Kültürün Dijital Göçü: Dijital Dünyada Kültürel Direniş
DOI:
https://doi.org/10.63556/ankad.v9i4.302Anahtar Kelimeler:
göç- dijital göç- kültürÖzet
Bu çalışma, yabancı bireylerin göçle geldikleri mekâna ve buna bağlı olarak da yeni bir kültüre uyum sağlama süreçlerini ve bu süreçte kendi kültürlerini yaşamada dijital iletişim araçlarının etkisini anlamayı hedeflemiştir. Göç eden bireylerin, geldikleri bölgenin sosyal ve kültürel özelliklerinden etkilenmeleri kaçınılmazdır. Ancak, bu süreç sadece bir adaptasyon değil, aynı zamanda bir kimlik koruma çabasıyla şekillenmektedir. Dijital dünya ya da sanal dünya ve bunlara bağlı olarak kullanılan uygulamalar farklı kültürlerin bir araya gelmesini ve(ya) kültürlerarası bir etkileşimi oluşturduğu dile getirilmektedir. Diğer taraftan göçe maruz kalan bireyler dijital dünyanın sunduğu hizmetler sayesinde kendi kültürünü, sosyal ve kültürel sermayesini de beraberinde götürmekte ve kültürel bir değişimin önüne geçebilmektedir. Bu bilgilerden hareketle olgubilim (fenomenoloji) desenine dayalı bu araştırmanın çalışma grubu 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılı içerisinde İstanbul Tuzla’daki Halk Eğitimi Merkezinde eğitim alan 15 yabancı uyruklu bireyden/kursiyerden oluşmaktadır. Katılımcılarla derinlemesine görüşmeler yapılmış ve elde edilen veriler anahtar noktalar-görüşler tespit edilmiş ve bir kodlama oluşturulmuştur. Çalışma kapsamımda elde edilen en dikkat çekici bulgular; bireylerin dijital mecralar üzerinden kültürlerini sürdürmeleri sosyal yalnızlık hissini azaltmakta ve psikolojik olarak kendilerini iyi hissetmelerinde destekleyici olduğu, dil bariyeri, kültürel farklılık gibi etkenler bireylerin yeni topluma uyum sağlamalarını engellediği şeklinde ifade edilebilir. Son olarak dijital göç ve kültüre dair metodolojik süreç kuramsal kurgu için fenomenolojik yaklaşımla ele alınmış ve sosyolojik yaklaşımlarla geliştirilen bir argüman oluşturulmuştur.
Referanslar
Ager, A., & Strang, A. (2008). Understanding integration: A conceptual framework. Journal of Refugee Studies, 21(2), 166-191.
Aksoy, Z. (2016). Exploring intercultural communication in expats’ social media groups. In the Proceedings of the International Conference on Studies in Humanities and Social Sciences [pp. 108-116], [URL: http://eaamp.org/proceedingspdf.php?id=22].
Aksoy, Z. (2020). Kültürlerarası yeni medya: Sosyal medyanın kültürlerarası iletişim üzerinde algılanan etkileri. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e-Dergisi, Cilt: 3 Sayı: 2/ Haziran 2020.
Alencar, A. (2018). Refugee integration and social media: A local and experiential perspective. Information, Communication & Society, 21(11), 1588-1603.
Amerikan Psikoloji Derneği (APA). https://dictionary.apa.org/identity, Erişim Tarihi: 20.05.2023.
Bakır, A. M. ve Yıldız, B. (2021). Dijital göç ve tüketim. https://www.researchgate.net/publication/366385906.
Baksi, A., Sürücü, H. A., ve Duman M. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin kültürler arası duyarlılıkları ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi. JAREN, 5(1), 31-39.
Batardière, M. T. (2015). Promoting critical thinking in online intercultural communication. The EuroCALL Review, 23(1), 3-10.
Bauman, Z. (1998). Sosyolojik düşünmek. (Çev. Abdullah Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bekiroğlu, O. ve Balcı, Ş. (2014). Kültürlerarası iletişim duyarlılığının izlerini aramak: İletişim fakültesi öğrencileri örneğinde bir araştırma. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 35(1), 429-459.
Berry, J. W. (1997). Immigration, acculturation, and adaptation. Applied Psychology, 46(1), 5–34. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1997.tb01087.x
Berry, J. W. (2005). Acculturation: Living successfully in two cultures. International Journal of Intercultural Relations, 29(6), 697–712. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2005.07.013
Castells, M. (2009). The rise of the network society: Volume I: The Information Age: Economy, Society, and Culture, London: Blackwell Publishing.
Chambers, I. (2024). Göç, kültür, kimlik. (Çev. İsmail Türkmen ve Mehmet Beşikçi). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Coffey, A. J., Kamhawi, R., Fishwick, P., & Henderson, J. (2013). New media environments’ comparative effects upon intercultural sensitivity: A five-dimensional analysis. International Journal of Intercultural Relations, 37(5), 605-627.
Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. Editörü: Yrd. Doç. Dr. Selçuk Beşir Demir). 4. Baskıdan Çeviri. Ankara: Eğiten Kitap
Çetin, M., ve Özgiden, H. (2013). Dijital kültür sürecinde dijital yerliler ve dijital göçmenlerin Twitter kullanım davranışları üzerine bir araştırma. Gümüşhane üniversitesi iletişim fakültesi elektronik dergisi, 2(1), 172-189.
Dekker, R., & Engbersen, G. (2014). How social media transform migrant networks and facilitate migration. Global Networks, 14(4), 401–418. https://doi.org/10.1111/glob.12040
Dijk, J.A.G.M. (2005). The network society social aspects of new media, London: Sage.
Eke, E. N. (2024). Okullarda öğrenciler arasında yaşanan kültürlerarası çatışmalara ilişkin okul yöneticileri ve öğretmen görüşleri (Master's thesis, Marmara Universitesi (Turkey)).
Erol, H. (2025). Afgan Sığınmacılar ve Kimlik İnşa Süreçleri Üzerine Bir AnalizAfgan Sığınmacılar ve Kimlik İnşa Süreçleri Üzerine Bir Analiz. Turkish Journal of Diaspora Studies, 5(1), 75-95.
Ertürk, D. (2017). Dijital kimliği sınırlı düşünmek. Sosyoloji Divanı-Dijital Sosyoloji. Sosyoloji Divanı, cilt.5, sa.9, ss.73-86.
Ertürk, E. (2024). Sinema ve Göç: Almanya Acı Vatan Filmini Kültürlerarası İletişim Bağlamında Duygusal Zekâ Parametreleriyle İrdelemek. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (39), 636-651. DOI: 10.29000/rumelide.1471526.
Forbush, E., & Foucault-Welles, B. (2016). Social media use and adaptation among Chinese students beginning to study in the United States. International Journal of Intercultural Relations, 50, 1-12.
Gülgör, M. (2022). Dijital hemşehrilik: Tersine göç mekânı sosyal medyanın gettolarında hemşehri olmak. Konya: Eğitim Yayınevi.
Güvenç, B. (1999). İnsan ve kültür. Ankara: Remzi Kitabevi.
Hatipler, M. ve Köksalan, N. (2021). Covıd-19 salgını sürecinin bir gerçeği olarak dijital göç. 5. International Paris Conference on Social Science (February 7-8, 2021).
Horst, H. A. (2006). The blessings and burdens of communication: Cell phones in Jamaican transnational social fields. Global Networks, 6(2), 143–159. https://doi.org/10.1111/j.1471-0374.2006.00139.x
Jenkins, R. (2014). Social identity. In The Social Science Encyclopedia (4th ed.).
McEwan, B., & Sobre-Denton, M. (2011). Virtual cosmopolitanism: Constructing third cultures and transmitting social and cultural capital through social media. Journal of International and Intercultural Communication, 4(4), 252-258.
McLuhan, M. (2007). Gutenberg galaksisi: Tipografik insanın oluşumu, (Çev. Gül Çağalı Güven), 2. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Ngai, P. (2019). Online social networking and transnational-competence development among international students from Japan. Journal of International Students, 9(2), 432-459.
Özer, İ. (2004). Kentleşme, kentlileşme ve kentsel değişme. Bursa: Ekin Kitabevi.
Özmen, M. (2025). Dijital çağın yeni mekânı: Metaverse kullanıcıları üzerine sosyolojik bir analiz (Master's thesis, Harran Universitesi (Turkey)).
Pikhart, M. (2018). Multilingual and intercultural competence for ICT: Accessing and assessing electronic information in the global world. In the Proceedings of the International Conference on Multimedia and Network Information System (pp. 273-278). Springer.
Portes, A., & Rumbaut, R. G. (2014). Immigrant America: A portrait. University of California Press.
Rab, A. (2007). Digital culture: Digitalised culture and culture created on a digital platform information. Budapest: Gondolat.
Sawyer, R., & Chen, G. M. (2012). The impact of social media on intercultural adaptation. Intercultural Communication Studies, 21, pp. 151–169.
Shaughnessy, J. J., Zechmeister, E. B. ve Zechmeister, J. S. (2016). Psikolojide araştırma yöntemleri. (Çev. İ. Göz). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Sözen, E. (2004). Kertenkele mantığı. İstanbul: Birey Yayınları.
Sucu, S. A. ve Gündüz, U. (2019). Kitlelerin yeni göç mekânları olarak sosyal medya ve sanal göç ilişkisi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (2) , 466-490. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/intjcss/issue/51161/654387
Valtonen, K. (2008). Social work and migration: Immigrant and refugee settlement and integration. Routledge.
Van Hook, J., & Glick, J. E. (2020). Spanning borders, cultures, and generations: Migrant adaptation in a transnational world. Annual Review of Sociology, 46, 259–279. https://doi.org/10.1146/annurev-soc-121919-054838
Wang, C. M. (2012). Using Facebook for cross-cultural collaboration: The experience of students from Taiwan. Educational Media International, 49(1), 63-76.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
