Koruyucu Ailelerin Koruyucu Aile Birinci Kademe Temel Eğitimlerine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi Karabük Örneği: Nitel Bir Çalışma
Anahtar Kelimeler:
Koruyucu aile- koruyucu aile hizmeti- koruyucu aile eğitimleri- çocuk yetiştirme becerileriÖzet
Bu çalışma Karabük’te yaşayan koruyucu ailelerin, koruyucu aile birinci kademe eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olan olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenen Karabük ilinde koruyucu aile olup koruyucu aile birinci kademe eğitimlerini tamamlayan koruyucu ailelerle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Koruyucu ailelerin, koruyucu aile birinci kademe eğitimine ilişkin görüşlerini değerlendirme kapsamında gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda elde edilen bulgular; bilgi düzeyinin artması, farkındalık kazanma, aidiyetlik ve motivasyon, beklenti ve öneriler başlıklı dört tema kapsamında incelenmiştir. Katılımcıların koruyucu aile birinci kademe eğitimine ilişkin görüşlerinin olumlu olduğu, eğitimleri; eğitici, verimli, kapsayıcı ve eğlenceli buldukları, eğitimlerin eğitici ve öğretici olmasının yanında aidiyet ve motivasyon sağlayıcı bir faktör olarak öne çıktığı, katılımcılar tarafından eğitimlerde yer alan konu başlıklarından daha çok fayda sağlanan konunun koruyucu ailelere göre çeşitlilik gösterebildiği, koruyucu aile görüşlerinin farklılık gösterdiği en belirgin konunun ise öz aile görüşmeleri olduğu anlaşılmıştır. Koruyucu ailenin yanına çocuk yerleştirilmeden önce koruyucu aile hizmet modeline ilişkin kapsayıcı bir eğitime dahil olması, koruyucu aile birinci kademe eğitimi kapsamında ailelerin dahil olduğu oyun terapisi eğitim çeşitlerinden filial terapi eğitimi almaları önerilmektedir.
Referanslar
Abukan, B. (2020). Çocukluk çağı travmalarının koruyucu aile içinde sağaltımı üzerine bir değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31 (1), 241-260.
Alisinanoğlu, F. & Kesicioğlu, O.S. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarının davranış sorunlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Giresun ili örneği). Kuramsal Eğitinbilim Dergisi, 3 (1), 93-110.
Baysal, A.E. (2017). Koruyucu aile uygulamaları ve sonuçları: İstanbul örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Berber Çelik, Ç. (2018). Bağlanma stilleri, psikolojik iyi oluş ve sosyal güvende hissetme: aralarındaki ilişki ne? Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (25), 27-40.
Brumariu, L.E. (2015). Parent- child attachment and emotion regulation. New Directions for Child and Development, 148, 31-45.
Certel, N. (2019). Koruyucu aile derneklerine üye olan koruyucu ailelerin bu modele
ilişkin deneyim ve değerlendirmeleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30 (1), 147-165.
Çavuş Bekce, F.Ö. & Çalış, N. (2021). İhmal ve istismarı önlemeye yönelik çocuk koruma politikalarında uzmanlaşmış koruyucu aile modelinin yeri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32 (4), 1565-1586.
Derman, M.T. & Başal, H.A. (2013). Okulöncesi çocuklarında gözlenen davranış problemleri ile ailelerinin anne- baba tutumları arasındaki ilişki. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 115-144.
Erdal, L. (2014). Türkye'de sosyal politika ve koruyucu aile hizmet modeli. Sosyo Ekonomi, 22 (22), 171-192.
Erdem, Ş. (2015). Psikolojik iyi olma ve yetişkin bağlanma boyutları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 82-90.
Erdugan, S. (2019). Koruyucu aile modelinde aile yaşam deneyimleri:aile sistemleri teorisi temelinde niteliksel bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Glazebrook, K., Townsend, E. & Sayal, K. (2015). The role of attachment style in predicting repetition of adolescent self-harm:a longitudinal study. Suice and Life- Threatening Behavıor, 45 (6), 664-678.
Göçener, D. (2010). Üniversite öğrencilerinin güvenli bağlanma düzeyleri ile kişilerarası ilişki tarzları arasındaki ilişkiler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü. Ankara.
Güneş, A. (2017). Cinsel istismar olgusu ve mahremiyet eğitimi. İnsan ve Toplum, 7 (7), 45-69.
Güneş, A. (2014). Nezaket ve Zerafet İçin Mahremiyet Eğitimi. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Güvendeğer Doksat, N. & Demirci Çiftçi, A. (2016). Bağlanma ve yaşamdaki izdüşümler. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 25 (4), 489-501.
Karataş, K. (2007). Türkiye'de çocuk koruma sistemi ve koruyucu aile uygulamaları üzerine bir değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 18 (2), 7-19.
Kesebir, S., Özdoğan Kavzaoğlu, S. & Üstündağ, M. F. (2011). Bağlanma ve psikopatolaji. Psikiyatride güncel yaklaşımlar, 3 (2), 321-342.
Keskin, G. & Çam, O. (2007). Bağlanma süreci: ruh sağlığı açısından literatürün gözden geçirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 23 (2), 145-158.
Kiye, S. & Yalçın, İ. (2021). Oyun terapisi ve oyun terapisinin gruplarda kullanımı. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 51 (51), 287-303.
Koruyucu Aile Yönetmeliği. (2012). T.C. Resmi Gazete, 28497, 14. Aralık 2012.
Köksal Aksoy, A. & Körükçü, Ö. (2015). Çocukların gelişim özelliklerini bilmek neden önemli. Eleştirel Pedegoloji, 7 (37), 26-32.
Langton, C. M., Murad, Z. & Humbert, B. (2015). Childhood sexual abuse, attachments in childhood and adulthood and coercive sexual behaviors in community males: main effects and modetaring function for attachment. Sexual Abuse: Aj Journal of Research and Treatment, 1-32.
Morsünbül, Ü. & Çok, F. (2011). Bağlanma ve İlişkili Değişkenler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Dergisi, 3 (3), 553-570.
Özbesler, C. (2009). Koruyucu aile hizmetlerinde değerlendirme süreci. Aile ve Toplum, 4 (16), 86-94.
Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. New York: John Wiley and Sons, Ltd Sadaka, S. (2022). Koruyucu aile eğitim paketi kullanım kılavuzu. Ankara: Unicef.
Sosyal, A. Ş., Bodur, Ş., İşeri, E. & Şenol, S. (2005). Bebeklik dönemindeki bağlanma sürecine genel bir bakış. Klinik Psikiyatri Dergisi, 8 (2), 88-99.
Sümer, N. & Anafarta Şendağ, M. (2009). Orta çocukluk döneminde ebeveynlerde bağlanma, benlik algısı ve kaygı. Türk Psikolojisi Dergisi, 24 (63), 86-101.
Tezel, Z., Demirel, B. & Şahin Kaya, Z. (2018). Ailelerin koruyucu aile olmaya karar vermelerinde etkili olan etmenler ile koruyucu aile olmanın anlam ve önemi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 19 (43), 15-36.
Thompson, R.A. (2006). Erken dönemde bağlanma ve sonraki gelişim üzerindeki etkileri. Türk Psikoloji Bülteni, 12 (38), 113-120.
Tuncer, B. & Tuğba, E. (2018). Korunmaya muhtaç çocuklar ve korunmaya muhtaç çocuklara sağlanan bakım yöntemleri. Uludslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3 (2), 515-527.
Turan Akdağ, S. (2011). Ergenlerin bağlanma stilleri ile ebeveynlerinin bağlanma stilleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi. Antalya.
Üstüner, S., Erol, N. & Şimşek, Z. (2005). Koruyucu aile bakımı altındaki çocukların davranış ve duygusal sorunları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 12 (3), 130-140.
Yaşar, V. (2016). Çocuklarda depresyon düzeyi ve bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü. İstanbul.
Yavuzer, H. (2015). Çocuk ve ergenlerle iletişim nasıl kurulur? Ö. Çakkal içinde, Medipol Üniversitesi Ana Baba Okulu Sunum Özetleri (s. 13-20). İstanbul: Medipol Üniversitesi.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırımalp, S. & Hız, Ö. (2018). Tükiye'de çocuk refahı bağlamında korunmaya muhtaç çocuklara sunulan bir hizmet: koruyucu aile hizmeti. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (1), 95-114.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
