Arşiv Belgelerinin Sosyal Bilgiler Derslerinde Kullanımına Yönelik Öğretmenlerin Mesleki Gelişim Programı (Teacher Development Program for the Use of Archive Documents in Social Studies Courses)
Anahtar Kelimeler:
Belgeye Dayalı Öğrenim- Arşiv Belgesi- Tarih ÖğretimiÖzet
Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerine yönelik olarak hazırlanan arşiv belgelerine dayalı etkinlik tasarlama, mesleki gelişim programı geliştirme ve uygulama sürecinde yapılan izlenilen yolun, çalışma grubunda yer alan öğretmenlerin araştırma öncesi ve sonrasındaki görüşlerinin ve araştırmacının süreç içerisindeki deneyimlerinin aktarılmasıdır. Çalışmanın yöntemi, nitel araştırma desenlerinden, “Eylem Araştırması” olarak belirlenmiştir. İlgili veriler literatür ile karşılaştırılarak 5 oturumluk mesleki gelişim programı oluşturulmuştur.
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinin bir ünitesi seçilerek, bu ünite üzerinde bir örnek çalışma kitapçığı ve öğretmen rehberi hazırlanmıştır. Seçilen 5 sosyal bilgiler öğretmenine, uzaktan eğitim yoluyla, 5 oturumluk bir eğitim uygulanmıştır. Eğitim öncesinde ve sonrasında, öğretmenlerle benzer içerikte soruları içeren yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Eylem araştırması öncesinde katılımcıların arşiv belgelerinin derslerde kullanımına ilişkin olumlu tutum sahibi oldukları ancak bu belgelerin nasıl seçileceği, doğruluğunun nasıl kontrol edileceği, nasıl eğitim dokümanı haline getirileceği ve nasıl değerlendirileceklerine ilişkin yeterli bilgiye sahip olmadıkları görülmüştür. Eylem araştırması belirlenen bu eksikliklerin giderilmesi amaçlanarak planlanmıştır. Bu çalışma sonucunda Milli Eğitim Bakanlığı’na benzer mesleki gelişim programlarının uzaktan eğitim araçları ile sosyal bilgiler öğretmenlerine yönelik olarak düzenlenmesi tavsiye edilmiştir.
Referanslar
Alabaş, R. (2007). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde kanıt temelli öğrenme modeli: bir eylem araştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Balkaya A. (2002). İlköğretim sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde tarihsel kanıtların etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitimi Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 231,274.
Bekret, D. (2019). Kanıt temelli güncel olayların sosyal bilgiler dersinde kullanımına yönelik bir eylem araştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Boyum, C. D. (2016). Primary sources in social studies: a multiple case study examining the successful use of primary sources in the secondary history classroom. United States Code Microform Edition © ProQuest LLC. 10288372.
Büyüköztürk, Ş. Akbaba A.S. & Yıldırım, K. (2010). Uluslararası öğretme ve öğrenme araştırması-teaching and learning international survey (TALIS), Ankara.
Collingwood, R.G. (1990). Tarih tasarımı. Çeviren: K. Dinçer. İstanbul: Ara Yayıncılık.
Compston, C.L. (2002). A teacher’s guide to using primary sources. Newyork: Oxford University Press.
Dilek, D. & Yapıcı, G. (2007) Tarih öğretmen adaylarının kaynaklarla çalışmada karşılaştıkları güçlükler ve romantik tarih anlayışı: sınav kâğıtları üzerine bir analiz. 4.th Heirnet Conference 2007, 10-12 September, Marmara University, İstanbul.
Doğan, Y. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel yazılı kanıtların kullanımı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Doğan Y. (2008a). İlköğretim programları ve ders kitaplarının değerlendirilmesi ve değerlendirme sonuçlarının ortaöğretim ile paylaşılması çalıştayı çalışma raporu, Ankara.
Doğan. Y. (2008b). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel yazılı kanıt kullanmanın öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2),171-186.
Doğan. Y. & Dinç, E.(2007). Birinci elden tarih kaynaklarının sosyal bilgiler ve tarih derslerinde internet üzerinden kullanımı: ABD ve İngiltere’den uygulama örnekleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2),196-220.
Işık, H. (2008). Tarih öğretiminde doküman kullanımının öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerine ve başarılarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Johnson, A.P. (2012). A short guide to action research (4th ed). New Jersey: Pearson Education.
Kabapınar, Y. (2019). Kanıt temelli öğrenme; tanım, kapsam, yaklaşımlar. İçinde Kimlik belirleyen derslerde kanıt temelli öğrenme (s.31- 43). Editör: Y. Kabapınar. Ankara: Pegem Yayınları.
Kibar. H. (2019). Ortaöğretim tarih ders kitapları kanıt temelli öğrenme yaklaşımının neresindedir? Bir saptama çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Malkmus, D.J. (2008). Primary source research and the undergraduate: A transforming landscape. Journal of Archival Organization, 6(1), 47-70.
MEB (2017-2018) T.C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük öğretim programı (8. Sınıf), Ankara: TTKB Yayınları.
Nichol. J. & Dean, J. (2005). History 7–11 developing primary teaching skills. Newyork: Routledge Taylor&Francis.
Stanley, T.L. (2017). Increasing students’ critical thinking and improving performance in elementary social studies classroom. Capella University, ProQuest LLC, 10257162.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
