Riskler ve Gerçekler: Doktor Perspektifinden Medyatik Tıp Söyleminin Niteliksel Bir İncelemesi
DOI:
https://doi.org/10.63556/ankad.v9i2.260Anahtar Kelimeler:
Medyatik tıbbi söylem- nitel araştırma yöntemleri- tanımlayıcı fenomenoloji- doktorlar- sağlık iletişimiÖzet
Öz
Tıp bilimi, alanda baskın hale gelen "görmek bilmektir, bilmek tedavi etmektir" ilkesini benimsemiştir. Bu ilke, hekimlere belirli bir güç ve kontrol rolü bahşetmiştir. Hekimlerin tıbbi görüşleri bu güçten beslenirken, medya platformlarındaki izleyici ve kullanıcı sayısının artması da bu görüşlerin daha geniş kitlelere yayılmasını kolaylaştırmıştır. Hekimlerle nitel görüşmeler, "medyatik tıbbi söylem" bağlamında hekimlerin zihninde uyandırılan değişkenleri belirlemeyi amaçlayan tanımlayıcı bir araştırma tasarımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma, Giorgi (2005) tarafından geliştirilen nitel araştırma yöntemleri ve uygulanan tanımlayıcı fenomenolojik yöntem analizi kullanılarak yürütülmüş ve 16 uzman hekimle görüşmeler yapılmıştır. Çalışmanın sonuçları, medyatik tıbbi söylemle ilgili birkaç temel temayı ortaya koymaktadır. Bunlar arasında medyadaki tıbbi söylemin türleri ve yaygın etkisi ile medyadaki tıbbi söylemin doğası ve popülaritesi yer almaktadır. Çalışma ayrıca medya doktorlarının rollerini ve niteliklerini, faaliyetlerini, farklı grupları tasvirlerini ve katılımlarının hem olumlu hem de olumsuz yönlerini vurgulamaktadır. Bulgular ayrıca doktorların medyayla etkileşiminin ardındaki motivasyonları, kişisel çıkarlara odaklanmalarını, ekonomik kazanımları ve neoliberal politikaların rolleri üzerindeki etkilerini araştırmaktadır. Yüzyıllarca süren klinik deneyler ve gözlemlerle şekillenen tıp alanının gelişen manzarası, sağlık, bilgi yayılımı ve toplumsal tartışmalar arasındaki karmaşık ilişkiyi vurgulamaktadır. Çeşitli medya kanallarında tıbbi içeriğin yaygınlaşmasıyla birlikte, sağlık iletişiminin nüanslı doğası giderek daha belirgin hale gelmiştir. Yine de, bu bilgi zenginliğinin ortasında kamu tüketimiyle ilişkili içsel riskler yatmaktadır ve paylaşılan tıbbi bilgilerin bütünlüğünü ve doğruluğunu sağlamak için doktorlardan, medya kuruluşlarından ve düzenleyici kurumlardan kolektif bir çaba gerektirmektedir. Bu nedenle, paydaşlar dijital çağda sağlık iletişiminin karmaşık alanında gezinmek için bilimsel titizliği, etik standartları ve yasal çerçeveleri desteklemelidir.
Referanslar
Baştürk, E. (2017). Biyopolitika ve savaşım: Foucault ve Agamben arasındaki ayrımın kavramsal içeriği. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 5(2), 1-23.
Baudrillard, J. (2008). Tüketim Toplumu. (Deliçaylı, H. & Keskin, F. Translator), 3. Edition, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Boden, D., & Zimmerman, D. H. (Eds.). (1991). Talk and social structure: Studies in ethnomethodology and conversation analysis (pp. 3-21). Cambridge: Polity Press.
Bozok, N. (2011). Biyoiktidara özgü bir özne(l)leşme pratiği olarak popüler sağlıklı yaşam söylemi. Toplum ve Bilim, 122, 37-53.
Capra, F. (1992). Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası. (Armağan, M. Translator), 2. Edition. İstanbul: İnsan Yayınları; 1992
Cifu, A. S. (2014). Why Dr. Oz makes us crazy. Journal of general internal medicine, 29, 417-418.
Cook, T. M. (2020). Personal protective equipment during the coronavirus disease (COVID) 2019 pandemic–a narrative review. Anaesthesia, 75(7), 920-927.
Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2016). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage publications.
DeCamp, M. (2013). Physicians, social media, and conflict of interest. Journal of general internal medicine, 28(2), 299-303.
Donohue, G. A., Tichenor, P. J., & Olien, C. N. (1975). Mass media and the knowledge gap: A hypothesis reconsidered. Communication research, 2(1), 3-23.
Forshaw, M., & Pennington, D. (2003). Advanced psychology: Health psychology. London: Hodder & Stoughton.
Foucault, M. (2008). The Birth of Biopolitics. 1. Edition. New York: Palgrave Macmillan.
Giorgi, A. (2005). The phenomenological movement and research in the human sciences. Nursing science quarterly, 18(1), 75-82.
Glesne, C. (2015). Nitel Araştırmaya Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
Gould, D. J., Grant Stevens, W., & Nazarian, S. (2017). A primer on social media for plastic surgeons: what do I need to know about social media and how can it help my practice?. Aesthetic surgery journal, 37(5), 614-619.
Kalan, Ö. (2014). Foucault'un Biyopolitika Kavramı Bağlamında Moda ve Beden: Vouge Dergisi Üzerinden Bir Söylem Analizi. Selçuk İletişim, 8(3), 140-162.
Korownyk, C., Kolber, M. R., McCormack, J., Lam, V., Overbo, K., Cotton, C., ... & Allan, G. M. (2014). Christmas 2014: Media Studies Televised medical talk shows-what they recommend and the evidence to support their recommendations: a prospective observational study. BMJ-British Medical Journal, 349.
Mudge, S. L. (2008). The State of the Art What is neo-liberalism?. Socio-Economic Review, 6(4), 703-731.
Ohlheiser, A. (2020). Doctors Are Now Social-Media Influencers. They Aren’t All Ready For It. MIT Technology Review. URL: https://www.technologyreview.com/2020/04/26/ 1000602/covid-coronavirus-doctors-tiktok-youtube-misinformation-pandemic/
Paice, E., Heard, S., & Moss, F. (2002). How important are role models in making good doctors?. BMJ-British Medical Journal, 325(7366), 707-710.
Pershad, Y., Hangge, P. T., Albadawi, H., & Oklu, R. (2018). Social medicine: Twitter in healthcare. Journal of clinical medicine, 7(6), 121.
Petersen A. (2007). The Body in Question: A Socio-Cultural Approach. 1. Edition. New York: Routledge.
Polit, D. F. & Beck, C. T. (2012). Nursing Research: Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice. Ninth Edition. China: Lippincott Williams & Wilkins.
Porter, R. & Vigarello, G. (2008). Beden, Sağlık ve Hastalıklar. in: Bedenin Tarihi I. (Özen, S. Translator). 1. Edition. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Sanders, P. (1982). Phenomenology: A new way of viewing organizational research. Academy of management review, 7(3), 353-360.
Timurturkan, M. (2013). Tıbbi söylem ve iktidar: medyada “diyet-zayıflık-sağlık” ilişkisi etrafında bedenin denetimi. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 3(1), 237-252.
Timurturkan, M. (2013). Tıbbi söylem ve iktidar: medyada “diyet-zayıflık-sağlık” ilişkisi etrafında bedenin denetimi. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 3(1), 237-252.
Tosyalı, H., & Sütçü, C. S. (2016). Sağlık iletişiminde sosyal medya kullanımının bireyler üzerindeki etkileri. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(2), 3-22.
Turner, B. S., & Tatlıcan, Ü. (2011). Tıbbi güç ve toplumsal bilgi. Sentez yayıncılık.
URL1 (2021) <https://moneyinc.com/richest-doctors> (Accessed 02.07.2021)
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
