Neşet Ertaş Türkülerinin Türkçe Dersi Kök Değerleri Bağlamında İncelenmesi (Examination of Neşet Ertaş’s Folk Songs in Context of Turkish Course Root Values)
Anahtar Kelimeler:
Değer eğitimi- kök değerler- türkü- Neşet ErtaşÖzet
Değer bir toplumun fertlerinin çoğunluğu tarafından benimsenen ortak düşünce, amaç, temel ahlaki ilkeler ya da inançlar bütünü olarak ifade edilebilir. Eğitim sistemlerinin en temel amacı o toplumun doğru ve iyi kabul ettiği değerleri bireylere doğru bir şekilde aktarabilmektir. Duyuşsal yönü daha baskın olan değer eğitiminden ulaşılacak nihai hedef, eğitimin de en önemli amacı olan iyi insan yetiştirmektir. Değer eğitiminde çok farklı yollar ve teknikler işe koşulabilir. Bunlardan en önemlilerinden birisi de türkülerdir. Türküler Türk milletinin duygularını, umutlarını, fikirlerini, hayattan beklentilerini özlemlerini, acılarını, tarihini, tarihe mal olmuş şahsiyetlerini, folklorunu kısacası maddi ve manevi bütün değerlerini geleceğe taşıyan önemli bir ögedir. Neşet Ertaş ise Türk milletine mal olmuş, her kesimden ve yaştan kişiler tarafından çok dinlenilen ve beğenilen halk ozanlarından birisidir. Onun türkülerinin her biri sevgi, hoşgörü, saygı, edep, eşitlik, adalet gibi millî ve evrensel değerlerle bezenmiştir. Bu çalışmada Neşet Ertaş’ın sözlerini yazdığı havalandırılmış türkülerinin 2018 Türkçe Programı’nda yer alan kök değerleri içerme durumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma analitik araştırma deseninde doküman araştırması modeliyle gerçekleştirilmiştir. Veriler içerik analizi ile elde edilmiştir. Çalışma kapsamında incelenen türkülerin en çok “sevgi”, “saygı” ve “adalet” değerlerini içerdikleri belirlenmiş, ayrıca “İkilik Noktası Çıksın Aradan” ile “İsterim ki Bu Dünyada” türkülerinin ise en fazla değer içeren türküler olduğu tespit edilmiştir.
Referanslar
Akdemir, S., Aşıkcan, M. & Saban, A. (2016). Değer yitimi. İçinde H. H. Bircan & B. Dilmaç (Ed.), Değerler bilançosu: Sosyoloji, felsefe, ekonomi, eğitim, iletişim, müzik, tıp, (ss. 249-266). Konya: Çizgi Kitabevi.
Arıcı, A.F. & Er, Z. (2017). Değerler eğitimi aracı olarak türküler: Bir içerik analizi. İçinde T. Şimşek & B.V. Yıldız (Ed.), IV. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri Kitabı (19-27). İstanbul: Step Matbaacılık.
Bekki, S. (2012). Abdallık geleneği ve Neşet Ertaş. Ahi Evran Aktüel Dergisi. 3,10-13.
Bulut, S. (2019). TRT Türk halk müziği repertuvarındaki türkülerin müzik öğretim programlarındaki değerlere göre değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
Büyükyıldız, H.Z. (2015). Türk halk müziği/ ulusal Türk müziği. İstanbul: Arı Sanat Yayınevi.
Cerrahoğlu, M. (2013). 20. Yüzyıl âşıklık geleneğinin önemli temsilcilerinden Neşet Ertaş ve türkülerinde işlediği konular. İçinde S. Bekki (Ed.) Uluslararası Bozkırın Tezenesi Neşet Ertaş Sempozyumu Bildirileri Kitabı (ss. 179-195). Ankara: Yalçın Matbaacılık.
Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage
Dilek, O. (2019). Neşet Ertaş türkülerindeki Sosyal Bilgiler dersi değerleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
Ersoy, A. (2015). Doktora öğrencilerinin ilk nitel araştırma deneyimlerinin günlükler aracılığıyla incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 549-568, http://dx.doi.org/10.14527/pegegog.2015.030
Eyüboğlu, B.R. (2003). Dol karabakır dol. İstanbul: İş Bankası Kültürel Yayınları. Halstead, J. M. (2005). Values and values education in schools. In J. M. Halstead ve M. J. Taylor (Eds.), Values in education and education in values, (pp. 2-13). Washington, DC: The Routledge Falmer Press.
Gürsoy, Ş. (2006). Türkiye abdalları. Ankara: Platin Yayınları.
Kandır, Ç. (2020). Neşet Ertaş’ın türkülerinde folklorik unsurlar. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
Kaya, G. (2014). Hayat bilgisi dersi değerlerinin öğretiminde halk ozanlarının önemi: Neşet Ertaş bağlamında bir inceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Kaya, G. & Canbulat, T. (2018). Hayat Bilgisi dersi değerlerinin öğretiminde halk ozanlarının önemi: Neşet Ertaş örneği. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(14),147-159.
Köse, S. (2018). Neşet Ertaş türkülerinin cümle yapısı açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çankırı.
Köprülü, M. F. (1989). Abdal. İçinde O.F. Köprülü (Hazırlayan), Edebiyat araştırmaları II, (ss. 362-417). İstanbul: Ötüken Yayınları.
MEB. (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu. pdf, Erişim: 01.02.2022
MEB. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02- T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%202019.pdf. Erişim Taihi: 03.12.2021
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. New York: Sage Publications..
Özdeş, F. & Demir S. (2017). Abdallık geleneği temsilcileri Muharrem Ertaş ve Hacı Taşan’ın seslendirdikleri eserlerin farklı açılardan tasnifi. Online Journal of Music Sciences, 3(1), 166-199.
Parlak, E. (2012). Anadolu Türkmen müzik sanatında bir abdal deha: Neşet Ertaş. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 61,289-312.
Parlak, E. (2013). Garip bülbül Neşet Ertaş, Cilt I ve II. İstanbul: Demos Yayınları Sarıoğlu, M. Ş. (2019). Neşet Ertaş türkülerinde söz ve ezgi uyumu. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
Schwartz, S. H. (1999). A theory of cultural values and some implications for work. Applied Psychology: An International Review, 48(1), 23-47.
Sözer, V. (1996). Müzik. Ansiklopedik sözlük. 4. Baskı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Sucu, A. Ö. (2013). Neşet Ertaş’ın şiirlerinde tasavvufî manada insan-ı kâmil modeli ve geleneksel değerler. İçinde S. Bekki (Ed.). Uluslararası Bozkırın Tezenesi Neşet Ertaş Sempozyumu Bildirileri Kitabı II (ss.831-841). Ankara: Yalçın Matbaacılık.
Şahin, A. (2021). 2023’e doğru sınıf öğretmenliği ve sorunlar. İçinde Ü. Polat & S. Karagöz (Ed.) 2023’e doğru Türk eğitiminin dünü bugünü ve yarını (ss. 276-281). Ankara: Türk Eğitim Sen Yayınları.
Theodorson, G. A. & Theodorson, A. G. (1969). A modern dictionary of sociology. New York: Crowell.
Tokel, B. B. (2004). Neşet Ertaş kitabı. 4. Baskı. Ankara: Akçağ Yayınları
Turhan, M. & Kova, Ö. (2012). Değerler eğitimi açısından Türk halk müziği ve halk ozanları: Neşet Ertaş, Âşık Mahsuni Şerif, Âşık Veysel ve Özay Gönlüm bağlamında bir inceleme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 3(6),117-128.
Ulusoy, K. & Dilmaç, B. (2012). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. URL-1. Hürriyet Gazetesi (2006, 2 Mayıs). https://www.hurriyet.com.tr/gundem/neset-ertasa-tbmmden-odul-4349490, Erişim Tarihi: 01.01.2022.
Yılar, Ö. & Yılar, R. (2013). Neşet Ertaş’ın şiirlerinde eğitim unsurları. İçinde S. Bekki (Ed.) Uluslararası Bozkırın Tezenesi Neşet Ertaş Sempozyumu Bildirileri Kitabı II (ss.987-996). Ankara: Yalçın Matbaacılık.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Zengin, G. (2012). Neşet Ertaş türkülerinde gariplik teması. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 2(1), 5-9.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
