7. Sınıf Öğrencilerinin Geri Dönüşümüne İlişkin STEM Etkinliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi

Yazarlar

  • Ramazan ALKAN Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi ABD, Fen Bilgisi Eğitimi https://orcid.org/0000-0001-7111-0395
  • Ahmet Volkan YÜZÜAK Sorumlu Yazar/Corresponding Author, Doç. Dr., Bartın Üniversitesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı. E-posta: volkanyuzuak@bartin.edu.tr, https://orcid.org/0000-0002-4712-0259

DOI:

https://doi.org/10.15659/jancr.v9i1.217

Anahtar Kelimeler:

STEM eğitimi- fen eğitimi- sıfır atık projesi- geri dönüşüm- sürdürülebilirlik

Özet

Bu araştırmanın amacı geri dönüşümüne ilişkin STEM etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin çevre bilincine ilişkin görüşlerini incelemektir. Çalışma 2023-2024 eğitim-öğretim yılında gerçekleştirilmiş olup, katılımcılar bir devlet ortaokulunun 7. sınıfında öğrenim görmekte olan 22 ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Öğrencilerin geri dönüşümüne ilişkin STEM etkinliklerinin çevre bilincine ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından yarı yapılandırılmış görüşme formu geliştirilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formlarında 11 temel soru ve alt başlıklarla birlikte toplam 19 soru bulunmaktadır. Öğrencilerin sınıf düzeyleri, cinsiyetleri ve konuşma ve bilgi düzeyleri dikkate alınarak yarı yapılandırılmış görüşme formları yazılı ortamda alınmıştır. Görüşme formunda yer alan sorular, öğrencilerin çevre, çevre sorunları, çevre bilinci, geri dönüşüm ve STEM etkinliklerinden ne anladıklarını ve bu etkinlikler kapsamında neler yaptıkları hakkındadır. Araştırmanın verilerine içerik analizi uygulanmıştır. Etkinliklerin uygulama sürecinden önce öğrencilerin çevreyi ve çevre bilincini tam olarak ifade edemedikleri, kavramsallaştıramadıklar ve çevre sorunlarına yeterince değinmedikleri görülmüştür. STEM etkinliklerin uygulama süreci ile birlikte öğrenciler çevre sorunlarının çözümü için bireylerin bilinçlendirilmesi ve insanların uyarılması gerektiğini ve atıkların verimli bir şekilde ayrıştırılması için atık kutularının yaygınlaştırılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Bu noktada araştırmadan elde edilen sonuçların ortaokul öğrencilerinin STEM etkinliklerinin arttırılması, sıfır atık projesine atıkların geri dönüşümüne yönelik farkındalıklarının arttırılması konusunda faydalı olacağı düşünülmektedir.

Referanslar

Akçay, H., Tüysüz C., & Feyzioğlu B. (2003). Bilgisayar destekli fen bilgisi öğretiminin öğrenci başarısına ve tutumuna etkisine bir örnek: Mol kavramı ve avogadro sayısı. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(2), 57-66.

Alıcı, M. (2018). Probleme dayalı öğrenme ortamında Stem eğitiminin tutum, kariyer algı ve meslek ilgisine etkisi ve öğrenci görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.

Alım, M. (2006). Avrupa Birliği üyelik sürecinde Türkiye’de çevre ve ilköğretimde çevre eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 599-616.

Aydeniz, M. (2017). Eğitim sistemimiz ve 21. yüzyıl hayalimiz: 2045 hedeflerine ilerlerken, Türkiye için STEM odaklı ekonomik bir yol haritası. University of Tennessee, Knoxville.

Bakırcı, H., & Kutlu, E. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin FeTeMM yaklaşımı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 9(2), 367-389. DOI: 10.16949/turkbilmat.417939.

Başar, E. E., Ağ, A. & Gülhan, Ü. (Ed.). (2019). Sürdürülebilirlik: ekonomik ve sosyal eğilimler. İmaj Kitapevi.

Bilgili Kaya, S. (2018). Fen bilimleri dersinde çevre konularının öğretiminde bilimsel süreç becerilerine dayalı etkinliklerinin öğrenme ürünlerinin etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Büyüksaatçı, S., Küçükdeniz, T. & Esnaf, Ş. (2008). Geri dönüşüm tesislerinin yerinin gustafson-kessel algoritması-konveks programlama melez modeli tabanlı simülasyon ile belirlenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(13), 1-20.

Candan Helvacı, S., & Erten, S. (2015). Pre-Service teacher opinions about eco-friendly person activity package developed to raise environmental awareness. International Electronic Journal of Environmental Education, 5(2), 62–85. https://doi.org/10.18497/iejee-green.00208

Çetin, A., & Balta, N. (2017). Pre-service science teachers views on STEM materials and STEM competition in instructional technologies and material developmentcourse. European Journal of Educational Research, 6(3), 279-288. https://doi.org/10.12973/eu-jer.6.3.279

Çorlu, M. S., Capraro, R. M., & Capraro, M. M. (2014). Introducing STEM education: Implications for educating our teachers for the age of innovation. Education & Science, 39(171), 74-85.

Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2016). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage publications.

Curran, T., & Williams, I. D. (2012). A zero waste vision for industrial networks in Europe. Journal of hazardous materials, 207, 3-7. https://doi.org/10.1016/j.jhazmat.2011.07.122

Çiftçi, M. (2018). Geliştirilen STEM etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin bilimsel yaratıcılık düzeylerine, STEM disiplinlerini anlamalarına ve STEM mesleklerini fark etmelerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.

Çimen, O., & Yılmaz, M. (2012). İlköğretim öğrencilerinin geri dönüşümle ilgili bilgileri ve geri dönüşüm davranışları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 63-74.

Çopur, T., & Moğol, S. (2012). Fizik eğitimde iş birliğine dayalı yaklaşımın kullanılmasına yönelik öğrenci görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 251-266.

Dedetürk, A. (2018). 6. sınıf ses konusunda fetemm yaklaşımı ile öğretim etkinliklerinin geliştirilmesi, uygulanması ve başarıya etkisinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.

De Haan, G. (1999). Von der Umweltbildung zur Bildung für Nachhaltigkeit. Umwelt, Mitwelt, Lebenswelt im Sachunterricht. Bad Heilbrunn, 75-102.

Doğanay, K. (2018). Probleme dayalı STEM etkinlikleriyle gerçekleştirilen bilim fuarlarının ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersi akademik başarılarına ve fen tutumlarına etkisi. Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Kastamonu.

Eames, C., Cowie, B., & Bolstad, R. (2008). An evaluation of characteristics of environmental education practice in New Zealand schools. Environmental Education Research, 14(1), 35-51. https://doi.org/10.1080/13504620701843343

Erdal, H., Erdal, G., & Yücel, M. (2013). Üniversite öğrencilerinin çevre bilinç düzeyi araştırması: Gaziosmanpaşa üniversitesi örneği. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 4(2013), 57-65.

Erdogan, I., & Çiftçi, A. (2017). Investigating the views of pre-service science teachers on STEM education practices. International Journal of Environmental and Science Education, 12(5), 1055-1065.

Erhabor, N. I., & Don, J. U. (2016). Impact of environmental education on the knowledge and attitude of students towards the environment. International Journal of Environmental and Science Education, 11(12), 5367-5375.

Eroğlu, S., & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(3), 43-67.

Erol, G. H., & Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers’ attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 65-77.

Erten, S. (2003). 5. Sınıf öğrencilerinde çöplerin azaltılması bilincinin kazandırılmasına yönelik bir öğretim modeli. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 94-103.

Erten, S. (2004) “Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır?”, Çevre ve İnsan Dergisi, Çevre ve Orman Bakanlığı, Ankara.

Esa, N. (2010). Environmental knowledge, attitude and practices of student teachers. International Research in Geographical and Environmental Education, 19(1), 39-50. https://doi.org/10.1080/10382040903545534

Genç, M. (2015). The project-based learning approach in environmental education. International Research in Geographical and Environmental Education, 24(2), 105-117. https://doi.org/10.1080/10382046.2014.993169

Gül, Ş., & Sözbilir, M. (2015). Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(2015), 85-102.

Gündüzalp, A. A. & Güven, S. (2016). Atık, çeşitleri, atık yönetimi, geri dönüşüm ve tüketici: Çankaya belediyesi ve semt tüketicileri örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 9, 1-19.

Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. MEB Yayınları Öğretmen Kitapları Dizisi, İstanbul.

Karataş, A., & Aslan, G. (2012). İlköğretim öğrencilerine çevre bilincinin kazandırılmasında çevre eğitiminin rolü: Ekoloji temelli yaz kampı projesi örneği. Zeitschriftfürdie Welt der Türken/Journal of World of Turks, 4(2), 259-276.

Nazlıoğlu, M. (1991). Sürdürülebilir kalkınma açısından kadın ve çevre. Sürdürülebilir kalkınma el kitabı. Ankara: Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayınları.

Özdemir, O. (2010). Doğa deneyimine dayalı çevre eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin çevrelerine yönelik algı ve davranışlarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 125-138.

Özdemir, O., & Uzun, N. (2006). Yeşil sınıf modeline göre yürütülen fen ve doğa etkinliklerinin anasınıfı öğrencilerinin çevre algılarına etkisi. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1(2),12-20.

Pekbay, C. (2017). Fen teknoloji mühendislik ve matematik etkinliklerinin ortaokul öğrencileri üzerindeki etkileri. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.

Sanders, M. E. (2008). Stem, stemeducation, stemmania. The Technology Teacher, 20-25.

Simmons, D., &Widmar, R. (1990). Motivations and barrierstorecycling: Toward a strategy for public education. The Journal of Environmental Education, 22(1), 13-18.

Sönmez, V., & Alacapınar, F.G. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.

Stokes, E., Edge, A. ve West, A. (2001). Environmental education in the educational systems of the European Union. Environment Directorate-General, European Commission, April.

Şahin, A., Ayar, C. M., & Adıgüzel, T. (2014). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik içerikli okul sonrası etkinlikler ve öğrenciler üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 297-322.

Şimşekli, Y. (2010). The original activities for environmental education and their effects on students (A Case Study in Bursa). Elementary Education Online, 9(2), 552-560.

Tanrıverdi, B. (2010). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(151), 89-103.

Tezel, Ö., & Yıldız, E. (2020). Sürdürülebilir atık yönetimi uygulamalarında dünya ve Türkiye karşılaşması: EDİKAB Örneği. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(2), 35-48.

Truchly, P., Medvecký, M., Podhradský, P., & Vanco, M. (2018). Virtual reality applications in STEM education. IEEE International Conference on Emerging eLearning Technologies and Applications. Slovakia: IEEE.

Tufaner, F. (2019). Geri dönüşebilir atıkların toplanması konusunda yapılan bilgilendirme çalışmalarının toplama verimine katkısının araştırılması. İklim Değişikliği ve Çevre, 4(1), 33-40.

Vining, J., & Ebreo, A. (1992). Predicting recycling behavior from global and specific environmental attitudes and changes in recycling opportunities. Journal of applied socia lpsychology, 22(20), 1580-1607.

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Yıldırım, B., & Selvi, M. (2017). Stem uygulamaları ve tam öğrenmenin etkileri üzerine deneysel bir çalışma. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(2), 183-210.

Zaman, A. U., & Lehmann, S. (2013). The zero waste index: a performance measure menttool for waste management systems in a ‘zero waste city’. Journal of Cleaner Production, 50, 123-132. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2012.11.041

İndir

Yayınlanmış

2025-02-26

Nasıl Atıf Yapılır

ALKAN, R., & YÜZÜAK, A. V. (2025). 7. Sınıf Öğrencilerinin Geri Dönüşümüne İlişkin STEM Etkinliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD), 9(1), 91–118. https://doi.org/10.15659/jancr.v9i1.217

Benzer Makaleler

1 2 3 4 5 6 7 8 > >> 

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.