Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Mekânı Algılama Becerisinin İncelenmesi (Investigation of Spatial Perception Skills in Social Studies Textbooks)
Keywords:
Social studies, textbook, spatial perception, skillAbstract
In this research, it is aimed to examine the situation of spatial perception skills in social studies textbooks. Document analysis method was used in this research, which is a qualitative research. The data of the research consisted of 5th, 6th and 7th grade social studies textbooks belonging to the Ministry of National Education selected as a sample. Data were collected by document analysis method and analyzed by content analysis method used in qualitative research. The achievements related to the ability to perceive the space in the 2018 Social Studies Curriculum were taken as a criterion. Sub-themes were determined from the subjects in the textbook to which the achievements corresponded. Themes were created from these sub- themes determined. As a result of the research, ten themes were determined, including four themes from the 5th grade textbook, four themes from the 6th grade textbook, and two themes from the 7th grade textbook. It has been determined that the curriculum and the textbook are consistent in terms of including the spatial perception skill.
References
Ablak, S. (2019). “Mekânı Algılama”. B. Aksoy, B. Akbaba ve B. Kılcan (Ed.) Sosyal Bilgilerde Beceri Eğitimi içinde (ss. 413-430). Ankara: Pegem Akademi.
Akengin, H. & Ayaydın, Y. (2017). Mekânı algılama ve zihin haritalarının geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(36), 48-56.
Akkaya Yılmaz, M., Arıkan, A. & Çetin, T. (2022). Mekânsal akıl yürütme testi’nin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Tarih Okulu Dergisi (Journal of History School), 15(56), 453-458. doi:10.29228/Joh.52285.
Altan, İ. (2012). Mimarlıkta mekân kavramı. Psikoloji Çalışmaları, 19(0), 75-88.
Altay, N. (2020). Ortaokul sosyal bilgiler ders kitaplarının beceriler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 276-297.
Association of American Geographers. (2014). Introducing spatial thinking skills across the curriculum. [Erişim tarihi: 12.08.2021. http://www.aag.org/galleries/tgmg- files/spatial_thinking_science_lesson.pdf].
Aydemir, M. (2017). Ortaokul sosyal bilgiler ders kitaplarının ortaokul sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan beceriler açısından incelenmesi. International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), 3(2), 1-17.
Baduroğlu, H. (2018). Altıncı sınıf sosyal bilgiler ders kitabının mekânı algılama becerisi bakımından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Baloğlu Uğurlu, N. & Aladağ, E. (2015). Mekânsal düşünmenin Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programındaki yeri ve öğretmenlerin bu beceri hakkındaki görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(32), 22-42.
Barr, R., Barth, J. L. & Shermis S. S. (2013). Sosyal bilgilerin doğası. (Çev. C. Dönmez). Ankara: Pegem Akademi.
Çelikkaya, T. & Kürümlüoğlu, M. (2017). 2005 sosyal bilgiler öğretim programında kazandırılması hedeflenen alan becerilerine kitaplarda yer verilme durumu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(40), 141-158.
Çepni, O. (2019). “Konum Analizi”. B. Aksoy, B. Akbaba ve B. Kılcan (Ed.) Sosyal Bilgilerde Beceri Eğitimi içinde (ss. 365-386). Ankara: Pegem Akademi.
Elbay, S. (2022). A foundational perspective for spatial thinking in relation to social studies curriculum and middle-school textbooks in Turkey. Review of International Geographical Education (RIGEO), 10(2), 30-57.
Evirgen, Ö. F., Özkan, J. & Öztürk, S. (2020). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu sosyal bilgiler ders kitabı 5. Ankara: Özgün Matbaacılık.
Gönülaçar, H. (2019). Ortaokul öğrencilerinde mekânsal düşünme becerilerinin gelişimi: bir durum çalışması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Gültekin, G., Akpınar, M., Nohutcu, M., Özerdoğan, P. & Aygün, S. (2021). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu sosyal bilgiler ders kitabı 7. Ankara: Tuna Matbaacılık.
MEB. (2005a). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4-5. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayıncılık.
MEB. (2005b). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6-7. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayıncılık.
MEB. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: MEB Yayıncılık.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
National Council for the Social Studies. (1994). National Curriculum Standarts for Social Studies: Chapter 2 – The Themes of Social Studies. [Erişim tarihi: 09.08.2021. https://www.socialstudies.org/national-curriculum-standards-social-studies- chapter-2-themes-social-studies#3].
National Research Council. (2006). Learning to think spatially. Washington, DC: The National Academies Press. doi:10.17226/11019.
Newcombe, N. S. (2013). Seeing relationships: Using spatial thinking to teach science, mathematics, and social studies. American Educator, 0(37), 26-31.
Safi, H. (2010). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan mekânı algılama becerisinin geliştirilmesi hakkında öğretmen görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Sever, R. (2015). “Sosyal Bilgilerde Mekânsal Öğrenme Ortamları İle İlgili Temel Kavramlar”. R. Sever ve E. Koçoğlu (Ed.) Sosyal Bilgiler Eğitiminde Mekânsal Öğrenme Ortamları içinde (ss. 1-15). Ankara: Pegem Akademi.
Sönmez, Ö. F. (2019). “Harita Okuryazarlığı”. B. Aksoy, B. Akbaba ve B. Kılcan (Ed.) Sosyal Bilgilerde Beceri Eğitimi içinde (ss. 219-160). Ankara: Pegem Akademi.
Şanlı, C. (2020). Mekânsal düşünme becerisinin sosyal bilgiler ders kitapları sorularında analizi. International Journal of Geography and Geography Education, 0(42), 118-132.
Türk Dil Kurumu. (2021). Mekân. [Erişim tarihi: 03.07.2021. https://sozluk.gov.tr/].
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, C., Kaplan, F., Kuru, H. & Yılmaz, M. (2020). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu sosyal bilgiler 6 ders kitabı. İzmir: Çağlayan Matbaası.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Journal of Anatolian Cultural Research (JANCR)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
