Maden Coğrafyası Özellikleri Yönüyle Gümüşhane İli
DOI:
https://doi.org/10.63556/ankad.v9i4.331Anahtar Kelimeler:
Maden- Maden Coğrafyası- Ekonomi- GümüşhaneÖzet
Bu çalışma, maden çeşitliliği bakımından zengin olan Türkiye’nin en önemli maden sahalarını ihtiva eden Gümüşhane ilinin maden coğrafyası özelliklerini fırsatlar ve riskler bağlamında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama tekniği olarak ise görüşme tekniğiyle hareket edilmiştir. Bu kapsamda katılımcılara yüz yüze olmak üzere yarı yapılandırılmış sorular yöneltilmiştir. Bu çerçevede araştırmada derinlemesine bilgilerin sektördeki yetkililerden alınacağı öngörülmüş ve amaçsal örneklem yöntemlerinden olan ölçüt örneklem yöntemi uygulanmıştır. Çalışma grubunun seçiminde, yerel ölçekte bilgiye haiz olup sektörle ilgili akademik çalışmalar yürütmek / en az beş yıldır sektörde üst düzey görevli pozisyonunda çalışıyor olmak şeklinde ölçüt kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre Gümüşhane ili madencilik faaliyetlerinin yerel ve ulusal ölçekte ekonomiye katkıları, Gümüşhane ili madencilik faaliyetleri, Gümüşhane ili madencilik faaliyetlerinin önemi hususunda mevcut durum ve projeksiyonlar, Gümüşhane ili madenciliğinin dünya ve Türkiye ölçeğine kıyasla durumu şeklinde dört tema ortaya çıkmıştır. Araştırmada madencilik faaliyetlerinin Türkiye geneline kıyasla Gümüşhane ilinde önem arz ettiği, tarihi dönemlerden itibaren madenciliğe bağlı olarak önemli yerleşim yeri haline geldiği ve bunu sürdürdüğü, madencilik alanında yapılan yatırımların en önemli sahalarından biri haline geldiği bulgusuna varılmıştır. Gümüşhane ili madencilik faaliyetleri yerel ve ulusal ölçekte ekonomiye katkı sağlamış ve özel sektör yatırımları ile Gümüşhane ili ekonomisine hareketlilik kazandırmıştır.
Referanslar
Akpınar, İ., Akaryalı, E., Demir, Y. (2006). Gümüşhane ili maden potansiyeli. Gümüşhane: Karadeniz Teknik Üniversitesi Gümüşhane Mühendislik Fakültesi Yayını.
Akpınar, İ., Demir, Y., Akaryalı, E., Kocagülle, L. (2010). Gümüşhane ili maden yatakları ve potansiyel alanlar. İl Oluşunun 85. Yılında Gümüşhane Tarihi Ve Ekonomisi Sempozyumu, (Ed. Ekrem Cengiz), s.156-172. Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi Yayını.
Başak, O. (2010). Taş çağı’ndan tunç çağı’na anadolu’da maden sanatın gelişimi ve kullanımı. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (21) 15-33.
Doğanay, H. ve Altaş, N.T. (2013). Doğal kaynaklar. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Doğanay, S. (2014). Gümüşhane şehir coğrafyası, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Dölen, E. (2021). Zonguldak maden teknisyenleri mektebi (1940-1949). Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 22 (1), 1-66.
Dünya Gazetesi (2024). Madenciliğin GSYH’deki payı gelişmiş ülkelerin 10’da biri. https://www.dunya.com/sektorler/madencilik/madenciligin-gsyhdeki-payi-gelismis-ulkelerin-10da-biri-haberi-756380, Erişim Tarihi: 07.07.2025.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) (2020). Türkiye madencilik sektörü gelişim raporu. Ankara: TOBB Yayını.
Güler, A., Halıcıoğlu, M.B., Taşğın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Gümüşhane Üniversitesi (2023). KTÜ ile Madencilik İhtisaslaşma Alanında İşbirliği Protokolü İmzalandı. https://madencilik.gumushane.edu.tr/hdetay/ktu-ile-madencilik-ihtisaslasma-alaninda-isbirligi-protokolu-imzalandi-2633#:~:text=Bu%20kapsamda%20%C3%9Cniversitemize%2029.09.2021,%C4%B0htisasla%C5%9Fma%20Koordinat%C3%B6rl%C3%BC%C4%9F%C3%BCm%C3%BCz%C3%BC%20kurarak%20%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fmalar%C4%B1m%C4%B1za%20ba%C5%9Flad%C4%B1k, Erişim Tarihi: 09.01.2024.
Gümüşhane Valiliği (2010). Medeniyetler yolu üzerinde Gümüşhane. Gümüşhane: Gümüşhane Valiliği Yayını.
Gümüşhane Valiliği (2016) Gümüşhane kültür rotası ve turizm keşif rehberi. Gümüşhane: Gümüşhane Valiliği Yayını.
Gümüşhane Valiliği (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) (2024). Sanayi-ilimizde maden üretimi. https://gumushane.csb.gov.tr/sanayi-i-2998, Erişim Tarihi: 08.07.2025.
Habertürk (2024). Gümüşhane üniversitesinde maden atıklarının bertarafına yönelik proje yürütülüyor. https://www.haberturk.com/gumushane-haberleri/33456739-gumushane-universitesinde-maden-atiklarinin-bertarafina-yonelik-proje-yurutuluyor, Erişim Tarihi: 28.03.2024.
İleri, T. (2011). Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye’de madenciliğin genel durumu ve Atatürk’ün madencilikle ilgili düşünceleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (1), 287-296.
Kaptan, E. (1982). Türkiye madencilik tarihîne ait Kütahya-Gümüşköy ve yöresini kapsayan buluntular, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, (97-98) 140-147.
Kayahan, S. (2024). Gümüşhane ili maden coğrafyası. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) (2025). Gümüşhane ili maden ve enerji kaynakları. https://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/bilgi-merkezi/maden_potansiyel_2010/Gumushane_Madenler.pdf, Erişim Tarihi: 07.01.2025.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) (2025). Hakkımızda. https://www.mta.gov.tr/v3.0/kurumsal/hakkimizda#:~:text=Maden%20Tetkik%20ve%20Arama%20Genel,ve%20Arama%20Enstit%C3%BCs%C3%BC%20olarak%20kurulmu%C5%9Ftur, Erişim Tarihi: 22.04.2025.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) (2025). Türkiye maden yatakları. https://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/bilgi-merkezi/turkiyede-madencilik/images/maden_yataklari/b_h/turmadyat1.jpg, Erişim Tarihi: 08.05.2025.
Mapsofworld (2020). World mineral map. https://www.mapsofworld.com/world-mineral-map.htm#google_vignette, Erişim tarihi:12.01.2024.
Özey, R. (1991) Gümüşhane ve çevresindeki yerleşmelerin başlıca coğrafi sorunları ve çözüm yolları, Geçmişte ve Günümüzde Gümüşhane Sempozyumu (13-17 Haziran 1990), Ankara: Gümüşhane Valiliği Yayını.
Sabah (2025). Helikopterle maden araması: Türkiye’de bu yıl 15 bin kilometre havadan arama yapılacak. https://www.sabah.com.tr/yasam/helikopterle-maden-aramasi-turkiyede-bu-yil-15-bin-kilometre-havadan-arama-yapilacak-7400696, Erişim Tarihi: 13.08.2025.
Tez, Z. (2011) Madencilik, metalürji ve mineralojinin çileli tarihi, İstanbul: Doruk Yayınları.
Topyaka, M. ve Bircan, A. (1968). Türkiye madenciliğinin tarihçesi, Bilimsel Madencilik Dergisi, 6(3), 170-174.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2024). Yıllık gayrisafi yurt içi hasıla 2023. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yillik-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-2023-53450, Erişim Tarihi: 07.07.2025.
Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) (2022). İşgücü piyasası araştırması Gümüşhane ili 2022 Yılı Sonuç Raporu, (Haz: Musa Şibil), İŞKUR Yayını: Ankara.
United States Geological Survey (USGS) (2025). Minerals yearbook - metals and minerals. https://www.usgs.gov/centers/national-minerals-information-center/minerals-yearbook-metals-and-minerals, Erişim Tarihi: 15.04.2025.
Üçüncüoğlu, A.G. (2008). Maden yurdu Gümüşhane (hititlerden cumhuriyete), Kişisel Yayın: Gümüşhane.
Yurttaş, H. (2010). Gümüşhane / Kürtün’deki kültür varlıkları. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 15(38), 185-195.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
