Küreselleşme Bağlamında Türkiye’nin Toplumsal Yapı Çözümlemesinde Köy Olgusunun ve Köy Araştırmalarının Önemi

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.63556/ankad.v9i3.283

Anahtar Kelimeler:

Küreselleşme- kentleşme- köy- köylülük- köycülük- Ankara

Özet

Dünya önce modernleşme sonra küreselleşme sürecine girdi. Bu süreçlerde pek çok değişim yaşandı. Modernleşme sürecinde sanayi devrimi gerçekleşti. Sanayi Devrimi Avrupa’nın toplumsal yapısını dönüştürdü. Feodalizm yıkıldı ve yerine kapitalizm doğdu. Kapitalizm için fabrikalarda mal üretmek ve satmak esastı. Dolayısıyla tarlalarda değil fabrikalarda çalışacak insana ihtiyaç vardı. Köyler boşaldı. Köylüler kentlere işçi olarak çalışmaya gittiler. Eski köy düzeni kalmadı. Kentleşme hızlandı. Modern toplum kentlerde kuruldu. Avrupa dışındaki ülkeler bu değişimden etkilendi ama aynı süreci yaşamadı. Osmanlı Devleti mümkün olduğunca yeni gelişmelere ayak uydurmaya ve ülkesini modernleştirmeye çalıştı. Bu istek tam olarak gerçekleşmedi. Cumhuriyet bu isteği bir iradeye dönüştürdü ve radikal devrimlerle ülkeyi modernleştirmeye çalıştı. Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda Türk toplumu ağırlıklı olarak köylerde yaşamaktaydı. Toplumsal problemler buradan başlayarak çözülmeye başlandı. Köy kalkınma programları hazırlandı. Köy araştırmalarından faydalanılmak istendi. Köylülük ve köycülük gibi kavramlar öne çıktı. Sanayileşme hamleleriyle birlikte köylerden kentlere göç hızlandı. Toplumsal kalkınma ve ekonomik gelişme arttı. Kentlere göç edenler daha rahat bir hayat yaşamaya başladı. Bu dönemde dünyada aynı zamanda küreselleşme adı verilen bir süreç başlamıştı. Dünya artık “küresel köy” gibi olduğu değerlendiriliyordu. Fakat Türkiye’nin köyleri gittikçe boşalmış ve köylülük dönüşmeye başlamıştı. Şimdilerde köyler varlık yokluk arasında can çekişiyor. Bu durum iyi midir kötü müdür biz karar veremeyiz. Bize düşen olanı olduğu gibi tespit edebilmektir. Köyün kaybolan işlevlerinin nasıl telafi edileceğini ancak çözüm mevkiinde olan siyasi ve bürokratik kadrolar bulacaklardır. Bunun için de durum tespiti ve öneri geliştirilmesi esastır.

Yazar Biyografisi

Fahri ATASOY, Gazi University

SOSYOLOJİ

Referanslar

Alpkaya, F. (2017). Toplumsal yapı ve toplumsal değişme, Ed. F. Alpkaya-B. Duru, 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişme, 4. Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.

Arslan, H. (2019). Türkiye’de kır sosyolojisi araştırmaları, Ankara: Siyasal Kitabevi.

Berkes, N. (1942). Bazı Ankara köyleri üzerine bir araştırma, Ankara: DTCF Yayınları.

Divitçioğlu, S. (2000). Oğuz’dan Selçuklu’ya boy konat ve devlet, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Eryiğit S. (2024). Osmanlı ve kapitalizm, Ankara: Mi Yayınları.

Fildiş, B. (2019). Köy ve kent sosyolojisi bağlamında Mehmet Ali Şevki Sevündük’te memleket, Ed. T. Erdoğan, Psikoloji ve Sosyoloji Araştırmaları içinde, Ankara: Akademisyen Kitabevi.

Geray, C. (1972). Toplum Kalkınması ve Köy Araştırmaları, AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1.

Gökçe, B. (2004). Türkiye’nin Toplumsal Yapısı ve Toplumsal Kurumlar, Ankara: Savaş Yayınları.

Güngör Ergan, N. (2018). II. Bölüm: Türkiye’nin toplumsal yapı temelleri, Ed. N. Güngör, Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Ankara: Siyasal Kitabevi.

Kurnaz, C. (2018). Bir köy vardı, Ankara: Kurgan Edebiyat.

Makal, M. (1950). Bizim köy, 4.baskı, İstanbul: Varlık Yayınları.

Ozankaya, Ö. (1971). Köyde toplumsal yapı ve siyasal kültür, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, Sayfa: 31-40.

Ökmen, M. vd. (2016). Köylerin Mahalleye Dönüşüm Kararının Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Manisa Büyükşehir Belediyesi Örneği, Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri (KAYFOR 13 Bildiri Kitabı), Konya.

Özönder, M. C. (ed.). (2005). Son konar-göçerlerin (Sarıkeçili aşiretinin) sosyo-kültürel yapısı, Ankara: H.Ü. Türkiyat Enstitüsü Yayınları.

Planck, U. (1971). Türkiye’de Köy Sosyolojisi, (Çev. Reşit Küçükboyacı), Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 4.

Sağlam, S. (2016). Türkiye’de köyle ilgili uygulama ve çalışmalar ile Türk sosyolojisindeki yansımaları, Sosyoloji Konferansları, No: 53, Sayfa: 221-255.

Şenel, A. (1982). İlkel Topluluktan Uygar Topluma Geçiş, Ankara: A.Ü. SBF Yayınları.

Tezcan, M. (1970). Sosyolojik Yönden Köy, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 3, Sayfa: 151-182.

Tuztaş Horzumlu, A. H. (2014). Konup-göçmek, yerleşmek ve yaşamak: Sarıkeçililer’de mekân ve anlatı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.

Türkel, N. & Atasoy, F. (2012). Bir Köy Monografisi Ankara Nallıhan Eymir Köyü, Ankara: Nallıhan Matbaası.

TÜİK Haber Bülteni (2021) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2020 Sonuçları, Sayı: 37210, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020-37210.

Ülkümen, L. (1970). Medeniyet ve köy, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.

Yasa, İ. (1970). Türkiye’nin toplumsal yapısı ve temel sorunları, Ankara: TODAİE Yayınları.

Yavuz, F. (1962). Köy Kalkınması, AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. XVII, S. 2, Ankara.

Yılmaz, M. (2019). Türkiye’de kırsal nüfusun azalması ve doğurduğu sonuçlar, Bildiri kitabı içinde, Uluslararası Türk–Rus Dünyası Akademik Araştırmalar Kongresi (14 – 16 Aralık 2018) Ankara: Berikan Yayınevi, Sayfa: 277-297.

İndir

Yayınlanmış

2025-09-21

Nasıl Atıf Yapılır

ATASOY, F. (2025). Küreselleşme Bağlamında Türkiye’nin Toplumsal Yapı Çözümlemesinde Köy Olgusunun ve Köy Araştırmalarının Önemi . Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 9(3), 823–843. https://doi.org/10.63556/ankad.v9i3.283

Benzer Makaleler

1 2 3 4 > >> 

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.