Okul Öncesi Dönem Çocukların Okula Uyum Düzeylerinin İncelenmesi

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.63556/ankad.v9i3.290

Anahtar Kelimeler:

Okula Uyum- okul öncesi eğitim- erken çocukluk eğitim

Özet

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönem çocuklarının okula uyum sürecinde karşılaştıkları sorunların çocuk, ebeveyn ve öğretmen bileşenleriyle incelenmesidir. Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntemle yapılan bu çalışmada “Kişisel Bilgiler Formu”, “5-6 Yaş Çocukları İçin Okula Uyum Öğretmen Değerlendirme Ölçeği” ve “Okula Uyum Ebeveyn Görüşme Formu” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Giresun il merkezinde MEB’e bağlı olan resmi anaokullarına devam etmekte olan 60-72 ay grubundaki çocuklar oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel yöntemle çalışılan örneklem grubunu 322 çocuk ve öğretmenleri, nitel örneklem grubunu 10 çocuğun ebeveyni oluşturmaktadır. Veri analiz sürecinde SPSS paket programı ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre çocukların okula uyumu üzerinde, çocukların cinsiyeti, ebeveynlerin birlikte ya da ayrı olma durumu, anne çalışma durumu, daha önce eğitim kurumuna gitme süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Baba çalışma durumunun ise çocukların okula uyumu üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluşturmadığı görülmüştür. Ebeveynlerin, çocukların okula uyumu sürecinde ebeveyn-öğretmen-çocuk iletişiminin üzerinde durduğu görülmüştür.

Yazar Biyografileri

Gülşen ATMACA, Fındıkyurdu Anaokulu

Fındıkyurdu Anaokulunda öğretmen olarak çalışmaktadır.

Oğuz Serdar KESİCİOĞLU, Giresun Üniversitesi

2006-2011 yılları arasında Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalında Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2010-2011 yılları arasında The State University of New York at Buffalo’da ve 2017-2018 yılları arasında Northern Arizona University’de ziyaretçi araştırmacı olarak bulunmuştur. 2012 yılında Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalında Doktor Öğretim Üyesi ve 2017 yılında Doçent, 2022 yılında Profesör olarak atanmıştır.

Referanslar

Aktaş Arnas, Y., Yılmaz Genç, M. M., & Özen Uyar, R. (2017). Okul öncesi dönemde çocuk, ebeveyn ve öğretmen gözünden okula uyum süreci. Ö. Demirel & S. Dinçer (Ed), Küreselleşen dünyada eğitim, (s. 679-696). Pegem Akademi.

Anderson Swedo, S., & Leonard, L. H. (2002). Çocuktur, geçer! (N. Erzik, Çev.). Epsilon Yayıncılık.

Arabacıoğlu, B., & Kahraman, P. B. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının okula uyum düzeyleri ve ebeveyn tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(1), 175-192.

Arslan, Ö., Çavunt, F., Çoban, A., Dinç, E., Erkoç, A., Karan, S.Ş., Meriç, İ., Mutlu, N. & Yavuz, E. A. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerilerinin incelenmesi. International Primary Education Research Journal, 5(2), 180-199.

Atmaca, R. N., Gültekin Akduman, G., & Şepitci Sarıbaş, M. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının sosyal beceri düzeylerinin bazı demografik özelliklere göre incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 157-173. https://doi.org/10.47714/uebt.768067

Avcı, M. (2006). Ergenlikte toplumsal uyum sorunları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 39-63.

Babaroğlu, A. (2020). Anne-baba-çocuk ilişkisi ve okula uyum H. Gülay Ogelman (Ed.), Yaşamın ilk yıllarında okula uyum (s. 109-138). Eğiten Kitap

Bağçeli Kahraman, P. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının okula uyum sürecine ilişkin anaokulu öğretmenlerinin ve annelerinin görüşleri. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(1), 3-20. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.196720182144

Bağçeli Kahraman, P. (2020). Yaşamın ilk yıllarında okula uyumu etkileyen unsurlar. H. Gülay Ogelman (Ed.), Yaşamın ilk yıllarında okula uyum (s. 39-74). Eğiten Kitap

Bağçeli Kahraman, P., Şen, T., Alataş, S., & Tütüncü, B. (2018). Okul öncesi dönemde okula uyum sürecine ilişkin öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 681-701. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-431421

Balkaya, İ., & Tuğrul, B. (1998). Anaokuluna yeni başlayan çocukların okula uyum süreçlerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksek Okulları Yayınları, 2(1), 145-150

Başaran, S., Gökmen, B., & Akdağ, B. (2014). Okul öncesi eğitimde okula uyum sürecinde öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(2), 197-223.

Çeliktürk, Z. (2011). İlköğretim birinci sınıfa uyum haftasına ilişkin öğretmen ve veli görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Dinler, H. (2023). Okula Başlangıç Öğretmen Eğitim Programı’nın okul öncesi eğitime başlayan çocukların sosyal duygusal uyumlarına ve okula hazır oluş düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Pamukkale Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Erkan, S., & Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe

Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 94 –106

Fabian, H. (2000). Small steps to starting school. International Journal of Early Years Education, 8(2), 141-153. https://doi.org/10.1080/09669760050046183

Gill, S., Winters, D., & Friedman, D. S. (2006). Educators’ views of pre-kindergarten and kindergarten readiness and transition practices. Contemporary Issues in Early Childhood, 7(3), 213-227 https://doi.org/10.2304/ciec.2006.7.3.213

Gülay Ogelman, H., & Erten Sarıkaya, H. (2014). 5-6 yaş çocukların sosyal beceri, akran ilişkileri ve okula uyum düzeyleri ile kardeş değişkenleri arasındaki ilişkiler. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (41), 0-11.

Gültekin Akduman, G., & Şepitçi Sarıbaş, M. (2020). Yaşamın ilk yıllarında okula uyum. (Ed. H. Gülay Ogelman), Okula uyum kavramı. (s.3-40). Eğiten Kitap.

Kaya, İ. (2018). Çocuklarda davranışsal ve duygusal sorunlarla başa çıkma. Z. Hamamcı & F. Türk (Ed.), Okul öncesi ve ilkokulda psikolojik danışma ve rehberlik (s 287-324). Nobel Yayın.

Kaya, Ö. S. (2014). Okul öncesi dönemdeki çocukların okula uyum düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Kıldan, A. O. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin ve ebeveynlerin okul öncesi dönemdeki çocukların okul korkularına ilişkin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 49-73.

Köşker, Y. (2013). Köyde ve kentte yaşayan 6 yaş çocukların okul olgunluklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Kruszewska, A. (2018). First separation from parents that is the beginning of preschool education. ICERI2018 Proceedings, 9213-9222. https://doi.org/10.21125/iceri.2018.0703

Ladd, G. W., Kochenfender, B. J., & Coleman, C. C. (1996). Friendship quality as a predictor of young children’s early school adjustment. Child Development, 67(3), 1103-1118. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.1996.tb01785.x

Mamur Kar, H. (2022). Okul öncesi çocukların okula uyumlarının kaygı durumlarıyla ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. Nobel Yayınları.

Özaslan, H., & Baba-Öztürk, M. (2022). Çocukları ilkokula başlayan ebeveynlerin okula hazırbulunuşluk ve okula uyum süreci hakkındaki görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 12(1), 213-237. https://doi.org/10.23863/kalem.2022.224

Pırtık, Ş. (2013). Boşanmış ve tam aileden gelen okul öncesi çocukların sosyal beceri ve akran tepkilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Ryan Jr, B. (2003). Çocuğum okula başlıyor M. İzmirli (Çev.). Hayat Yayınları.

Saraç, S., Abanoz, T., & Ogelman, H. G. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerilerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 2(3), 1-11. https://doi.org/10.51503/gpd.847786

Savi Çakar, F. (2022). Uyum ve davranış problemlerinin doğasını anlamak F. Savi Çakar (Ed.), Yaşam dönemleri ve uyum sorunları (s. 71-115). Pegem Akademi.

Sayar, K., & Bağlan, F. (2017). Koruyucu psikoloji. Timaş Yayınları.

Seven, S. (2011). Okula uyum öğretmen değerlendirmesi ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 29-42.

Skeete, T. D. (2006). School readiness and assessment of young children: implications for policy and practice [Unpublished doctoral dissertation]. University of Texas at San Antonio.

Soysal, Ş., & Bodur, Ş. (2004). Bir büyüme masalı: Okul korkusu. Türk Tabipler Birliği Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 13(6), 234-236.

Şentürk Berber, S. (2015). Okul öncesi 5 yaş çocukları için eğitici drama temelli okula uyum programının değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Şepitci, M. (2018). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş çocuklarının öz düzenleme becerilerinin okul uyumu ile ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Topçu, Z. (2012). Okul öncesi eğitiminin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula uyum ve Türkçe dil becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Tunalı, S. B., Gözü, Ö., & Özen, G. (2016). Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanılması “karma araştırma yöntemi”. Kurgu, 24(2), 106-112.

Ülkü, B. Ü. (2007). Anasınıfı ve ilköğretim 1. sınıfa devam eden çocukların velileri ve öğretmenlerinin, çocukların okul olgunluğu hakkındaki görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Xie, S., & Li, H. (2021). Are Chinese urban children ready for preschool? Latent profiles and associated predictors. Children and Youth Services Review, 121, 105849. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105849

Yalçın, V. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının okula uyum süreci ile ebeveynlerinin çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.

Yoleri, S. (2020). Evde ve okulda okula uyumu desteklemek. H. Gülay Ogelman (Ed.), Yaşamın ilk yıllarında okula uyum, (s. 179-206). Eğiten Kitap.

İndir

Yayınlanmış

2025-09-21

Nasıl Atıf Yapılır

ATMACA, G., & KESİCİOĞLU, O. S. (2025). Okul Öncesi Dönem Çocukların Okula Uyum Düzeylerinin İncelenmesi . Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 9(3), 801–822. https://doi.org/10.63556/ankad.v9i3.290

Benzer Makaleler

<< < 2 3 4 5 6 7 8 9 > >> 

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.