five approaches. Trans. M. Bütün, SB Demir). Ankara: Siyasal Kitapevi (Original publication date, 2013).
Delbridge, T. R., Bailey, B., Chew, J. L., Conn, A. K., Krakeel, J. J., Manz, D., … & Wilson, E. M. (1998). EMS agenda for the future: where we are… where we want to be. Prehospital Emergency Care, 2(1), 1-12.
Della Porta, D., & Keating, M. (Eds.). (2008). Approaches and methodologies in the social sciences: A pluralist perspective. Cambridge University Press.
Flick, U. (2015). Introducing research methodology: A beginner's guide to doing a research project. Sage.
Glik, D. C. (2007). Risk communication for public health emergencies. Annual review of public health, 28(1), 33-54.
Guth, D. W., & Marsh, C. (2007). Public relations: A values-driven approach. Pearson.
Hastane Afet Planı (2021). https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/40879/0/haphazirlamaklavuzusurum214062021pdf.pdf, Erşim Tarihi: 02.01.2025.
Hjorth, L., & Kim, K. H. Y. (2011). The mourning after: A case study of social media in the 3.11 earthquake disaster in Japan. Television & New Media, 12(6), 552-559.
Johansen, W., and Frandsen, F. (2007). Crisis communication: When the corporate image and reputation is threatened [English Trans.]. Frederiksberg, Denmark: Samfundslitteratur.
Panos, E., Dafni, P., Kostas, G. & Zacharoula, M. (2009). Crisis Management in The Health Sector; Qualities And Characteristics of Health Crisis Managers. Inter- national Journal of Caring Sciences, 2(3), 105-107.
Park, J., Cha, M., Kim, H., & Jeong, J. (2012). Managing bad news in social media: A case study on domino’s pizza crisis. In Proceedings of the International AAAI Conference on Web and Social Media (Vol. 6, No. 1, pp. 282-289).
Sağlık Bakanlığı, (2021). https://www.saglik.gov.tr/TR,1789/hastane-afet-ve-acil-durum-plani-hap-hazirlama-kilavuzu.html (E.T.: 09.12.2024).
Sağlık Hizmet Sunucularının Basamaklandırılmasına Dair Yönetmelik (2022) https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=39362&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5. (E. T. : 02.01.2025)
Sarık, M. E., & Cengiz, S. (2022). Hastane afet ve acil durum planı eğitim, hazırlık düzeyi ve çalışanların bilgi seviyelerinin tespit edilmesi: Antalya ili örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 122-132.
Şen, G., & Ersoy, G. (2017). Hastane afet ekibinin afete hazırlık konusundaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 122-130.
Van den Hurk, A. M. (2013). Social media crisis communications: Preparing for, preventing, and surviving a Public Relations# FAIL. Pearson Education.
Yurdakul, A., Piroğlu, F., & Okay, N. (2013). Kocaeli Derince Eğitim ve AraĢtırma Hastanesi Mevcut Afet Planı Çerçevesinde, ÇalıĢanların Afete Hazırlığının Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute, 1(2), 75-85.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
