Ortaokul Öğrencilerine Yönelik 21. Yüzyıl Becerileri Öz Yeterlik Ölçeği Geliştirme Çalışması (Development of 21st Century Skills Self-Efficacy Scale for Middle School Students)
Anahtar Kelimeler:
21.yüzyıl becerileri- öz yeterlik- ortaokul- ölçek geliştirmeÖzet
Bu çalışmanın amacı, 21. yüzyıl becerilerine yönelik ortaokul öğrencilerinin öz yeterlik düzeylerinin belirlenmesinde geçerliliği ve güvenilirliği kanıtlanmış bir ölçme aracı geliştirmektir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri, Ankara ili Elmadağ ilçesindeki üç farklı ortaokulda öğrenim gören 641 öğrenciden elde edilen veriler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ölçeğin kapsam geçerliğini belirlemek amacıyla uzmanlardan ve ortaokul Türkçe dersi öğretmenlerinden dönütler alınarak, uygun görülmeyen maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Maddelerin anlaşılırlığının, cevaplanma süresinin ve karşılaşılan sorunların tespiti için 32 öğrenciye pilot uygulama yapılmıştır. Öğrenciler tarafından net olarak anlaşılamayan maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Pilot uygulama sonuçlarına ve uzman görüşlerine göre taslak ölçek çalışma gruplarında uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Taslak ölçeğin faktör yapısını ortaya koymak amacıyla açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmıştır. AFA sonucunda ölçeğin 6 faktör, 24 maddeden oluştuğu tespit edilmiştir. Meydana gelen yapının geçerliğini incelemek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA’ dan elde edilen uyum değerleri incelenmiş ve yapının veri setiyle yeterli derecede uyum sağladığı tespit edilmiştir. Ölçek güvenirliği, Cronbach Alfa ve madde toplam puan korelasyon değerleri ile yorumlanmıştır. Analiz sonuçları, ölçeğin geçerlik ve güvenirlik açısından uygulanabilir olduğunu ortaya koymaktadır.
Referanslar
Altınpulluk, H., & Yıldırım, Y. (2021). 2010-2019 yılları arasında yayınlanan 21. Yüzyıl becerileri araştırmalarının incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11 (1) , 438-461. https://doi.org/10.18039/ajesi.734426
Anagün, Ş. S., Atalay, N., Kılıç, Z., & Yaşar, S. (2016). Öğretmen adaylarına yönelik 21. Yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 160-175. https://doi.org/10.9779/PUJE768
Aslan, M., & Alcı,B. (2023). Meslek ve teknik lise öğretmenlerinin 21. yy becerileri ile okul yöneticilerine yönelik 21. yy becerileri öz-yeterlik algıları arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22(87), 1151-1173. https://doi.org/10.17755/esosder.1265817
Bal, M. (2018). Türkçe dersinin 21. Yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Journal of Turkish Studies,13(4), 49-64. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.12922
Bal, N. (2019). Temel robotik eğitiminin ortaokul öğrencilerinin 21. yüzyıl becerilerine ve bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay]. https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
Ball, A., Drew, H., & Anderson-Butcher, D. (2010). The 21st century assessment: Measuring 21st century skills among middle school students. [Erişim Tarihi: 25.05.2022. https://kb.osu.edu/bitstream/handle/1811/46549/221posterball_drew.pdf?sequence=2]
Başar, S. (2018). Fen bilimleri öğretmen adaylarının fende matematiğin kullanımına yönelik öz yeterlik inançları, 21.yy becerileri ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara]. https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
Bozkurt, Ş. B., & Çakır, H. (2016). Ortaokul öğrencilerinin 21. Yüzyıl öğrenme beceri düzeylerinin cinsiyet ve sınıf seviyesine göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39 (39), 69-82. https://doi.org/10.9779/PUJE757
Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32 (32), 470-483.
Cemaloğlu, N., Arslangilay, A. S., Üstündağ, M.T., & Bilasa, P. (2019). Meslek lisesi öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri öz yeterlik algıları. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 845-874. https://doi.org/10.29299/kefad.2019.20.02.010
Çevik, M., & Şentürk C. (2019). Multidimensional 21th century skills scale: Validity and reliability study. Cypriot Journal of Educational Science, 14(1), 11-28. https://doi.org/10.18844/cjes.v14i1.3506
Çiftçi, B., & Bakar, M. H. D. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 21. Yüzyıl becerileri yeterlilik algılarının incelenmesi: (Nevşehir ili örneği). Kapadokya Eğitim Dergisi, 1(2), 44-61.
Çiftci, S., Yayla, A., & Sağlam, A. (2021). 21. yüzyıl becerileri bağlamında öğrenci, öğretmen ve eğitim ortamları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (24), 718-734. https://doi.org/10.29000/rumelide.995863
Çoban, Ö., Bozkurt, S., & Kan, A. (2019). Eğitim yöneticisi 21. yy. becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27 (3), 1059-1071. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2572
Dede, C. (2010). Comparing Frameworks for “21st Century Skills”. [ Erişim tarihi: 20.05.2023.
De Vellis, RF (2003). Ölçek geliştirme: teori ve uygulamalar. Thousand Oaks, CA: Sage Yayınları.
Düzgüner, T.T, Karabulut, H., & Kariper,İ.A. (2021). 21. Yüzyıl becerileri ile ilgili yapılmış olan çalışmaların incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 179-199.
Düzgüner, T. T., Karabulut, H., & Kariper, İ.A. (2022). Ortaokul öğrencilerine yönelik 21. Yüzyıl becerileri yeterlik algısı ölçeği geliştirme çalışması. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (2), 1-21. https://doi.org/ 10.30803/adusobed.1074325
Ekici, G., Abide, F., Canbolat, Y., & Öztürk, A. (2017). 21.yüzyıl becerilerine ait veri kaynaklarının analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 124-134.
Gülen, Ş.B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin 21. yüzyıl öğrenme becerileri ve bilişim teknolojileri ile destekleme düzeylerinin cinsiyet ve sınıf seviyesine göre incelenmesi. [Yüksek lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara]. https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
Günüç, S., Odabaşı, H. F., & Kuzu, A. (2013). 21. yüzyıl öğrenci özelliklerinin öğretmen adayları tarafından tanımlanması: Bir twitter uygulaması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 436-455.
Han, B., & Elçiçek, Z. (2021). Öğretmen adaylarının olumsuz değerlendirilme korkusu ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 59-73.
Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Applied Quantitative Methods, 3(1), 76-83.
Hogarty, K. Y., Hines, C. V., Kromrey, J. D., Ferron, J. M., & Mumford, K. R. (2005). The quality of factor solutions in exploratory factor analysis: The influence of sample size, communality and overdetermination. Educational and Psychological Measurement, 65, 202-226. https://doi.org/10.1177/0013164404267287
Hu, L., & Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives, Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
Kalaycı, Ş. (Ed.) (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kalemkuş, F., & Bulut Özek, M. (2021). 21. Yüzyıl becerileri konusunda araştırma eğilimleri: 2000-2020 (Ocak ayı). MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (2), 878-900. https://doi.org/10.33206/mjss.774848
Kalemkuş, F., & Bulut Özek, M. (2022). Kapsamlı 21. Yüzyıl becerileri ölçeği: geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 12 (2) , 359-388. https://doi.org/10.18039/ajesi.899338
Karakaş, M. M. (2015). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilimlerine yönelik 21.yüzyıl beceri düzeylerinin ölçülmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir]. https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
Karakaya, F., & Yılmaz, M. (2022). STEM etkinlikleri öz yeterlik algı ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. TEBD, 20(2), 610-629.
https://doi.org/10.37217/tebd.1095954
Kline, P. (1994). Faktör analizi için kolay bir kılavuz. Abingdon-on-Thames: Routledge. Kline, RB (2010). Yapısal eşitlik modellemenin ilkeleri ve uygulamaları. New York: Guilford Press.
Kozikoğlu, İ., & Altunova, N. (2018). Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerilerine ilişkin öz- yeterlik algılarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerini yordama gücü. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 522-531.
MacCallum, R. C., Widaman, K. F., Zhang, S., & Hong, S. (1999). Sample size in factor analysis. Psychological Methods, 4(1), 84-99. https://doi.org/10.1037/1082- 989X.4.1.84
MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2023). 21. Yüzyıl becerileri ve değerlere yönelik araştırma raporu [Erişim Tarihi: 28.06.2023, https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_05/11153521_21.yy_becerileri_ve_de gerlere_yonelik_arastirma_raporu.pdf ].
Mete, G. (2021). Ortaokul öğrencilerine yönelik 21. yüzyıl becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (51), 196-208. https://doi.org/10.29228/SOBIDER.50754
Murat, A. (2018). Fen bilimleri öğretmen adaylarının 21.yüzyıl becerileri yeterlik algıları ile STEM’e yönelik tutumlarının incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı, Elazığ]. https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
OECD. (2000). Literacy in the information age: Final report of the international adult literacy survey.[Erişim tarihi: 25.06.2023, https://www.oecd.org/education/skills-beyond- school/41529765.pdf ].
Orhan-Göksun, D. (2016). Öğretmen adaylarının 21. yy. öğrenen becerileri ve 21. yy. öğreten becerileri arasındaki ilişki. [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir]. https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir:1. Kaan Kitabevi.
P21 (2019).Framework for 21st century learning. [Erişimtarihi:13.07.2023,
https://www.battelleforkids.org/networks/p21/frameworks-resources].
Sümer, N. (2000). Yapısal esitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3, 49-73.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayınevi
Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. USA: John Wiley & Sons
Uçak, S., & Erdem, H.H. (2020). Eğitimde yeni bir yön arayışı bağlamında “21. Yüzyıl becerileri ve eğitim felsefesi”. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 76- 93. https://doi.org/10.29065/usakead.690205
Voogt, J., & Roblin, P. N. (2010). 21st Century Skills Discussion Paper. Report prepared for Kennisnet, University of Twente, The Netherlands. http://hdl.voced.edu.au/10707/254371
Voogt, J., & Roblin, P. N. (2012). A comparative analysis of international frameworks for 21st century competences: Implications for national curriculum policies, Journal of Curriculum Studies, 44(3), 299-321. http://dx.doi.org/10.1080/00220272.2012.668938
Yalçın, S. (2018). 21. yy becerileri ve bu beceriler ölçmende kullanılan araçlar ve başvurular. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51 (1), 183-201. https://doi.org/10.30964/auebfd.405860
Yılmaz, E., & Alkış, M. (2019). 21. yüzyıl yeterlilikleri ölçeği’nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 5(1), 125-154. https://doi.org/10.34137/jilses.578533
Zeybek, G. (2019). Lise öğrencilerinin 21. yüzyıl öğrenme becerileri kullanım düzeylerinin belirlenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 142-156. https://doi.org/10.24289/ijsser.505263
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
