Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Değerlerle İlgili Farkındalık Kazandırılmasına Yönelik Metin Yazma -B2-C1 Düzeyi İçin Şiir Örnekleri-
DOI:
https://doi.org/10.15659/jancr.v8i2.162Anahtar Kelimeler:
Türk Dili ve Edebiyatı- metin seçimi- Türkçe- edebiyatÖzet
Metin çeşitliliği ve içerik açısından edebiyat derslerinin zengin olduğu bilinmektedir. Edebî metin türlerinden masal, hikâye, roman, destan, tiyatro ve şiir türündeki metinler vasıtasıyla değerlerle ilgili unsurlara ilişkin eğitimler verilebilir. Edebî metinlerin estetik özellikler göz önüne alınarak yazılmış olması bu hususta büyük öneme sahiptir. Diğer yandan bireylerin, ana dillerini ve buna bağlı olarak kültürlerini doğup büyüdükleri vatanlarında öğrendikleri hususu, Türkçenin yabancılara öğretiminde değerlerin fark ettirilmesinin önemini de gündeme getirmektedir. Ayrıca yabancı bir dilin öğrenilmesi sürecinde, o dilin kullanıldığı coğrafyanın insanlarının kültürel hayatları, değer yargıları, yaşama bakış açıları ve ona nitel yönden yaklaşımları önem teşkil eder. Günümüzde değerler eğitimi ve bu eğitimle ilişkili kavramlara müfredatlarda sıkça yer verildiği bilinmektedir. Aile ortamında başlayan ve eğitim kurumlarında devam eden değerler eğitimi; değerlerin hayata geçirilmesi, benimsenmesi ve gelecek nesillere aktarılması bakımından önemlidir. Dil öğretiminde amaca uygun metnin seçimi, seçilen metne göre hedef kitlenin motivasyonunun ve amaçlanan dilsel becerinin sağlanması, metni anlama ve kavramada metne doğru soruların sorulması, başka bir deyişle metin çözümlemesinin iyi yapılması edebî metinlerin dil öğretimindeki başarısını yükseltecektir. Söz konusu kapsamda bu çalışmanın amacı, Türk dilinin yabancılara öğretiminde değerlerle ilgili farkındalık kazandırılmasına yönelik metin yazmanın önemine dikkat çekmektir. Alana yönelik metinlerin yazılmasında dikkat edilmesi gereken hususlarla ilgili bilgiler verilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimine Göre Değerlerin Sınıflandırılması kullanılmıştır. Alanda kullanılmak üzere çalışmada yazarının özgün şiirleri değerlendirilmiştir. Çalışmada sunulacak bilgilerden yola çıkılarak Bulgular bölümünde değerlendirilen metinler, Türkçe öğrenenlerin dil öğrenim seviyesi B2-C1 düzeyinde olanları için örnek teşkil etmektedir. Şiirlerin değerlendirilmesi, Araştırmacının daha önceki çalışmalarından yola çıkarak oluşturduğu Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimine Göre Değerlerin Sınıflandırılması tablosu kullanılarak araştırmanın Tartışma bölümünde yapılmış; böylece bulgular ve tartışmadan hareketle çalışma sonuçlandırılmıştır. Araştırma neticesinde, alanda kullanılmak üzere hazırlanacak veya seçilecek olan metinlerin belli bir sistem ve hedefler dâhilinde yazılması hususuna dikkat çekilmiştir. Bu doğrultuda yabancı dil öğretiminde kültür karşılaştırmalarına olanak sağlayan metinlerle çalışmanın, hedef kitlenin dil bilgisinin geliştirilmesinin yanı sıra kişisel deneyimlerinin artırılması, ona değişik bakış açıları kazandırılması ve kendi şartlarını başka ülkelerin koşullarıyla karşılaştırmak gibi olanaklar sağlanması yönünde fikirler sunulmuştur. Bahsedilen imkânların sağlanması ise öğretim sırasında kullanılacak metinlerin niteliğine bağlıdır. Bu bakımdan yabancı dil öğretimine yönelik hazırlanan metinlerde kültürel iletişimi sağlayacak ve millî kültürün aktarılmasına zemin hazırlayacak içeriklere yer verilmesi gerekir. Aynı zamanda söz konusu metinlerin bir değerler sınıflandırması temelinde oluşturulması, yazılacak metinlerin bilimsel ve kavramsal boyutunun da gelişmiş olması açısından önem kazanmaktadır.
Referanslar
Artuç Bekteş, S. (2022). Eğitimde kuramsal ve uygulamalı akademik araştırmalar -I- adlı kitap içinde Türk dilinin yabancılara öğretiminde değerlerin aktarılmasına yönelik metin yazma: B2 düzeyi için hikâye örneği bölüm. Editörler Turhan Çetin, Gökçe Kılıçoğlu, Erol Sözen. 1.Baskı. İstanbul: Hiperyayın, s:139-164.
Artuç, S. (2014). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde şiir metinlerinden yararlanma. Ankara: Nobel.
Artuç, S. (2015). Sessiz Sâdâsız Şiirler. Ankara: Sarıyıldız Ofset.
Bekteş, S. (2022). Değerler eğitimi ve millî kimlik inşası çerçevesinde Türk Yurdu dergisindeki şiirlerin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Benhûr, M.H. (2002). Türkçenin yabancılara öğretiminde tartışılmayan ana kavramlar. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çelikkaya, H. (1996). Fonksiyonel eğitim sosyolojisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
Demirel, Ö.; Altun, E.; Ateş, A.; Başboğaoğlu, U.; Çelik, L.; Çeliköz, N.; Erişen, Y.; Oral, B.;Taşlı, H.; Tekinarslan, E. ve Yağcı, E. (2011). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Pegem Yayınları.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
Ekşi, H. (2003). Temel insanî değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt I, Sayı 1. (79-96).
Kaplan, M. (1983). Kültür ve dil. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Karagöl, E. (2018). Akademik yazma açısından lisansüstü tezler (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
MEB, (2001). Diller için Avrupa ortak başvuru metni: öğrenme, öğretme ve değerlendirme. 13 Eylül 2022 tarihinde bağlantıdan alınmıştır: http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01/04144518_CEFR_TR.pdf
MEB (2018). Ortaöğretim Türk edebiyatı dersi 9, 10, 11 ve 12. sınıflar öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Merriam, S. B. (1995). Case study research in education: A qualitative approach. San Francisco: Jossey -Bass.
Neuendorf, K. A. (2017). The content analysis guidebook. (2th ed.). Thousand Oaks, California: SAGE Publications.
Punch, K. F. (2016). Sosyal araştırmalara giriş nicel ve nitel yaklaşımlar (D. Bayrak, H.B. Arslan ve Z. Akyüz, Çev.). Ankara: Siyasal Kitapevi.
Turhan Tuna, S. (2014) Yabancılara Türkçe öğretiminde Türk halk edebiyatı metinleri kullanımı: Oğuz Kağan Destanı örneği. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/3 Winter, p. 1481-1497, Ankara-Turkiye.
TMV, (2013). Türkiye Maarif Vakfı yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programı. İstanbul: Bayem Ajans.
TMV, (2020). Türkiye Maarif Vakfı yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programı. (2.baskı).İstanbul.
Uslu Üstten, A. ve Haykır, T. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde metin seçimi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1633-1652.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.