Türkiye’de Sarımsak Üretiminde Çalışma Koşullarına Yönelik Bir Araştırma: Taşköprü Örneği (An Investigation of Working Condition in Garlic Production in Turkey: Sample of Taşköprü)
Anahtar Kelimeler:
Taşköprü- Sarımsak Tarımı- Sarımsak Üreticileri- Çalışma Koşulları- Yevmiye Usılü- Aile İşçiliğiÖzet
Coğrafi işaret belgesine sahip olan Taşköprü sarımsağı Türkiye’deki üretimin yaklaşık %20’sini karşılamakta, Taşköprü ilçesinde nüfusun yaklaşık %75’ ine istihdam sağlamaktadır. Sarımsak işgücünü oluşturanlar; sarımsak tarımı yapan ücretsiz aile işçileri, yevmiye usulü çalışan yerliler, yevmiye usulü çalışan dışarıdan gelenler, imece ödünç çalışanlar, sarımsak işletme tesisi işverenleri ve işletme tesisi işçileridir. Taşköprü ilçesi Gizlice mahallesi, Tekke mahallesi, Alatarla Köyü ve Çördük Köyü’nde yapılan alan çalışması doğrultusunda üreticilerin demografik özellikleri, çalışma biçimleri, cinsiyete dayalı işbölümü, sosyal güvenlik durumu, sağlık ve güvenlik durumu, örgütlenme durumu, gelir ve ücret düzeyi ile pazarlama ve satış faaliyetleri incelenmiştir.
Bu çalışmada tarımda çalışanlara nitel araştırma yöntemlerinden derinlemesine görüşme yöntemi uygulanmıştır. Zincirleme örneklem seçim tekniği ile ulaşılan bu 22 kişiye yarı yapılandırılmış soru formları kullanılmıştır. İşletme tesisi işçi ve işverenlerini oluşturan 15 katılımcıya ise yapılandırılmış soru formu uygulanmıştır. Gözlem tekniği de kullanılan çalışma betimsel olarak analiz edilmiştir.
Referanslar
Aydın, H. (2012). Sağlıklı nesiller için önce sağlıklı tohum. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları. Yayın No: 2010- 93.
Candan, E. ve Günal, S. (2013). Tarımda kadın emeği. Tarım Ekonomi Dergisi. 19(1), 93- 101. Çetin, T. ve Karakuş, U. (2005). Taşköprü (Kastamonu) İlçe Merkezinde Nüfus Hareketleri. İstanbul Üniversitesi ve Türk Coğrafya Kurumu Ulusal Coğrafya Kongresi (Prof. Dr. İsmail YALÇINLAR Anısına) 29-30 Eylül 2005, Bildiri Kitabı (Edit:S. AVCI&H. TUROĞLU)
İstanbul 2005. s.523-532.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2015). Kastamonu “Şehir Kimliği” Çalıştayı Sonuç Raporu Nisan 2015. Kastamonu.
ÇSGB (2016). Tarımda iş sağlığı ve güvenliği rehberi. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Genel Yayın No: 44 T.
Eraktan, G. ve Arısoy, H. (2012). Türkiye’nin yaş meyve- sebze ihracatı. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları. Yayın No: 2010- 92.
Eşiyok, D. (2006). Sebze olarak sarımsak. E. Akçiçek ve S. Ökkeş (Ed.). Sarımsak kitabı. 73-91. İzmir: İzmir Güven Kitabevi.
Eştürk Ö. ve Kılıç, A. (2016). Türkiye kırsalında kadın yoksulluğu. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 3, 143- 153.
Genç, S. (2012). Sarımsakta yeni trendler. Taşköprü Sarımsak Paneli Bildiri Notları 6 Şubat 2012. Kastamonu: Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı.
Gürbüz, İ.B. ve Karahan, H. (2014). Küçük aile işletmelerinde tıbbı ve aromatik bitki yetiştirme ve pazarlama olanakları. B. Gülçubuk vd. (Ed.) Ulusal Aile Çiftçiliği Sempozyumu Bildiri Metinleri 30- 31 Ekim 2014 içinde (s. 12- 15). Ankara.
İbret, Ü. (2005). Türkiye’deki sarımsak tarımı ve taşköprü sarımsağı üzerine coğrafi açıdan bir inceleme. Marmara Coğrafya Dergisi. 12, 17- 50.
İlkkaracan, İ. (2010). Emek piyasasında toplumsal cinsiyet eşitliğine doğru iş ve aile yaşamını uzlaştırma politikaları. İstanbul: MEGA Basım.
Kan, A. (2016). Kırsal alanda kadın ve yoksulluk. TÜRKTOB. 16, 52-56.
Kapar, R. (2015). “Çalışmada sağlık ve güvenlik politikalarında toplumsal cinsiyet”, S. Dedeoğlu ve A.Y. Elveren (der). 2000’ler Türkiye’sinde toplumsal cinsiyet içinde (s.173-205). Ankara: İmge Kitapevi.
Karadeniz, O. (2012). Dünya’da ve Türkiye’de iş kazaları ve meslek hastalıkları ve sosyal koruma yetersizliği. Çalışma ve Toplum. 34, 15-75.
Koyuncu, M. (2013). Sarımsağın tarihçesi, kullanım alanları, faydaları. Taşköprü Sarımsak Paneli Bildiri Notları 6 Şubat 2012. Kastamonu: Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı.
Serçinoğlu, O. ve Bektaş, V. (2014). Ülkemizde yaş meyve, sebze ve süt ürünleri pazarlama kanalları içinde küçük aile işletmelerinin yeri ve üretici pazarları modelinin değerlendirilmesi. B. Gülçubuk vd. (Ed.). Ulusal Aile Çiftçiliği Sempozyumu 30- 31 Ekim 2014 Bildiri Metinleri içinde (s. 16- 20). Ankara.
Şanlı, H. vd. (2014). Aile işletmelerinde üretilen ürünlerin pazarlama olanakları, sorunlar ve çözüm önerileri. B. Gülçubuk vd. (Ed.). Ulusal Aile Çiftçiliği Sempozyumu 30- 31 Ekim 2014 Bildiri Metinleri içinde (s. 21- 25). Ankara.
Şeker, M. (1986). Türkiye’de tarım işçilerinin toplumsal bütünleşmesi. Ankara: Değişim Yayınları.
T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü. (1999a). Yeni üretim süreçleri ve kadının emeği. Ankara: Cem Web Ofset.
--. (1999b). İzmir’de kırsal kadına yönelik eğitimin istihdama etkisi. Ankara: Cem Web Ofset.
Dilli, E. (2017). Ek-5 tarım sigortası şartları ve avantajları. http://www.isvesosyalguvenlik.com/ek-5-tarim-sigortasi-sartlari-veavantajlari/,
erişim tarihi: 10.10.2018.
Öztürk, M. ve Temel, M. (2014). Türkiye’de sarımsak üretimi ve dış ticareti. Tarım Ekonomisi Araştırma Verileri. 11. Tarım Ekonomisi Kongresi. http://www.tarimarsiv.com/turkiyede-sarimsak-uretimi-ve-dis-ticareti/, erişim tarihi: 18.12.2017.
MEB (2008). Bahçecilik sarımsak yetiştiriciliği. MEGEP (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi. Ankara. http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/bahcecilik/modul ler/sarimsak_yetistiriciligi.pdf, erişim tarihi: 08.10.2017.
SGK (2018). 4/1-a kapsamındaki tarım sigortalıları (Ek-5). http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/calisan/tarim_calisanlarin_sigo rtaliliklari/4_1_a_kapsami, erişim tarihi: 20.10.2018.
TÜİK (2017). Bitkisel üretim istatistikleri. www.tüik.gov.tr, erişim tarihi: 28.08.2017.
--. Kendi hesabına ve işverenler araştırması http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24917, erişim tarihi: 05.07.2018
--. Bitkisel ürün denge tabloları. www.tüik.gov.tr, erişim tarihi: 11.08.2017.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (2018). Tarımın ücretsiz çalışanı kadınlar. https://www.tzob.org.tr/basin-odasi/haberler/tarimin-ucretsiz-calisani-
kadinlar%E2%80%A6, erişim tarihi: 03.07.2018
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
