Okul Öncesi Öğretmenlerinin Mesleki Öz-Yeterlikleri ile Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çeşitli Değişkenlerin Düzenleyici Rolü
DOI:
https://doi.org/10.63556/ankad.v9i4.308Anahtar Kelimeler:
Okul öncesi öğretmeni- motivasyon- öz yeterlik- yeterlilikÖzet
Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin mesleki öz-yeterlik algıları ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek ve yaş ile mesleki kıdem değişkenlerinin bu ilişki üzerindeki düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu Kars ilinde görev yapmakta olan araştırmaya gönüllü olarak katılan 139 okul öncesi öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunun belirlenmesinde seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılarak örneklem oluşturulmuştur. Araştırmada kişisel bilgi formu, okul öncesi öğretmenlerinin öz yeterlikleri ölçeği ve öğretmen motivasyon ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçları öğretmenlerin motivasyon düzeyleri ile mesleki öz yeterlik algısı arasında yer alan ilişkinin, yaş ve kıdem gibi demografik değişkenlere göre değişkenlik gösterebileceğini ve öğretmenlerin motivasyon düzeyi ile mesleki öz yeterlik algısı arasındaki ilişkinin tek boyutlu olmadığını, demografik değişkenler yaş ve kıdem yılı doğrultusunda farklılık gösterebileceğini ortaya koymakta bu ilişkinin değerlendirilmesinde bireysel ve mesleki özelliklerin dikkate alınmasının önemli olduğunu göstermektedir.
Referanslar
Alemdağ, C., Öncü, E., & Yılmaz, A. K. (2014). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının akademik motivasyon ve akademik öz-yeterlikleri. Spor Bilimleri Dergisi, 25(1), 23-35. https://doi.org/10.17644/sbd.171304
Adair, J. (2003). Etkili motivasyon: insanlardan en iyi verimi nasıl alabilirsiniz? Babıali Kültür Yayıncılığı.
Andriani, S., Kesumawati, N., & Kristiawan, M. (2018). The influence of the transformational leadership and work motivation on teachers performance. International journal of scientific & technology research, 7(7), 19-29. The_Influence_of_The_Transformational_Leadership_a%20(5).pdf
Avcı, O. (2019). Beden eğitimi ve spor öğretmenleri ile diğer branş öğretmenlerinde öğretme motivasyonu ve öğretmen öz yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
Bahous, J. (2006). Teacher competence: In-Service vs pre-service teachers. Online Submission. ERIC Number: ED491484
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W.H. Freeman.
Bağ, C., & Ay, Ş. Ç. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin öğretmen yeterlikleri ve hizmet içi eğitim ihtiyaçlari. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 289-312.
Bayraktar, V., & Temel, F. (2014). Okuma-yazmaya hazırlık eğitim programının çocukların okuma yazma becerilerine etkisi [The effect of the program of readiness education on the skills on reading-writing skills]. Hacettepe University Journal of Education, 29(3), 08-22.
Blömeke, S., Gustafsson, J.-E. & Shavelson, R.J. (2015). Beyond dichotomies competence viewed as a continuum. Zeitschrift für Psychologie, 223(1), 3-13. doi:10.1027/2151-2604/a00019
Brown, A. L., Myers, J., & Collins, D. (2021). How pre-service teachers’ sense of teaching efficacy and preparedness to teach impact performance during student teaching. Educational Studies, 47(1), 38-58. https://doi.org/10.1080/03055698.2019.1651696
Creswell, J. W. (2017). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches (4th ed.). Sage.
Coşkunsoy, M. İ., & Korkmaz, H. (2025). Okul öncesi öğrenme bağlılığı gözlem aracının geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 126-136. https://doi.org/10.17556/erziefd.1598138
Day, C., & Gu, Q. (2007). Variations in the conditions for teachers' professional learning and development: Sustaining commitment and effectiveness over a career. Oxford Review of Education, 33(4), 423–443. https://doi.org/10.1080/03054980701450746
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Plenum Press.
Dörnyei, Z., & Ushioda, E. (2021). Teaching and researching motivation. Routledge.
Griethuijsen, R. A. L. F., Eijck, M. W., Haste, H., Brok, P. J., Skinner, N. C., Mansour, N., et al. (2014). Global patterns in students’ views of science and interest in science. Research in Science Education, 45(4), 581–603. https://doi.org/10.1007/s11165-014-9438-6
Guo, Y., Justice, L. M., Sawyer, B., & Tompkins, V. (2011). Exploring factors related to teachers' self-efficacy. Teaching and Teacher Education, 27(5), 961-968. https://doi.org/10.1016/j.tate.2011.03.008
Güngör, H., Ogelman, H. G., & Toklu, D. A. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin öğretmen yeterliliği ve mesleki doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 38-48. https://doi.org/10.29065/usakead.1088972
Gürbey, S. K., & Metin, M. (2022). Development of a self-efficacy scale for preschool teachers on science teaching: validity and reliability study. Southeast Asia Early Childhood Journal, 11(1), 106-129. https://doi.org/10.37134/saecj.vol11.1.7.2022
Giren, S. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının okul öncesi eğitim öğretmeni kavramına ilişkin metaforları. Firat University Journal of Social Sciences, 25(2), 123-132. https://doi.org/10.18069/fusbed.03653.
Friedman, I. A., & Kass, E. (2002). Teacher self-efficacy: A classroom-organization conceptualization. Teaching and Teacher Education, 18(6), 675–686. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(02)00027-6
Frelin, A. (2010). Teachers' relational practices and professionality. Doctoral dissertation. Uppsala University
Han, J., & Yin, H. (2016). Teacher motivation: Definition, research development and implications for teachers. Cogent Education, 3(1). https://doi.org/10.1080/2331186X.2016.1217819
Heckman, J. J. (2006). Skill formation and the economics of investing in disadvantaged children. Science, 312(5782), 1900-1902. DOI: 10.1126/science.112889
Helvacı, M., A. (2011). Eğitim sisteminde eğitimin rolü. N. Saylan,(Ed.). Eğitim Bilimine Giriş (s.285-276). Anı Yayıncılık.
Hoy, A. W., & Spero, R. B. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21(4), 343–356. https://doi.org/10.1016/j.tate.2005.01.007
Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
Karakelle, S., & Can, M. (2020). Öğretmen öz-yeterliği ve motivasyon ilişkisi: Öğretmen görüşleri doğrultusunda bir değerlendirme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(1), 25–40. 10.7827/TurkishStudies.70304
Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford press.
Klassen, R. M., & Chiu, M. M. (2010). Effects on teachers’ self-efficacy and job satisfaction: Teacher gender, years of experience, and job stress. Journal of Educational Psychology, 102(3), 741–756. https://doi.org/10.1037/a0019237
Karakuyu, Y., & Karakuyu, A. (2016). Motivasyon ve öz-yeterliğin sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgilerine (TPAB) katkısı. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 89-100. https://doi.org/10.29065/usakead.232415
Kaya, İ. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 345-363. https://doi.org/10.26466/opus.530330
Kozak, L., Popovych, O., Ivanova, V., Harashchenko, L., & Teslenko, S. (2024). Teaching professional competence in preschool education. Amazonia Investiga, 13(73), 114-127. https://doi.org/10.34069/AI/2024.73.01.9
Lillvist, A., Sandberg, A., Sheridan, S., & Williams, P. (2014). Preschool teacher competence viewed from the perspective of students in early childhood teacher education. Journal of Education for Teaching, 40(1), 3–19. doi:10.1080/02607476.2013.864014
Lino, D. (2014). Early childhood teacher education: How to enhance professional development. Educația Plus, 11(2), 200-209. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=618889
Lino, D. (2016). Early childhood education: Key competences in teacher education. Educația Plus, 14(3), 7-15. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=617231
Lobman, C., Ryan, S., & McLaughlin, J. (2005). Reconstructing teacher education to prepare qualified preschool teachers: lessons from new jersey. Early Childhood Research & Practice, 7(2),2. https://eric.ed.gov/?id=EJ1084844
Mahmood, S. (2013). “Reality shock”: New early childhood education teachers. Journal of Early Childhood Teacher Education, 34(2), 154-170. https://doi.org/10.1080/10901027.2013.787477
Mutlu, N. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki yeterlilik algılarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Yakın Doğu Üniversitesi.
Ocak, G., Adalıoğlu, C., & Yurtseven, R. (2023). Özel eğitim öğretmenlerinin öz yeterlilik algıları ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 39-70. https://doi.org/10.47140/kusbder.1245023
Özbey, S. (2024). Okul öncesi dönem çocuklarında motivasyon ve öz düzenleme becerileri üzerine bir inceleme. The Journal of Academic Social Science, 65(65), 26-47.
Doı : 10.16992/Asos.13361
Pažur, M., Domović, V., & Drvodelić, M. (2024). Preschool teacher competence from the perspective of early childhood education and care student teacher. International journal of instruction, 17(1), 381-398. https://doi.org/10.29333/iji.2024.17120a
Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS procedures for estimating indirect effects in simple mediation models. Behavior research methods, instruments, & computers, 36, 717-731. Doi.org/10.3758/bf03206553
Putnam, R. T. & Borko, H. (2000). What do new views of knowledge and thinking have to say about research on teacher learning?. Educational Research, 29(1),4–15. https://doi.org/10.3102/0013189X029001004
Semerci, D., & Balat, G. U. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ve öz yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 494-519. https://doi.org/10.17679/inuefd.394585.
Suharsaputra, U. (2013). Administrasi pendidikan. Bandung: Refika Aditama, 226-227.
Sinclair, C. (2008). Initial and changing student teacher motivation and commitment to teaching. Asia‐Pacific Journal of Teacher Education, 36(2), 79-104. https://doi.org/10.1080/13598660801971658
Salvucci, S., Walter, E., Conley, V., Fink, S., & Saba, M. (1997). Measurement error studies at the national center for education statistics. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED410313.pdf
Şata, M. (2020). Nicel araştırma yaklaşımları. E. Oğuz. (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri (1.baskı) içinde (s. 77-90). Eğiten Kitap Yayınları.
Şahin, F. (2018). Öğretmenlerin mesleki öz-yeterlik algıları ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, X Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Taryana, T., Riniati, W. O., Haddar, G. A., Sembiring, D., & Mutmainnah, M. (2023). The influence of teacher certification and teaching motivation on teacher performance. Journal on Education, 5(3), 6726-6735. http://jonedu.org/index.php/joe
Tepe,D., & Demir, K. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançları ölçeği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 137-158. http://efdergi.ibu.edu.tr/index.php/efdergi/article/view/910
Tschannen-Moran, M., & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and teacher education, 17(7), 783-805. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(01)00036-1
Toran, M. (2012). Early childhood education in Turkey: A critical overview. Neoliberal Transformation of Education in Turkey: Political and Ideological Analysis of Educational Reforms in the Age of the AKP, (ss. 191–204). Palgrave Macmillan
Toran, M., Mart, M., & Özden, B. (2024). Okul öncesi öğretmeni mesleki öz-yeterlik ölçeği geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yaşadıkça Eğitim, 38(1), 88-104. doı: 10.33308/26674874.20243816
Urban, M., Vandenbroeck, M., Lazzari, A., Van Laere, K., & Peeters, J. (2012). CoRe Competence requirements in early childhood education and care: Final report. Retrieved from http://ec.europa.eu/education/more‐information/doc/2011/core_en.pdf/. Accessed September 19, 2019.
Wang, H., Hall, N. C., & Rahimi, S. (2015). Self-efficacy and causal attributions in teachers: Effects on burnout, job satisfaction, illness, and quitting intentions. Teaching and teacher education, 47, 120-130. https://doi.org/10.1016/j.tate.2014.12.005
Wray, E., Sharma, U., & Subban, P. (2022). Factors influencing teacher self-efficacy for inclusive education: A systematic literature review. Teaching and teacher education, 117, 103800. [33–35].https://doi.org/10.1016/j.tate.2011.03.008.
Yıldız, H., & Arslan, M. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ile çocuk sevgileri arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 370-399. doı: 10.30855/gjes.2022.08.03.002
Yıldız, V. A., & Taşgın, A. (2020). Öğretmen motivasyonölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. UluslararasıTürkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(4), 1741-1754.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.







