Sosyal Medya Kullanımının Yemek Seçiciliğine Etkisi

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.63556/ankad.v9i2.235

Anahtar Kelimeler:

sosyal medya- yemek- yemek seçiciliği

Özet

Öz

İnternet tabanlı sitelerde sosyal etkileşimi kolaylaştırmak için kullanılan iletişim yöntemi olarak bilinen sosyal medya kullanımının ve kullanım süresinin artması, teknolojinin ilerlemesi ve yaygınlaşması ile bireylerin yaşam tarzlarında, buna bağlı olarak beslenme davranışlarında değişiklikler meydana gelmiştir. Mevcut araştırma sosyal medya kullanımının yemek seçiciliğine etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda Ankara ilinde ikamet eden 4.447.327 yetişkin birey araştırmanın evreni olarak kabul edilmiştir. Evrenin büyüklüğünden dolayı tümüne ulaşılması mümkün olamayacağından evrenden örneklem alınması yoluna gidilmiştir. Örneklemin büyüklüğünü belirlemede Yamane (2001)'in formülü kullanılmıştır. Buna göre örneklem büyüklüğü 384 olarak hesaplanmış ve çalışma 388 yetişkin birey üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında toplanan veriler sosyal bilimler için geliştirilmiş istatistik paket programında t testi, ANOVA, korelasyon testleri kullanılarak hipotezler test edilmiştir. Yapılan analizler neticesinde elde edilen bulgulara göre sosyal medya kullanım sürekliliğinin besin çeşitliliği, yemekten kaçınma ve farklı tatlardan kaçınma değişkenleri üzerinde negatif,  sosyal medya kullanım yetkinliğinin ise besin çeşitliliği, yemekten kaçınma ve farklı tatlardan kaçınmada değişkenleri üzerinde pozitif yönlü anlamlı etkisi tespit edilmiştir. Sosyal medyanın bahsi geçen etkileri sebebiyle bireylerin beslenme davranışlarını şekillendirmede önemli olduğu düşünülmektedir.

Yazar Biyografisi

Rabia BÖLÜKBAŞ, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi

Turizm 

Referanslar

Akyürek, M. İ. (2020). Lise öğrencilerinin sosyal medya kullanımı ve sosyal medyaya ilişkin tutumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 58-92.

Alnjadat, R., Hmaidi, M. M., Samha, T. E., Kilani, M. M., & Hasswan, A. M. (2019). Gender variations in social media usage and academic performance among the students of University of Sharjah. Journal of Taibah University medical sciences, 14(4), 390-394.

Anderson, J. C. & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411–423.

Andreassen, C. S. (2015). Online social network site addiction: A comprehensive review. Current Addiction Reports, 2, 175–184.

Andreassen, C. S., Pallesen, S., & Griffiths, M. D. (2017). The relationship between addictive use of social media, narcissism, and self-esteem: Findings from a large national survey. Addictive behaviors, 64, 287-293.

Bagozzi, R. P., & Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16 (1), 74–94.

Barakazı, M. (2023). Smart gastronomy tourism applications. International Academic Research and Reviews in Social, Human and Administrative Sciences.

Baykara, F., &Yinal, A. (2023). Use of social media for promotional purposes in tourism: The example of The Ministry of Tourism and Environment of The Turkish Republic of Northern Cyprus. The Online Journal of New Horizons in Education- January, 13(1), 60-66.

Bölükbaş, R. (2024). Gastronomi turizmi ve sosyal medyaya ilişkin sistematik bir literatür taraması. Uluslararası Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(2), 132-139.

Cabrera, L. F., Ferrada, P., Mayol, J., Mendoza, A. C., Herrera, G., Pedraza, M., & Sanchez, S. (2020). Impact of social media on the continuous education of the general surgeon, a new experience,@ Cirbosque: A Latin American example. Surgery, 167(6), 890-894.

Chau, M. M., Burgermaster, M., & Mamykina, L. (2018). The use of social media in nutrition interventions for adolescents and young adults—a systematic review. International Journal of Medical Informatics, 120, 77–91. https://doi.org/10.1016/j. ijmedinf.2018.10.001

Coates, A. E., Hardman, C. A., Halford, J. C., Christiansen, P., & Boyland, E. J. (2019). Social media influencer marketing and children’s food intake: a randomized trial. Pediatrics, 143(4).

Çam, E., & Isbulan, O. (2012). A new addiction for teacher candidates: Social networks. The Turkish Online Journal of Education Technology, 11, 14–19.

Deniz, L., & Tutgun-Ünal, A. (2019). Sosyal medya çağında kuşakların sosyal medya kullanımı ve değerlerine yönelik bir dizi ölçek geliştirme çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 1025-1057.

Duran, S., Çetinbaş, A., Başaran, T., Kara, A., Elgün, B., & Keklik, N. (2019). Üniversite öğrencilerinde stres ve sosyal medya kullanımının yeme davranışları üzerine etkisi. Eurasian Journal of Family Medicine, 8(4), 149-154.

Özkaya, F. D., & Bölükbaş, R. (2021). Türk televizyonlarında yayınlanan yemek programlarında gözlemlenen gıda güvenliği davranışı. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(Special Issue 5), 347-354.

Fardouly, J., & Vartanian, L. R. (2015). Negative comparisons about one's appearance mediate the relationship between Facebook usage and body image concerns. Body image, 12, 82-88.

Griffiths, M. D., Kuss, D. J., & Demetrovics, Z. (2014). Social networking addiction: An overview of preliminary findings. In K. P. Rosenberg, & L. C. Feder (Eds.), Behavioral addictions: Criteria, evidence, and treatment (pp. 119–141). London, UK: Academic Press.

Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2005). Multivariate data analysis (6th ed.). New Jersey: Prentice Hall.

Hamurcu, P., Şahin, İ. N., & Çelik, A. (2023). Yetişkin seçici yeme ölçeği’nin Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(1), 183-197.

Hanna, E., Ward, L. M., Seabrook, R. C., Jerald, M., Reed, L., Giaccardi, S., & Lippman, J. R. (2017). Contributions of social comparison and self-objectification in mediating associations between Facebook use and emergent adults' psychological well-being. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(3), 172-179.

Hawks, J. R., Madanat, H., Walsh-Buhi, E. R., Hartman, S., Nara, A., Strong, D., et al. (2020). Narrative review of social media as a research tool for diet and weight loss. Computers in Human Behavior, 111, 106426. https://doi.org/10.1016/j. chb.2020.106426

Hruska, J., & Maresova, P. (2020). Use of social media platforms among adults in the United States—behavior on social media. Societies, 10(1), 27. http://dx.doi.org/10.3390/soc10010027

Hsu, M. H., Chang, C. M., Lin, H. C., & Lin, Y. W. (2015). Determinants of continued use of social media: the perspectives of uses and gratifications theory and perceived interactivity.

Kabaran, S., & Mercanlıgil, S. M. (2013). Adolesan dönem besin seçimlerini hangi faktörler etkiliyor?. Güncel pediatri, 11(3), 121-127.

Klassen, K. M., Douglass, C. H., Brennan, L., Truby, H., & Lim, M. S. C. (2018). Social media use for nutrition outcomes in young adults: A mixed-methods systematic review. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 15, https://doi.org/10.1186/s12966-018-0696-y

Kucharczuk, A. J., Oliver, T. L., & Dowdell, E. B. (2022). Social media’s influence on adolescents’ food choices: A mixed studies systematic literature review. Appetite, 168, 105765. https://doi.org/10.1016/j.appet.2021.105765

Manago, A. M., Ward, L. M., Lemm, K. M., Reed, L., & Seabrook, R. (2015). Facebook involvement, objectified body consciousness, body shame, and sexual assertiveness in college women and men. Sex roles, 72, 1-14.

Misra, A., Dinh, T. D., & Ewe, S. Y. (2024). The more followers the better? The impact of food influencers on consumer behaviour in the social media context. British Food Journal, 126(12), 4018-4035.

Murphy, G., Corcoran, C., Tatlow-Golden, M., Boyland, E., & Rooney, B. (2020). See, like, share, remember: Adolescents’ responses to unhealthy-, healthy- and non-food advertising in social media. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(7), 2181. https://doi.org/10.3390/ijerph17072181

Nord, J. H., de Juana Espinosa, S., Paliszkiewicz, J., & Mądra-Sawicka, M. (2020). Do technology and social media preferences differ with age? A study of the use of social technologies for business purposes in Spain. Journal of Computer Information Systems.

Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). New York, NY: McGraw-Hill.

Özhasar, Y., Oğuz, Y. E., & Yılmaz, V. (2020). Instagram bağımlılığının tatil satın alma niyetine etkisi: esogü turizm fakültesi öğrencileri örneği. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 39-55.

Rini, L., Schouteten, J. J., Faber, I., Frøst, M. B., Perez-Cueto, F. J., & De Steur, H. (2024). Social media and food consumer behavior: A systematic review. Trends in Food Science & Technology, 143, 104290.

Rounsefell, K., Gibson, S., McLean, S., Blair, M., Molenaar, A., Brennan, L., et al. (2020). Social media, body image and food choices in healthy young adults: A mixed methods systematic review. Nutrition and Dietetics, 77(1), 19–40. https://doi.org/ 10.1111/1747-0080.12581

Rutsaert, P., Regan, Á., Pieniak, Z., McConnon, Á., Moss, A., Wall, P., & Verbeke, W. (2013). The use of social media in food risk and benefit communication. Trends in Food Science & Technology, 30(1), 84-91.

Ryan, T., Chester, A., Reece, J., & Xenos, S. (2014). The uses and abuses of Facebook: A review of Facebook addiction. Journal of Behavioral Addictions, 3, 133–148.

Sampasa-Kanyinga, H., Chaput, J. P., & Hamilton, H. A. (2015). Associations between the use of social networking sites and unhealthy eating behaviours and excess body weight in adolescents. British Journal of Nutrition, 114(11), 1941-1947.

Simeone, M., & Scarpato, D. (2020). Sustainable consumption: How does social media affect food choices?. Journal of Cleaner Production, 277, 124036.

Statista (2023a), “Influencer marketing worldwide - statistics & facts”, Statista, available at: https://www.statista.com/topics/2496/influence-marketing/

Statista (2023b), Instagram, Snapchat, and TikTok: Number of Users in the United States 2020-2023, Statista, available at: https://www.statista.com/statistics/293771/number-of-us-instagram-users/

Su, W., Han, X., Yu, H., Wu, Y., & Potenza, M. N. (2020). Do men become addicted to internet gaming and women to social media? A meta-analysis examining gender-related differences in specific internet addiction. Computers in Human Behavior, 113, 106480.

Tobey, L. N., & Manore, M. M. (2014). Social media and nutrition education: the food hero experience. Journal of nutrition education and behavior, 46(2), 128-133.

TÜİK (2024) https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=49685

Twenge, J. M., & Martin, G. N. (2020). Gender differences in associations between digital media use and psychological well-being: Evidence from three large datasets. Journal of adolescence, 79, 91-102.

Vaterlaus, J. M., Patten, E. V., Roche, C., & Young, J. A. (2015). Gettinghealthy: The perceived influence of social media on young adult health behaviors. Computers in Human Behavior, 45, 151-157.

Williams, G., Hamm, M. P., Shulhan, J., Vandermeer, B., & Hartling, L. (2014). Social media interventions for diet and exercise behaviours: A systematic review and meta analysis of randomised controlled trials. BMJ Open, 4(2), https:// doi.org/10.1136/bmjopen-2013-003926

Yamane, T. (2001). Temel örnekleme yöntemleri, (Çev. A. Esin, C. Aydın, M. A. Bakır & E. Gürbüsel). İstanbul: Literatür Yayıncılık.

Zorlu, Ö., & Candan, T. (2023). The impact of social media influencers on destination preferences: A cross- generation comparison. Journal of Tourism Leisure and Hospitality, 5(1), 53– 61.

İndir

Yayınlanmış

2025-05-28

Nasıl Atıf Yapılır

BÖLÜKBAŞ, R. (2025). Sosyal Medya Kullanımının Yemek Seçiciliğine Etkisi. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 9(2), 235–250. https://doi.org/10.63556/ankad.v9i2.235

Benzer Makaleler

<< < 1 2 3 4 5 6 > >> 

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.