Üniversiteli Sporcuların Kariyer Adanmışlık Düzeyleri İle Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.63556/ankad.v9i4.262Anahtar Kelimeler:
Üniversiteli sporcular- kariyer- kariyer adanmışlık- karar verme stilleriÖzet
Üniversiteli sporcuların kariyer adanmışlık düzeyleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılan bu çalışmaya 387 birey katılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Veri toplama araçları araştırmacılar tarafından hazırlanan “Demografik Bilgi Formu”, “Kariyer Adanmışlık Ölçeği”, ve “Melbourne Karar Verme Ölçeği II” kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS 25.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde öncelikli normallik analizi yapılmış ve verilerin normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Normal dağılım sergilemesinden dolayı parametrik testlerden t-testi ve pearson korelasyon analizleri uygulanmıştır. Sonuçlar p<,050 anlamlılık düzeyine göre değerlendirilmiştir. Verilerin iç tutarlık değerlerinin incelenmesi amacıyla Cronbah’s Alpha analizi uygulanmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, spor yaşının kariyer adanmışlığı pozitif yönde etkilemesi (r=,165, p<,01) ve kariyer adanmışlığı yüksek olan sporcuların daha az kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme eğilimi göstermesidir. Ayrıca, cinsiyet farklılığının yalnızca kaçıngan karar verme stilinde ortaya çıkması, kadın sporcuların bu alanda daha yüksek puan alması da önemli bir bulgudur. Sonuç olarak, kariyer adanmışlık düzeyi cinsiyet, yaş, spor türü değişkenine göre anlamlı farklılık göstermezken, spor yapma süresi ile anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Karar verme stilleri ise yaş, spor türü ve spor yapma süreleri ile anlamlı farklılık göstermezken, cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Ayrıca, katılımcıların kariyer adanmışlık düzeyleri ile kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme stili arasında negatif yönlü anlamlı ilişki tespit edilirken, dikkatli karar verme stili ile kariyer adanmışlık düzeyi arasında ise anlamlı ilişki bulunmamıştır.
Referanslar
Albion, M. J., & Fogarty, G. J. (2005). Career decision making for young elite athletes: are we ahead on points?. Australian Journal of Career Development, 14(1), 51-63.
https://doi.org/10.1177/1038416205014001
Atılgan, D., & Tükel, Y. (2019). Hakemlerin karar verme stillerinin incelenmesi. Sport Sciences, 14(2), 22-32. https://doi.org/10.12739/NWSA.2019.14.2.2B0119.
Avşaroğlu, S. (2007). Üniversite öğrencilerin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle basa çıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Certel, Z., Bahadır, Z., Sönmez, G.T. (2013). Investigatıon Of Empathy And Self Esteem in Decision Making And Decision Making Styles Among Those Who Played Team Sports. Nigde University Journal of Physical Education And Sport Sciences. 7(1), 16-27. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/bsd/issue/53538/713022
Chung, Y. B. (2002). Career decision-making self-efficacy and career commitment: Gender and ethnic differences among college students. Journal of career Development, 28, 277-284. https://doi.org/10.1023/A:1015146122546
Çetin, M. Ç. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin karar verme stilleri, sosyal beceri düzeyleri ve stresle başa çıkma biçimlerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological inquiry, 11(4), 227-268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
Demir, G. T., Namlı, S., Hazar, Z., Türkeli, A., & Cicioğlu, H. İ. (2018). Bireysel ve takım sporcularının karar verme stilleri ve mental iyi oluş düzeyleri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 176-191. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/cbubesbd/issue/38083/417188
Deniz, M. E. (2004). Investigation of the relation between decision self-esteem, decision making style and problem solving skill of the university students. Eurasian Journal of Educational Research, 4, 15, 23-35. Erişim Adresi: https://acikerisim.selcuk.edu.tr/bitstreams/34aea087-24bf-4a7b-a76b-e671c99dbbc4/download
Dursun, M., & Günay, M. (2024). Investigation of the Relationship between Leadership Orientations, Emotional Intelligence Levels and Decision Making Styles of Manager Candidates. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2). Erişim Adresi: https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=1268974
Dursun, M., & Tozoğlu, E. (2024). Öğretmen Adaylarının Mental İyi Oluş ve Kariyer Adanmışlık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 6(3), 254-261. https://doi.org/10.56639/jsar.1527399
Ertekin, A. B. (2021). Kariyer Adanmışlığı İle Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(3), 128-141. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1436511
Garip, S. (2023). Sosyal bilimlerde nicel araştırma geleneği üzerine kuramsal bir inceleme. International Journal of Social Science Research, 12(1), 1-19. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2702537
Gati, I., Krausz, M., & Osipow, S. H. (1996). A taxonomy of difficulties in career decision making. Journal of counseling psychology, 43(4), 510. https://doi.org/10.1037/0022-0167.43.4.510
George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th ed.). Boston: Allyn & Bacon. Erişim Adresi: https://dl.acm.org/doi/abs/10.5555/557542
Germeijs, V., & Verschueren, K. (2007). High school students’ career decision-making process: Consequences for choice implementation in higher education. Journal of vocational behavior, 70(2), 223-241. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2006.10.004
Gottfredson, L. S. (2002). Gottfredson's theory of circumscription, compromise, and self-creation. Career choice and development/Jossey-Bass. Erişim Adresi: https://l24.im/Jcbjh
Gülşen, D. (2008). Farklı lig düzeyinde oynayan futbolcuların oynadıkları mevkilere, öğrenim durumu ve spor yaşlarına göre problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Güvendi, B., Can, H. C., & Işım, A. T. (2020). Triatlon sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının karar verme stilleri ile ilişkisinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 146-160. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1169431
Güvendi, B., Işım, A. T., & Güçlü, M. (2018). Korumalı futbol (amerikan futbol) sporcularının kişilik özellikleri ve psikolojik performans stratejileri ile karar verme stilleri arasındaki ilişki. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 159-175. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/566661
Hansson, P.H., Andersen, J.A. (2007). The Swedish Principal: Leadership Style, Decision-Making Style, and Motivation Profile. International Electronic Journal Leadership in Learning, Vol:11, Article 8. Erişim Adresi: https://l24.im/MV8U4fv
Haşıloğlu, S. B., Baran, T., & Aydın, O. (2015). Pazarlama araştırmalarındaki potansiyel problemlere yönelik bir araştırma: Kolayda örnekleme ve sıklık ifadeli ölçek maddeleri. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, (1), 19-28. DOİ: 10.5505/pibyd.2015.47966
Hulderman, A. M. (2003). Decision-making styles and learning strategies of police officers: ımplications for community policing. Oklahoma State University, Faculty of the Graduate College of the Oklahoma State University, Doctorate Thesis, Oklahoma Erişim Adresi: https://l24.im/lRKvw
Kaya, A., Balay, R., & Göçen, A.(2012). Öğretmenlerin alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin bilme, uygulama ve eğitim ihtiyacı düzeyleri. International Journal of Human Sciences, 9(2), 1303-5134. Erişim Adresi: https://l24.im/5fXSKVN
Kayış, A. (2010). Güvenirlik Analizi. Ş. Kalaycı (Yay. haz). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri içinde (ss. 403-419). Ankara: Asil Yayıncılık. Erişim Adresi: https://l24.im/aiwG
Kelecek, S., Altıntaş, A., ve Aşçı, F. H. (2013). Sporcuların karar verme stillerinin belirlenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8 (1), 21-27. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/cbubesbd/issue/32236/357818
Kırgil, F. (2015). Beden eğitimi öğretmenleri ile diğer branş öğretmenlerinin karar verme ve atılganlık düzeylerinin bazı değişkenlikler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Korkmaz, O., Kırdök, O., Alkal, A., & Akça, M. Ş., (2020). Kariyer Adanmışlık Ölçeği: Proaktif Kariyer Davranışlarının Ölçümünün Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. International Social Sciences Studies Journal , vol.6, no.72, 4668-4677. Erişim Adresi: https://l24.im/zipXr1T
Krieshok, T. S., Black, M. D., & McKay, R. A. (2009). Career decision making: The limits of rationality and the abundance of non-conscious processes. Journal of vocational behavior, 75(3), 275-290. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2009.04.006
Lent, R. W., Brown, S. D., & Hackett, G. (2000). Contextual supports and barriers to career choice: A social cognitive analysis. Journal of counseling psychology, 47(1), 36. https://doi.org/10.1037/0022-0167.47.1.36
Malhotra, N. K. (2004). Marketing Research an Applied Orientation, 4. Edition, Pearson Prentice Hall, New Jersey. Erişim Adresi: https://thuvienso.hoasen.edu.vn/handle/123456789/12586
Mutlu, Ş., Kaya, Z., & Altınışık, K. (2023). Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stilleri ile Üniversite Yaşamına Uyum Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (60), 56-70. https://doi.org/10.53568/yyusbed.1231332
Nacar, E. (2019). Investigation of prospective kickboxing coaches’ self-esteem in decision making and decision making styles. Journal of Education and Training Studies. 7(5), 32-38. Erişim Adresi: https://l24.im/etUH
Özman, C., Özsoy, D., Güneş, Ş., & Özer, İ. (2022). Spor gönüllülerinde kariyer adanmışlığı ve girişimci davranış ilişkisinin incelenmesi. Beden Eğitimi Spor Sağlık ve Efor Dergisi, 1(1), 39-52. Erişim Adresi: https://bessedjournal.com/index.jsp?mod=makale_tr_ozet&makale_id=62349
Raab, M. (2012). Simple heuristics in sports. International Review of Sport and Exercise Psychology, 5(2), 104-120. https://doi.org/10.1080/1750984X.2012.654810
Saunders, D. E., Peterson, G. W., Sampson Jr, J. P., & Reardon, R. C. (2000). Relation of depression and dysfunctional career thinking to career indecision. Journal of vocational behavior, 56(2), 288-298. https://doi.org/10.1006/jvbe.1999.1715
Savickas, M. L. (2002). Career construction. Career choice and development, 149(205), 14-38. Erişim Adresi: https://l24.im/FsB9QKE
Schuller, I. (2010). Decision-making under time pressure regard to preffered cognitive style (Analytical-Intutıve) and study orientation. Studia Psychologia, 52 (4), 285-290. Erişim Adresi: https://l24.im/qHoWFlb
Scott, S. G., & Bruce, R. A. (1995). Decision-making style: The development and assessment of a new measure. Educational and Psychological Measurement, 55(5), 818-831. https://doi.org/10.1177/0013164495055005017
Siyahtaş, A., Çavuşoğlu, S. B., & Kantar, A. N. (2023). Spor gönüllülerinin motivasyonları ile kariyer gelecekleri ve adanmışlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Araştırmaları Dergisi, 15(1), 49-63. https://doi.org/10.55929/besad.1243177
Söner, O., Akpolat, G., Akpolat, E. K., Bezgin, E., Sertkaya, E., & Koşar, M. (2024). Kariyer Adanmışlıklarının Anahtarı: Öğretmenlerin Kariyer Uyumları ve Demografi Denklemindeki Yeri. The Journal of Social Sciences, 68(68), 69-82. DOI : 10.29228/SOBIDER.74739
Stambulova, N., & Wylleman, P. (2019). Psychology of career transitions in sport. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 17(1), 1-5. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2018.11.013
Taşdelen, A. (2002). Öğretmen adaylarının farklı psiko sosyal değişkenlere göre karar verme stilleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü D.E.U.B.E.F. İzmir.
Tatlılıoğlu, K. (2010). Farklı öz-anlayış düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme stilleri ve kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Eğitimi Bilimleri Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz-saygı düzeyleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erişim Adresi: https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423870784.pdf
Tekin, M., Özmutlu, İ., & Erhan, S. E. (2009). Özel yetenek sınavlarına katılan öğrencilerin karar verme ve düşünme stillerinin incelenmesi. Journal of Physical Education and Sport Sciences, 11(3), 42-56. Erişim Adresi: https://l24.im/HJVG
Temel, V. (2015). Beden eğitimi öğretmenlerinin, problem çözme becerileri, karar verme stilleri ve öfke tarzları. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Temel, V., & Nas, K. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin karar vermede özsaygı ve karar verme düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 90-98. Erişim Adresi: https://besyodergi.bozok.edu.tr/upload/pdf/tam-metin-iai9.pdf
Tozoğlu, E., & Dursun, M. (2020). Spor bilimlerinde bilimsel araştırma süreci, Editör; Gökmen, Ö. Spor & Bilim, İstanbul: Efe Akademi Yayınevi. S.7-23.
Tuinstra, J., Van Sonderan F.L.P., Groothoff J.W., Van Den Heuvel W.J.A. & Post D. (2000). Reliability, validity and structure of the Adolescent Decision Making Questionnaire among adolescents in The Netherlands. Pesonality and Individual Differences, 28, 273-285. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(99)00096-3
Tunç, E., & Tunç, M. F. (2022). Rehber Öğretmenler ile psikolojik danışman adaylarının kariyer adanmışlıkları ve kariyer kararı pişmanlıkları. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 5(2), 34-50. https://doi.org/10.58501/kpdd.1108991
Tükel, Y. (2021). Antrenörlerin Karar Vermede Öz-Saygı ve Karar Verme Stilleri. Sportive, 4(1), 43-56. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1568255
Ulun, C. (2023). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Kariyer Kararlılığı Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Spor Bilimleri Öğrenci Çalışmaları, 5(2), 106-115. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3590293
Uysal, H., & Özsarı, A. (2024). Karar Verme Stilleri ve Kariyer Adanmışlığı: Spor Yöneticisi Adayları Araştırması. Journal of Management Archive, 1(1), 1-14. https://doi.org/10.70877/joma.3
Uzunoğlu, Ö., Şahin, M., ve Fişekçioğlu, İ. (2009). Türk futbol hakemlerinin karar verme stillerinin klasmanlarına ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 2009, 11 (1), 32–36 Erişim Adresi: https://l24.im/27vMd6
Vural, M. (2013). Spor genel müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında görev yapan spor yöneticilerinin düşünme ve karar verme stillerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Wylleman, P., & Lavallee, D. (2004). A developmental perspective on transitions faced by athletes. Developmental sport and exercise psychology: A lifespan perspective, 507-527. Erişim Adresi: https://l24.im/78tZgQ
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.







