Kur’an-ı Kerim’in Kazak Türkçesi Tercümesinde Soyut Mekân ve Zaman Kavramları

Özet

Öz

Türk dilinin kuzey-doğu (Kıpçak) grubunda yer alan ve XV. yüzyılının ikinci yarısında Altınordu Hanlığı’nın dağılmasından itibaren ortaya çıkan Kazak Türkçesi, XX. yüzyıl başlarına kadar sözlü edebiyat ürünleri vermiştir. Bu tarihten sonra Kazakçanın birçok alanda verdiği yazılı metinlerinden biri de Kur’an-ı Kerim tercümesidir. Kur’an tercümeleri dilin dinî terimlerini göstermesi bakımından çok önemlidir. Dinî terimler içinde de soyut kavramlar, dilin zenginliğini, büyüklüğünü ortaya koyması ve dilin işlenilmesi açısından ayrı bir yere sahiptir. Bu çalışmada, 2024 yılında Arapçadan Kazakçaya çevirisi Erşat Oŋğar, edebî dile aktarılması ise Nurjan Muratäli tarafından yapılmış olan Kur’an-ı Kerim’in Kazakça tercümesindeki soyut mekân ve zaman kavramlarına verilen karşılıklar üzerinde durulmuştur. Bu tercüme, en son yapılan Kur’an-ı Kerim tercümelerindendir. Bu bakımdan son dönem Kazakçasında soyut dinî kavramların karşılıklarının ortaya konması açısından dikkate değerdir. Çalışmada, Kur’an-ı Kerim’in Kazak Türkçesi tercümesinde geçen kıyamet, ahiret, cennet-cehennem ve hesap günü ve bunların diğer isimleri incelenmiştir. İlk önce bu kavramlar ve diğer isimleri Kur’an-ı Kerim’de ayet ayet tespit edilmiş, transkripsiyonlu olarak yazılmış, sure adları ve ayet numaraları ile birlikte verilmiştir. Daha sonra soyut kavramların Kur’an-ı Kerim’in Kazak Türkçesi tercümesindeki bütün karşılıkları ayrı ayrı verilmiştir. Ayrıca terimin içinde geçtiği ilk ayet örnek olarak yazılmıştır. Çalışmanın sonunda, Kur’an-ı Kerim’deki soyut mekân ve zaman kavramlarının Kazakça karşılıkları üzerinde değerlendirme yapılmıştır.

Bu çalışmada, 2024 yılında Arapçadan Kazakçaya çevirisi Erşat Oŋğar, edebî dile aktarılması ise Nurjan Muratäli tarafından yapılmış olan Kur’an-ı Kerim’in Kazakça tercümesindeki soyut mekân ve zaman kavramlarına verilen karşılıklar üzerinde durulmuştur. Bu tercüme, en son yapılan Kur’an-ı Kerim tercümelerindendir. Bu bakımdan son dönem Kazakçasında soyut dinî kavramların karşılıklarının ortaya konması açısından dikkate değerdir. Çalışmada, Kur’an-ı Kerim’in Kazak Türkçesi tercümesinde geçen Kıyamet, ahiret, cennet-cehennem ve hesap günü ve bunların diğer isimleri incelenmiştir. İlk önce bu kavramlar ve diğer isimleri Kur’an-ı Kerim’de ayet ayet tespit edilmiş, transkripsiyonlu olarak yazılmış, sure adları ve ayet numaraları ile birlikte verilmiştir. Daha sonra soyut kavramların Kur’an-ı Kerim’in Kazak Türkçesi tercümesindeki bütün karşılıkları ayrı ayrı verilmiştir. Ayrıca terimin içinde geçtiği ilk ayet örnek olarak yazılmıştır. Çalışmanın sonunda, Kur’an-ı Kerim’deki soyut mekân ve zaman kavramlarının Kazakça karşılıkları üzerinde değerlendirme yapılmıştır.