Ortaokul Kaynaştirma Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersi Hakkindaki Görüşleri (Secondary School Inclusion Students’ Views on the Social Studies Course)
Anahtar Kelimeler:
Sosyal bilgiler- kaynaştirma eğitimi- kaynaştırma öğrencileri- olgubilimÖzet
Bu çalışmanın amacı, ortaokul seviyesinde örgün eğitime devam eden kaynaştırma öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik görüşlerini ortaya koymak ve özel gereksinimli öğrenciler için sınıf içi uygulamalar yapan sosyal bilgiler öğretmenlerine öğrenci algıları ile yol gösterebilmektir. Araştırmada nitel araştırma yönteminden, olgu bilim (fenomenoloji) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Antalya il merkezindeki 3 ortaokulda öğrenim gören 15 özel gereksinimli öğrenci oluşturmuştur. Yüz yüze görüşmeler yapılarak toplanan araştırma verileri betimsel analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda kaynaştırma öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine, öğretmene, sosyal bilgiler öğretmenine yönelik olumlu metaforlar geliştirdikleri; sosyal bilgiler dersini sevdikleri ve sosyal bilgiler dersinin konularını söyleyebildikleri görülmüştür. Ayrıca sosyal bilgiler dersinin öğretmen merkezli işlendiği ve daha fazla aktif öğrenmeye yönelik işlenmesi yönünde bulgular saptanmıştır. Bu sonuçlar ışığında çalışma grubundaki kaynaştırma öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik olumlu görüşlerinin olduğu ve dersin işlenişine yönelik önerileri tespit edilmiştir. Araştırma sonuşları doğrultusunda kaynaştırma öğrencileri için sosyal bilgiler dersinde sınıf ortamının ve dersin işlenişinin onların ihtiyaçları doğrultusunda düzenlenmesi önerileribilir.
Referanslar
Akhan, N.E. & Ateş, R.C. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik öz yeterlik inançlarının incelenmesi. Turkish Studies, (14), 3, 215-232.
Akhan, N. E. & Sönmez, N. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin özel eğitim öğrencilerine yönelik özel alan yeterlilikleri. M. Yiğitoğlu (Ed.), I. Uluslararası İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Kongresi bildiri kitabı içinde (s.832-849). 23-25 Kasım, Antalya.
Aykaç, M. (2008). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Ayva, Ö. (2010). Sosyal bilgiler dersi öğrenme öğretme süreci ile ilgili öğrenci görüşleri. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11(13), 276-282.
Berkeley, S., Marshak, L., Mastropieri, M.A. & Scruggs, T.E. (2011). Improving student comprehension of social studies text: a self-questioning strategy for inclusive middle school classes. Remedial and Special Education 32(2) 105–113. Erişim adresi:
Thttps://doi.org/10.1177/074193251036126159T
Büyükalan, S. & Yaylacı, Z. (2018). Normal gelişim gösteren öğrenciler ile kaynaştırma öğrencilerinin sosyal bilgiler kavramına ilişkin metafor algıları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(4), 679-697.
Demirezen, S. & Akhan, N. E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (USBES Özel Sayı II), 16, 1206-1223.
Diken, İ. H. & Sucuoğlu, B. (1999). Sınıfında zihin engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi, 2 (3), 25-39.
Gargia, J & Michaelis, J.U. (1988). Social studies for children a guide to basic instructions.
New Jersey: Prentice-Hall.
Görmez, E. (2016). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik performans düzeyleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 144- 158.
İlk, G & Açıkalın, M. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştirma uygulamalarina yönelik görüşlerinin ve deneyimlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 209, 57-88.
Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 1-18.
Kaya, Ö. (2014). Özel eğitimde roller ve sorumluluklar. S. Vuran. (Ed.), Özel Eğitim (s. 3154).
Ankara: Aya Akademi.
McFarland, J. (1998). Instructional ideas for social studies teachers of inclusion students. The Social Studies, 89(4), 150-153. Erişim adresi: h ttp://dx.doi.org/10.1080/0037799980959984259T
MEB ÖRGM (Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü) (2010), Okullarımızda neden niçin nasıl kaynaştırma yönetici, öğretmen ve aile kılavuzu. Ankara.
MEB ÖRGM (Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü) (2013). Bütünleştirme kapsamında eğitim uygulamaları öğretmen kılavuz kitabı. Ankara.
MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2018). Resmi Gazete (Sayı: 30471). Erişim adresi:
h ttp://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/2018070759T-8.htm
Miles, M. B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd Edition). Calif.: SAGE Publications.
Ochoa, A.S. & Shuster, S.K. (1980). Social studies in the mainstreamed classroom, K-6.
Boulder, CO: Social Science Education Consortium.
Polat, R. (2016). Ortaokul öğrencisi olan kaynaştirma öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi. İstanbul.
Sabah, S., Taşmektepligil, M.Y., Tunç, T., Ermiş, A. & Çavuşoğlu, G. (2020). Kaynaştırma öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik görüş ve gereksinimlerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 81-95.
Sharma, U., Forlin, C & Loreman, T. (2008). Impact of training on pre‐service teachers' attitudes and concerns about inclusive education and sentiments about persons with disabilities, Disability & Society, 23 (7), 773-785, Erişim adresi: https://doi.org/10.1080/09687590802469271
Topçu, E. & Katılmış, A. (2013). Yarı zamanlı kaynaştırma eğitimi alan ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik düşünceleri, Sakarya University Journal of Education, 3(3), 48-81.
Troy, J.J. & Busby, R. (2015). Including young learners with special needs in social studies classrooms. Social Studies Research and Practice, 10(3), 98-108.
TÜİK. (2010). Engellilerin sorun ve beklentileri araştırması. Ankara. TÜİK. (2011). Nüfus ve konu araştırması. Ankara. Erişim adresi:
https://ailevecalisma.gov.tr/media/5677/nufus-ve-konut-arastirmasi-engellilikarastirma- sonuclari.pdf
Urban, D.J. (2013). Toward a framework of ınclusive social studies: obstacles and opportunities in a preservice teacher education program. (Master thesis). Columbia University. ProQuest Dissertations Publishing, 3561042.
Yaşar, Ş. & Bayır, Ö.M. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bakış açisiyla sosyal bilgiler. Education Sciences, 5(3), 1213-1225.
Yaylacı, Z & Aksoy, B. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlilikleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(6), 19-40.
Yenigün, E. (2019). Ortaokulda kaynaştırma eğitimi görmekte olan öğrencilerin matematik dersine ilişkin görüşleri. 2 nd International Congress on New Horizons in Education and Social Sciences (ICES-2019), June 18-19, 2019, Istanbul-TURKEY, Proceedings Book, pp. 368-373.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yıldırım, S. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterlilikleri: Samsun ili örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Young Buckley, C. (2005), Establishing and maintaining collaborative relationships between regular and special education teachers in middle school social studies inclusive classrooms, Scruggs, T.E. and Mastropieri, M.A. (Ed.) Cognition and Learning in Diverse Settings (Advances in Learning and Behavioral Disabilities, Vol. 18), Emerald Group Publishing Limited, Bingley, pp. 153-198. Erişim adresi: h ttps://doi.org/10.1016/S0735-004X(05)18008-259T
World Health Organization (WHO) (2011). World report on disability. Malta: WHO Press. Erişim adresi: https://www.who.int/disabilities/world_report/2011/report/en/
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
