Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Doğa Eğitimi Hakkında Metaforik Algıları (The Metaphorical Perceptions of Social Studies Pre-Service Teachers About Nature Education)
Anahtar Kelimeler:
Metafor- doğa eğitimi- algı- sosyal bilgiler- nitel araştırmaÖzet
Bu araştırma, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğa eğitimi kavramına yönelik algılarını, metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda öğretmen adaylarından doğa eğitimi kavramına ilişkin ürettikleri metaforlar, çizdikleri resim/ karikatürler incelenmiştir. Nitel araştırma deseninde tarama modelinde gerçekleştirilmiş olan araştırmada, üçgenleme şeklinde veri toplamaya uygun olarak nitelendirilen nitel araştırma teknikleri (mecazlar yoluyla veri toplama ve doküman analizi) birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılı güz yarıyılında Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilgiler Eğitimi Bölümü Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören 150 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının doğa eğitimine yönelik algılarının olumlu yönde olduğu görülmektedir. Öğretmen adaylarının ürettikleri metaforların çoğunun uygulamalı öğrenmeye yönelik olduğu ayrıca çizimlerinde yakın çevredeki doğal oluşumları (Hasan Dağı ve Peri Bacaları gibi) ve gidip gördükleri mekânları resmettikleri görülmüştür.
Referanslar
Akbaş, Y. ve Gençtürk, E. (2013). Coğrafi bilgi sistemleri kavramına metaforik bakış. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21. 179-196
Akengin, H. ve Kafadar, T. (2016). 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler kavramına ilişkin metaforları. International Journal of Field Education, 2(1), 33-50.
Akkuş, H. Tüzün, Ü. N. ve Eyceyurt, G. ( 2013). Kovalent bağlar konusunda öğrenci imaj ve yanlış kavramalarının belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 287-303.
Arslan, M, M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim- öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
Atasoy, E. (2009). Çevre için eğitim: çocuk – doğa etkileşimi, Bursa: Ezgi Kitapevi.
Aydın, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin “çevre” kavramına ilişkin metaforik algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 16(26), 25-44.
Aydın, İ. H. (2006). Bir felsefi metafor “yolda olmak”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(1), 9-22.
Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem. Baykal, H., ve Baykal, T. (2008). Küreselleşen Dünya’da çevre sorunları. Mustafa Kemal
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 1-17.
Birinci, O. (2013). İlkokul 3. sınıf hayat bilgisi dersine yönelik geliştirilen doğa eğitimi etkinliklerinin öğrencilerin doğa algılarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
Boyacı, A. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin eğitim planlaması süreçlerine yönelik kullandıkları metaforlar. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 111- 124.
Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün, S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Çetin, T., Kılcan, B., Güneş, C. ve Çepni, O. (2015). Examining secondary school students’ perceptions of the concept of migration: A Qualitative study, International Journal of Education, 7(3), 97-120.
Girmen P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumu. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir
Guion, L. A. (2002). Triangulation: Establishing the validity of qualitative studies. http://edis.ifas.ufl.edu/fy394, adresinden 03 Haziran 2012 tarihinde edinilmiştir.
Güven, B. ve Güven, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde metafor oluşturma becerilerine ilişkin nicel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 503- 512.
Harper, D. (2012). Nature, online etymology dictionary http://www.etymonline.com/ index.php?allowed_in_frame=0&search=natu re&searchmode=none, [27.04.2012].
Hatch A. (2002). Doing qualitative research in educational settings. (pp.147-210) Albany, State University of New York Press.
Karapınar, M. (2016). İlköğretim son sınıf öğrencilerinin ana dili kavramına ve dört temel dil becerilerine yönelik metaforik algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Kelleci, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının iklim kavramına ilişkin algılarının metafor yoluyla incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Giresun Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Giresun.
Kılcan, B. (2013). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerlere ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kılcan, B. ve Akbaba, B. (2013). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan kültürel mirasa duyarlılık değerine ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. Journal of World of Turks, 5(3), 113-137.
Kılcan, B. & Akbaba, B. (2014). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan estetik değerine ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(4), 1047-1076. Kılcan, B. & Çepni, O. (2015). A qualitative examination of the perceptions of the eight grade students regarding the concept of environmental pollution, . J. Int. Environmental
Application & Science,10(2), 239-250.
Kılcan, B. (2016). Öğretmen adaylarının, değerlerin kazandırılmasına yönelik görüşleri ile değerler eğitimine ilişkin algılarında değerler eğitimi dersinin rolü, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (45), 605-618.
Kılcan, B. ve Çakır, U. (2016). Ortaokul öğrencilerinin “medya” kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi. USBES V, 2016 Bildiriler Kitabı. Denizli:Pamukkale Üniversitesi Yayınları.
Kılcan, B., Çetin, T. ve Güneş, C. (2016). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan milli kültür kavramına ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. 5.Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu, Denizli. USBES V, 2016 Bildiriler Kitabı. Denizli:Pamukkale Üniversitesi Yayınları.
Lakoff G., ve Johnson M. (2005). Metaforlar: hayat, anlam ve dil (G. Y. Demir, Çev.). İstanbul: Paradigma
Louv, R. (2010). Doğadaki son çocuk. Ankara: TÜBİTAK Yayınları
Malchiodi, C. A. (2013). Çocukların resimlerini anlamak. (T.Yurtbay, Çv). İstanbul: Nobel Tıp Meral, E., Küçük, B. ve Gedik, F. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre kavramına
ilişkin metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (1), 65-78.
Metin, D. (2009). Yaz bilim kampında uygulanan yönlendirilmiş araştırma ve bilimin doğası etkinliklerinin ilköğretim 6. ve 7. sınıftaki çocukların bilimin doğası hakkındaki düşüncelerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Meydan, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde gezi-gözlem ve doğa eğitimi. R. Turan, A. M. Sünbül, H. Akdağ (Ed.) Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar I. Ankara Pegem Akademi.
Meydan, A. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler eğitiminde doğa eğitimi. Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi. A. Şimşek & S. Kaymakçı (Ed.), Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (ss.259-282). Ankara: Pegem Akademi.
Özmen, D., Çetinkaya, A. Ç. ve Nehir, S., (2005). Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4 (6), 330-344.
Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının ‘coğrafya’ kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 55-69.
Pratte, R. (1981). Metaphorical models and curriculum theory. Curriculum Inquiry. 11 (4), 307-
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Şimşekli, Y. (2001). Bursa’da “uygulamalı çevre eğitimi” projesine seçilen okullarda yapılan etkinliklerin okul yöneticisi ve görevli öğretmenlerin katkısı yönünden değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 73-84.
Tay, B. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminin dünü bugünü ve yarını. Refik TURAN, Kadir ULUSOY (Ed.) Sosyal bilgilerin temelleri içinde (sayfa:2-18) Ankara: Pegem Akademi. Toplu, H. (2015). 8. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik metaforik algıları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Ankara.
Tortop, H. S. (2013). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160.
Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK Yayınları.
Woon, J. ve Ho, Y. (2005). Metaphorical construction of self in teacher narratives. Language and Education, 19(5), 359-379.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
Yücel, M., ve Babuş, D. (2005). Doğa korumanın tarihçesi ve Türkiye’deki gelişmeler. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü DOA Dergisi, 11, 151-175.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.