Sağlık Çalışanlarının Demografik Özelliklerine Göre Yaşlı Bireylere Yönelik Tutumları
Anahtar Kelimeler:
Sağlık çalışanları- yaşlı birey- tutum- yaşlılara yönelik tutum- “Kogan Yaşlılara Yönelik Tutum Ölçeği”Özet
Yaşlı nüfustaki artış, beraberinde yaşlı bireyler için korunma, bakım, yeterli kazanç sağlama, sağlık giderlerinin tazmini, iş imkânı konularında bazı sorunlara neden olmuş, yaşlı bireyler için evde ve kurumlarda verilecek hizmetler daha önem kazanmaya başlamıştır. Yaşlı bireylere verilen sağlık hizmetlerinin kalitesini sağlık çalışanları etkilemektedir. Sağlık hizmetinin kalitesi için yaşlıya yönelik tutumlar kadar yaşlıya hizmet verilen alanlarda veya evde bakımını üstlenen sağlık personelleri ya da aile bireylerinin de yaşlıya yönelik tutumları da o kadar önemlidir. Araştırma, sağlık alanında çalışan personelin yaşlılara yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma betimsel araştırma yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi, 117 sağlık çalışanından oluşmaktadır. Veriler, “Kogan Yaşlılara Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılarak yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Sonuçta, katılımcıların ölçekten aldıkları puan ortalaması 93,28±8,52 olarak belirlenmiştir. Bu ortalamaya göre katılımcıların yaşlılara yönelik tutumlarının olumlu olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte, sağlık çalışanların bireysel özelliklerine göre yaşlı bireylere tutumları değerlendirildiğinde; kadınların yaşlılara yönelik tutumlarının erkeklere, bekarların evlilere ve parçalanmış ailede yaşayan sağlık çalışanlarının çekirdek ve geniş ailede yaşayanlara göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir.
Referanslar
Adıbelli, D. (2010). Hemşirelerin geriatrik hasta bakımında karşılaştıkları güçlüklerin ve tutumlarının belirlenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Adıbelli D., Türkoğlu N. & Kılıç D.(2013). Öğrenci hemşirelerin yaşlılığa ilişkin görüşleri ve yaşlılara karşı tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 6(1), 2-8.
Adkins, D.M., Mayhew, Sl., Gavaza, P. & Rahman, S. (2012). Pharmacy students’ attitudes toward geriatric nursing home patients. American Journal of Pharmaceutical Education, 76-81.
Afarigan, B. & Abedi, H. A. (2016). Investigating the relationship between ageism and some demographic aspects in offering nursing care to elder patients of Al-Zahra hospital. International Journal of Medical Research & Health Sciences, 12(5), 233- 238.
Almendares, B., Ashley, J., Baldwin, K., Broome, B. & Counts, M. (2003). Handbook of geriatric nursing care. (2nd edition). Philadelphia: Springhouse Pub Co.
Altunay, Z. & Özkul, M.(2022). Geçmişin değeri̇ günün sosyal problemi̇: yaşlılık ve modern toplumda yaşlı bakımı, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(35), 1012-1036.
Arslanoğlu, İ. (2016). Bilimsel yöntem ve araştırma teknikleri. Ankara: Gazi Kitapevi.
Arun, Ö. & Pamuk, D. (2014). Kurumsal bakım sektöründe Ageism: yaşlı bakım personelinin yaşlanma ve yaşlılığa ilişkin ayrımcı tutumlarının nedenleri ve müdahale önerileri. Mediterranean Journal of Humanities, 4(2), 19-33.
Ayaz Alkaya, S. & Birimoğlu Okuyan C.(2017). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı bireylere yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(1),43-52.
Ayoğlu, F., Kulakçı, H., Kuzlu Ayyıldız, T., Korkmaz Arslan, G. & Veren, F. (2014). Attitudes of Turkish nursing and medical students toward elderly people. Journal of Transcultural Nursing, 25(3), 241-248.
Başer, G. (2017). Huzurevinde çalışan bakım personelinin yaşlılara karşı tutum ve ayrımcılık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Canlı Özer, Z. & Terkeş, N. (2014). Evaluation of nursing students' attitudes toward ageism in Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116(2014), 2512-2515.
Ceylan, H. & Öksüz, M. (2015). Sosyal hizmet lisans öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Journal of International Social Research, 8(39), 566-577.
Çağlar, T. (2019). Yaşlıya bakım verenlerle çalışma. Yaşlılık ve Sosyal Hizmet içinde (s.103-125). Ankara: Nika Yayınevi.
Çilingiroğlu, N. & Demirel, S.(2004). Yaşlılık ve yaşlı ayrımcılığı, Türk Geriatri Dergisi, 7(4), 225-230.
Çöllü, E.F. & Öztürk, Y.E.(2014). Örgütlerde inançlar-tutumlar tutumların ölçüm yöntemleri ve uygulama örnekleri bu yöntemlerin değerlendirilmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9(1-2), 373-404.
Demir Gökmen, B. Kanbay, Y. Fırat, M. Akçam, A. & Öztürk, Ş. (2020). Yaşlıya yönelik tutumlar ve etkileyen etmenlerin incelenmesi, Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 253-63.
Demirci Aksoy, A. (2016) Türk kültüründe aile, kadın ve yaşlı. Ed. T. Çetin ve Meydan A., Türk Kültüründe Coğrafya II içinde (s:367-387). Ankara: PEGEM Akademi.
Doherty, M., Mitchell, E.A. & O'neill, S. (2011). Attitudes of health care workers towards older people in a rural population: a survey using the Kogan scale. Nursing Research and Practice, 1-7.
Duru Aşiret, G., Türten Kaymaz, T., Canbolat, Ö. & Kapucu, S. (2015). Hemşirelerin yaşlıya ilişkin tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 17(1), 10-20.
Duyan, V. & Koç, N.E. (2019). Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı kuruluşlarda görev yapan meslek elemanlarının yaşlılara yönelik tutumlarının belirlenmesi: Ankara örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(45), 827-856.
Gökdal, M. (2019). Yaşlı bakım alanında çalışan personelin yaşlılara yönelik tutumlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Ankara örneği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gümüşoğlu, F. & Tambağ, H.(2023). Hemşirelerin yaşlı hastalara karşı tutumları ve bakım davranışlarının incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 10(3), 256-263.
Güven, Ş., Uçakan Muz, G. & Efe Ertürk, N. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı değişkenlerle ilişkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 99-105.
Hawkins, M. J. (1996). College students' attitudes toward elderly persons. Educational Gerontology, 22(3), 271-279.
Hweidi, I.M. & Al- Obeisat, S.M. (2006). Jordanian nursing students’ attitudes toward the elderly, Nurse Education Today, 26(1), 23-30.
Kalınkara, V. (2016). Temel gerontoloji yaşlılık bilimi. 1.Basım. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kearney, N., Miller, M., Paul, J., Smith, K. (2000). Oncology healthcare professionals' attitudes toward elderly people. Ann Oncol, 11(5), 599–601.
Keskin, G. (2019). X, Y, Z kuşaklarının yaşlılara yönelik tutumlarının değerlendirilmesi; İstanbul ili Kadıköy ilçesi örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Kılıç, D. & Adıbelli, D. (2011). The validity and reliability of Kogan’s attitude toward old people scale in Turkish society. Health, 3(9), 602-608.
Koç, A., Yıldırım, R., Gürcü, M. & Vefik Uluçay, D. (2013). Assessing young university students' behaviour regarding age discrimination. The Annals of Eurasian Medicine, 1(3), 49-55.
Koç, N.E. (2017). Sosyal hizmet alanında çalışan profesyonellerin yaşlılığa karşı tutumlarının ve geriatrik yetkinliklerinin belirlenmesi: Ankara örneği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Koç, A., Öztaş, D., Uysal, N., Demircan, Z., Erdem, Ö. & Sarı, E. (2018). Klinik hemşirelerinin yaşlılara ilişkin düşünce ve tutumları. Ankara Medical Journal,18(4), 500-507.
Kogan, N. (1961). Attitudes toward old people in an older sample. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 62(3), 616–622.
Mancılık, A. (2015). Sosyal hizmet öğrencilerinin müracaatçı olarak yaşlılarla çalışma ve yaşlılara yönelik tutumlarının belirlenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
McCracken, A., Fitzwater, E., Lockwood, M. & Bjørk, T. (1995). Comparison of nursing students’ attitudes toward the elderly in Norway and the United States. Educational Gerontology, 21,167-180.
Seferoğlu, M., Yıldız, D., Büyükkoyuncu Pekel, N., Yıldız, A., & Tufan, F. (2016). Attitudes of neurology specialists toward older adults. Aging Clinical and Experimental Research, 29(4),787-792.
Söderhamn, O., Lindercrona, C. & Gustavsson, S. M. (2001). Attitudes toward older people among nursing students and registered nurses in Sweden. Nursing Education Today, 21(3), 225-229.
Soyuer, F., Ünalan, D., Güleser, N. & Elmalı, F. (2010). Sağlık meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı demografik değişkenlerle ilişkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 20-25.
Strugala, M., Talarska, D. & Wysocki, J. (2016). Attitudes towards the elderly among nursing students in Poland – Initial finding. Journal of Geriatrics & Geriatric Research, 5(1), 1-8.
Turan, E., Yanardağ, M. & Metintaş, S. (2016). Attitudes of students of health sciences towards the older persons. Nurse Education Today, (36), 53-57.
Ünalan, D., Soyuer, F., & Elmalı, F. (2012). Geriatri merkezi çalışanlarında yaşlı tutumunun değerlendirilmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi,2(3), 115-120.
Yen, C. H., Liao, W. C., Chen, Y. R., Kao, M. C., Lee, M. C. & Wang, C. C. (2009). A Chinese version of Kogan's attitude toward older people scale: reliability and validity assessment. International Journal of Nursing Studies, 46(1), 38-44.
Yılmaz, M., Altınok, M., Badel, P., Darıcı, M. & Sungur, M. (2012). Genç erişkinlerin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Turkish Journal of Geriatrics, 15(4), 416-423.
Zampieron, A., Saraiva, M., Corso, M. & Buja, A. (2012). An international Survey on attitudes of renal nurses towards older people. Journal of Renal Care, 38(4), 213-21.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
