Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Biyoçeşitlilik Tutumlarının Araştırılması (Researching the Biodiversity Attitudes of Vocational School Students)
DOI:
https://doi.org/10.15659/ankad.v5i3.152Anahtar Kelimeler:
Biyoçeşitlilik- biyoçeşitlilik eğitimi- çevre eğitimi- tutumÖzet
Bu çalışmada, çevre ve biyoçeşitlilik içerikli ders almamış Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin biyoçeşitlilik tutumlarının araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma, 132 Meslek Yüksekokulu öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veriler “Biyoçeşitliliğin Azalması ile ilgili Tutum ve Düşünceler” ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma verilerinin normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmek için Kolmogorov-Smirnov testi kullanılmıştır. Normal dağılım göstermeyen verilerin analizinde Non Parametrik testlerden Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testleri kullanılmıştır. Biyoçeşitliliğe yönelik tutumların kadın ve erkek katılımcılar arasında anlamlı bir farklılık göstermediği, öğrenim görülen program türüne göre ise sadece “Biyoçeşitliliğin Azalmasının Önlenmesi” alt boyutunda (Faktör 3, p = 0.047; p <0.05) anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmada katılımcıların 25’i (%18,9) biyoçeşitlilik kavramını daha önceden duymadıklarını, 107’si (%81,1) ise biyoçeşitlilik kavramını daha önceden bildiklerini belirtmişlerdir. Katılımcıların biyoçeşitlilik hakkında oldukça fazla eksik bilgileri olduğu anlaşılmıştır. Biyoçeşitlilik bilgisi konusunda öğrencilerin çoğunluğu biyoloji dersini ve yakın çevrelerini kaynak göstermiş, dergi, internet, gazete vb. kaynaklara daha az başvurduklarını belirtmişlerdir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; çevre ve biyoçeşitlilik içerikli derslerin eğitim hayatında ilköğretim seviyesinden itibaren tüm eğitim basamaklarında ve tüm programlarda yer almasının önemi ve gerekliliği anlaşılmıştır.
Referanslar
Akkaya, M.M ve Benzer, S. (2019). Fen bilgisi ve sınıf öğretmen adaylarının biyolojik çeşitlilik konusuna ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. Eğitim Bilimlerinde Akademik Çalışmalar-2019. Editör: Doç. Dr. Harun Şahin, IVPE Yayınları, 1-16.
Akıllı, H., Kemahlı, F., Okudan, K. ve Polat, F. (2008). Ekolojik ayak izinin kavramsal içeriği ve Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde bireysel ekolojik ayak izi hesaplaması. Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi, (15), 1-25.
Artun, H., Gülseven, E. ve Temur, A. (2019). Beşinci sınıf öğrencilerinin biyoçeşitlilik konusunu anlamaları üzerine kavram karikatürlerinin etkisi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 721-731.
Bastı, K., Doğan, N., Bahar, M. ve Nartgün, Z. (2016). İlköğretim 4, 5 ve 6. sınıf öğrencilerinin biyoçeşitlilik konusunda farkındalıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Bolu İli Örneği [Turkish]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 239-256.
Bulut, M. (2019). Fen bilimleri, biyoloji, coğrafya ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin biyoçeşitlilik konusundaki görüşleri ve çalıştıkları bölgedeki biyoçeşitliliği derslerinde işleme düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Bulut, M. ve Beşoluk, Ş. (2019). Fen bilimleri, biyoloji, coğrafya ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin biyoçeşitlilik konusunun öğretimine ilişkin görüşleri. Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice, 1(2), 133-153.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara. Pegem Akademi.
Breiting, S., Csobod, E., Lindemann-Matthies, P. ve Mayer, J. (1996). Consequences of the new strategy of IUCN for environmental (biodiversity) education. Education and communication for biodiversity. Key concepts, strategies and case studies in Europe (Edt. D. Elcome), IUCN.
Bruni, C. M., Chance, R. C., ve Schultz, P. W. (2012). Measuring valuesbased environmental concerns in children: an environmental motives scale. The Journal of Environmental Education, 43(1), 1-15.
Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi. (1996). T.C. Resmi Gazete. 22860. 27 Aralık 1996.
Çavaş, B., Çavaş, P., Tekkaya, C. ve Çakıroğlu, J. (2009). Turkish students views on environmental challenges with respect to gender: an analysis of rose data. Science Education International, 20 (1/2), 69-78.
Çabuk, B. ve Karacaoğlu, C. (2003). Üniversite öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının incelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36, 1-2, 189- 198.
Çakmak, N. M. (2008). Biyolojik çeşitliliğin hukuken korunması ve kamu yararı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 57(1), 133-166.
Çelik, K. (2017). Endemic beauty of anatolia. Journal of Awareness, 2 (3S), 541-544.
Çelikkol, N. Z. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin biyolojik çeşitliliğe yönelik bilgi ve tutumları. Yüksel Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çiçek, E., Birecikligil, Sungur, S. ve Fricke, R. (2015). Freshwater fishes of Turkey: a revised and updated annotated checklist. Biharean Biologist, 9(2); 141-157.
Çiçek, E., Birecikligil Sungur, S. ve Fricke, R. (2016). Addenda and errata of: freshwater fishes of Turkey: a revised and updated annotated checklist. Journal of Fish Taxonomy, 1(2); 116-117.
Çiçek, E., Fricke, R., Sungur, S., ve Eagderi, S. (2018). Endemic freshwater fishes of Turkey. Journal of Fish Taxonomy, 3(4); 1-39.
Çiçek, E., Birecikligil Sungur, S. ve Fricke, R. (2020). Freshwater Lampreys and fishes of Turkey; a revised and updated annotated checklist 2020. Zootaxa, 4809(2); 241-270.
Dayıoğlu, H., Yılmaz, A. ve Başaran, G. (2019). Türkiye’de biyokaçakçılık. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 43, 74-90.
Derman, M., Çakmak, M., Yaşar. M. D., Kızılaslan, A. ve Gürbüz, H. (2013). Biyoçeşitlilik konusunda yapılan çalışmalar ve öğretim programlarında biyoçeşitliliğin değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 57-66.
Dervişoğlu, S. (2007). Biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik eğitim için öğrenme ön koşulları. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dikmenli, M. (2010). Biology student teachers’ conceptual frameworks regarding biodiversity. Education, 130(3), 479-489.
Eker, İ., Dinçer, N., Çelik, A., Başaran, M., Eker, N. ve Kaya, A. (2016). Türkiye'deki sıcak noktalar (poster). DOI:10.13140/RG.2.1.2984.1526. [Erişim tarihi: 27.01.2021]https://www.researchgate.net/publication/303857808_Turkiye'deki Sicak Noktalar
Kalaycı, Ş. (2018). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Dinamik Akademi Yayın Dağıtım.
Karagöz, A. (1998). Biyolojik çeşitlilik sözleşmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 7(1), 1-9.
Kaya, B., Aladağ, C. ve Duran, Y. (2018). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınmanın biyoçeşitlilik üzerine etkileri hakkındaki görüşleri. Human Society and Education in the Changing World, (Edt. Dr. Ercan YILMAZ, Edt. Dr. Süleyman Alparslan SULAK), ISBN NO: 978-605-7600-06-6, 198-208.
Kılıç-Sultan Ö. ve Dervişoğlu, S. (2013). Öğretmen adaylarının biyolojik çeşitliliğin öğretimine ilişkin pedagojik alan bilgiler, tutumları ve kaygıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 100-109.
Kurdoğlu, O. (2007). Dünyada doğayı koruma hareketinin tarihsel gelişimi ve güncel boyutu. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1), 59-76.
Leske, S. ve Bögeholz, S. (2008). Biologische vielfalt regional und weltweit erhalten- zur bedeutung von naturerfahrung, interesse an der natur, bewusstsein über deren gefährdung und verantwortung, Zeitschrift für Didaktik der Naturwissenschaften, 14, 167-184.
MEB. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara. 2018.
Megat-Jiwa, R. A. ve Esa, N. (2015). Student teachers’ knowledge of biodiversity. International Journal of Scientific and Research Publications, 5(3), ISSN 2250- 3153.
Okur-Berberoğlu, E., Yalçın- Özdilek, S., Sönmez, B., ve Olgun, O. S. (2014). Theatre and sea turtles: an ıntervention in biodiversity education. International Journal of Biology Education, 3(1), 24-40.
Özata-Yücel, E. (2013). Fen bilimleri programındaki ekosistem, biyolojik çeşitlilik ve çevre sorunları konularının öğretim tasarımı ve uygulanması. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Özbaş, S. (2016). Lise öğrencilerinin biyolojik çeşitlilik ile ilgili bilgileri ve davranış eğilimleri, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 793-808.
Özdemir, İ., Özçelik, R., Asan, Ü. ve Eler, Ü. (2005). Biyolojik çeşitliliğin korunması ve fonksiyonel planlama sistemine entegrasyonu. Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, 8-10 Eylül, Isparta.
Özdemir, C. (2010). Türk eğitim sisteminde biyolojik çeşitlilik. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özdemir, A. M. (2020). Investigation of primary school candidates’ views on biodiversity. International Journal of Eurasian Education and Culture, 5 (10), 1145-1165.
Polat, N. (2017). Biyoçeşitlilik ve önemi. Terme’nin Biyoçeşitlilik ve Doğal Ortam Özellikleri (Edt. Prof. Dr. Cevdet Yılmaz, Edt. Doç. Dr. Hasan Korkmaz), ISBN NO: 978-605-2104-03-3.
Satar, İ. ve Güneş, G. (2014). Türkiye'nin biyolojik çeşitlilik sıcak noktaları. Tabiat ve İnsan, 48(185), 21-34.
Soysal, D. (2012). İlköğretim ve lise öğrencilerinin biyoçeşitliliğin azalması ile ilgili görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırşehir.
Şahin, Ü. G. (2018). Ortaokul öğrencilerinin biyoçeşitlilik konusunda farkındalıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Teksöz, G., Şahin, E. ve Ertepınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 307-320.
Töman, U. (2018). Türkiye’de biyoloji eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 13(11), 1297-1309.
Turan, İ. ve Yangın, S. (2014). Farklı programlarda okuyan öğretmen adaylarının “Biyolojik Çeşitlilik” kavramına yönelik alternatif anlayışları ve olası nedenleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 84-103.
Türkoğlu, A. ve Şahin, Ü. (2013). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarının nedenlerine, çözümlerine ve çevre eğitimine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 179-193.
Uluçınar-Sağır, Ş., Aslan, O. ve Cansaran, A. (2008). The examination of elementary school students’ environmental knowledge and environmental attitudes with respect to the different variables. Elementary Education Online, 7(2), 496- 511.
Uzun, N., Özsoy, S. ve Keleş, Ö. (2010). Öğretmen adaylarının biyolojik çeşitlilik kavramına yönelik görüşleri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(1), 93- 99.
Yenilmez-Arpa, N. (2012). Biyolojik çeşitliliğin korunmasında korunan alanların rolü ve önemi. Biyolojik Çeşitlilik Sempozyumu-2012, 103-107.
Yeşil, M. (2016). Doğa koruma yaklaşımlarındaki değişimlerin dünyada ve Türkiye’deki tarihsel süreci. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(10), 867-876.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara. Seçkin.
Yli-Panula, E., Jeronen, E., Lemmetty, P. ve Pauna, A. (2018). Teaching methods in biology promoting biodiversity education. Sustainability, 10, 1-18.
Yüce, Z. ve Önel, A. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoçeşitliliğe ilişkin kavramsal ilişkilendirme düzeyleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 326-341.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
