Farklı Kültürlerin Etnosentrik Tüketim Davranışlarına Yansıması: Türkiye ve Irak’ta Öğrenim Gören Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Araştırma

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Tüketici- etnosentrik- tüketici etnosentrizmi

Özet

Çalışmanın temel amacı, farklı kültürdeki genç tüketicilerin etnosentrik tüketim davranışlarını belirlemektir. Bu amaçla Türkiye ve Irak’ta öğrenim gören üniversite öğrencileri arasında anket çalışması yapılarak veriler toplanmıştır. Türkiye’de Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nden 194 ve Irak’da Kerkük Üniversitesi’nde okuyan 190 öğrenci olmak üzere toplam 384 öğrenci, rasgele örneklem belirleme yöntemiyle seçilmiş, yüz yüze görüşülerek anketler yapılmıştır. Toplanan veriler SPSS programıyla analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda Irak’taki öğrencilerin Türk öğrencilere göre yabancı kültürlere karşı kendilerini daha yakın hissettikleri, benzer şekilde Iraklı öğrencilerin Türk öğrencilere göre daha fazla yurt dışı deneyimine sahip oldukları, her iki ülkedeki öğrenciler arasında etnik kökenlerine yönelik düşünceleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı tespit edilmiştir. Etnosentrik eğilim düzeylerine göre her iki ülkedeki öğrencilerin genel olarak orta etnosentrik eğilim gösterdikleri, öğrenciler arasında eğilim düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca cinsiyetlerine göre erkek öğrenciler arasında etnosentrik eğilim düzeylerinin anlamlı bir farklılık gösterdiği, anlamlı farklılığın 20-21 yaş grubunda da olduğu bulgulanmıştır.

Referanslar

Arı, S. E. (2007). Satın alma kararlarında tüketici etnosentrizmi ve menşe ülke etkisinin rolü.

(Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Asil, H. & Kaya, İ. (2013). Türk tüketicilerin etnosentrik eğilimlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. İstanbul University Journal of the School of Business Administration, 42(1), 113-132.

Aykaç, Ö. S. (2015). Tüketici etnosentrizminin pazarlama faaliyetlerinin algılanması üzerine etkisi: Sakarya Üniversitesi örneği, (Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.

Balabanis, G., Diamantopoulos, A., Mueller, R. D. & Melewar, T. C. (2001). The impact of nationalism, patriotism and internationalism on consumer ethnocentric tendencies. Journal of International Business Studies, 32(1), 157-175.

Bozyiğit, S. & Akkan, E. (2011). Tüketici etnosentrizmi ile satın alma niyeti ve otoriter tutumla yetiştirilme arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik pilot bir çalışma. Çağ University Journal of Social Sciences, 8(2), 98-118.

Cansever, G. (2018). Tüketici davranışları üzerinde sosyal medyanın rolü: Farklı bölgelerdeki devlet üniversiteleri örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elâzığ.

Caurana, A. (1996). The effects of dogmatism and social class variables on consumer ethnocentrism in Malta. Marketing Intelligence & Planning, 14(4), 39–44.

Cömert, Y. & Durmaz, Y. (2006). Tüketicinin tatmini ile satın alma davranışlarını etkileyen faktörlere bütünleşik yaklaşım ve Adıyaman ilinde bir alan çalışması. Journal of Yaşar University, 1(4), 351-375.

Çalışır, Ş.Y. (2004). Pazarlamada kurum imajı ve tüketici davranışları açısından imajın önemi. (Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.

Çilingir, Z. (2014). Tüketici etnik kökenciliği eğilimi ölçeği (CETSCALE): İstanbul ili tüketicileri üzerine bir pilot araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (13), 209-232.

Davis, H.L. (1976). Decision making within the household, Journal of Consumer Research, 2(4), 241-260.

Demir, Ş. Ş. & Kozak, M. (2013). Tüketici davranışları. Ankara: Detay Yayıncılık.

Durmaz, Y., Bahar, R. & Kurtlar, M. (2011). Kişisel faktörlerin tüketici satın alma davranışlarına etkisi üzerine bir araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 114- 133.

Durvasula, S., Andrews, J. C. & Netemeyer, R. G. (1997). A cross-cultural comparison of consumer ethnocentrism in the United States and Russia. Journal of International Consumer Marketing, 9(4), 73-93.

Elibol, A. (2013). Tüketici etnosantrizminin satın alma davranışı üzerindeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.

Eroğlu, A. H. & Sarı, S. (2011). Tüketici etnosentrizmi ve marka bağlılığı arasındaki ilişki. İşletme Fakültesi Dergisi, 3(2), 39-55.

Gerlevik, D. (2012). İnternet üzerinden alışverişin tüketici davranışı üzerindeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Güdüm, G. A. & Kavas, A. (1996). Turkish industrial purchasing managers’ perceptions of foreign and national industrial suppliers. European Journal of Marketing, 30(8), 10-21.

Hawkins, D. I. & Mothersbaugh, D.L. (2010). Consumer behavior: building marketing strategy. McGraw-Hill/Irwin

He, J. & Wang, C. L. (2015). Cultural identity and consumer ethnocentrism impacts on preference and purchase of domestic versus import brands: An empirical study in China. Journal of Business Research, 68(6), 1225-1233.

İşler, D. B. (2013). Tüketici entrosentrizmi ve menşe ülke etkisi ekseninde satın alma kararlarındaki rolü: cetscale ölçeği ile bir uygulama, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 93-121.

Kam, C. D. & Kinder, D. R. (2012). Ethnocentrism as a short‐term force in the 2008 American presidential election. American Journal of Political Science, 56(2), 326-340.

Karatekin, U. (2009). Sosyal sınıflarda mesleklere göre tüketicilerin otomobil alma ve kullanma alışkanlıklarına etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.

Küçükaydın, S. (2012). Tüketici etnosentrizmi ve ülke menşei etkisinin tüketicilerin yabancı markalı ürün tercihi ve satın alma niyeti üzerine etkisi. (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Küçükemiroğlu, O. (1999). Market segmentation by using consumer lifestyle dimensions and ethnocentrism. European Journal of Marketing, 33(5/6), 470–487.

Mutlu, H., Çeviker, A. & Çirkin, Z. (2011). Tüketici etnosentrizmi ve yabancı ürün satın alma niyeti: Türkiye ve Suriye üzerine karşılaştırmalı analiz. Sosyoekonomi, 14(14), 51-74

Odabaşı, Y. & Barış, G. (2017). Tüketici davranışı. İstanbul: Medicat Yayınları.

Özçelik, D. G. & Torlak, Ö. (2011). Marka kişiliği algısı ile etnosentrik eğilimler arasındaki ilişki: Levi’s ve mavi jeans üzerine bir uygulama. Ege Akademik Bakış, 11(3): 361-377.

Özden, A. T. (2017). Etnosentrik eğilimin tüketicilerin satın alma davranışına etkisi: Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgeleri üzerine karşılaştırmalı analiz. (Doktora Tezi), Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Paker, S. (2010). Denizde sportif faaliyetlere yönelik tüketici davranışı analizi. (Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Penpece, D. (2006). Tüketici davranışını belirleyen etmenler: kültürün tüketici davranışları üzerindeki etkisi, (Yüksek Lisans Tezi), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.

Poyraz, Ö. O. (2017). Etnosentrik eğilimlerin tüketici davranışları üzerine etkisi: Azerbaycan ve Türkiye karşılaştırması. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 163-187.

Ruyter, De K., Van Birgelen, M. & Wetzels, M. (1998). Consumer ethnocentrism in international services marketing. International Business Review, 7(2), 185-202.

Shankarmahesh, M. N. (2006). Consumer ethnocentrism: an integrative review of its antecedents and consequences. International Marketing Review, 23(2), 146-172.

Sharma, S., Shimp, T. A., & Shin, J. (1995). Consumer ethnocentrism: A test of antecedents and moderators. Journal of the Academy of Marketing Science, 23(1), 26-37.

Shimp, T. A. & Sharma, S. (1987). Consumer ethnocentrism: construction and validation of the CETSCALE. Journal of Marketing Research, 24(3), 280-289.

Spillan, J. E., Kucukemiroglu, O. & de Mayolo, C. A. (2007). Profiling Peruvian consumers' lifestyles, market segmentation, and ethnocentrism. Latin American Business Review, 8(4), 38-59.

Taşyürek, N. (2010). Reklam ve reklamın tüketicilerin satın alma davranışları üzerindeki etkisi: bir alan araştırması. (Yüksek Lisans Tezi), Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Uyar, K. & Dursun, Y. (2015). Farklı ürün kategorilerinde yabancı markalama ve tüketici etnosentrizmi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 363-382.

Wall, M. & Heslop, L. A. (1986). Consumer attitudes toward Canadian-made versus imported products. Journal of the Academy of Marketing Science, 14(2), 27-36.

Witkowski, T. H. (1998). Consumer ethnocentrism in two emerging markets: determinants and predictive validity. Advances in Consumer Research, 25: 258-263.

Yıltay, S. (2017). Tüketici etnosentrizmi: satın alma davranışlarının ülkelerarası farklılığa göre etnosentrik eğilimleri açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.

Yücedağ, K. İ. (2005). Tüketici davranışı, insana özgü ihtiyaçlar ve hedonik tüketim. (Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.

Yayınlanmış

2020-04-26

Nasıl Atıf Yapılır

EZZAT, A. (2020). Farklı Kültürlerin Etnosentrik Tüketim Davranışlarına Yansıması: Türkiye ve Irak’ta Öğrenim Gören Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Araştırma. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD), 4(1), 72–88. Geliş tarihi gönderen https://ankad.org/index.php/ankad/article/view/82