Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi (Determining the Digital Literacy Levels of Secondary School Students)
Anahtar Kelimeler:
Sosyal bilgiler- okuryazarlık- dijital okuryazarlık- ortaokulÖzet
Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık becerilerini çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Gaziantep ili, merkez ilçelerinde 2020-2021 eğitim öğretim yılında, alt, orta ve üst sosyoekonomik düzeydeki 5 okulda 5, 6 ve 7. sınıfta öğrenim gören 632 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu ve Pala (2019) tarafından geliştirilen Dijital Okuryazarlık Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi aşamasında elde edilen veriler SPSS 22.0 programı kullanılarak analiz edilmiş, betimleyici istatistikler ve elde edilen verilerin dağılımı normallik göstermediği için Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis H testi gibi parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi sonucunda, öğrencilerin Dijital Okuryazarlık Ölçeği puanlarının cinsiyet, sınıf düzeyleri, evde internet bağlantısı bulunma durumu, evde bilgisayar veya tablet bulunma durumu, internete bağlanma sıklığı durumlarına göre anlamlı biçimde farklılık gösterdiği belirlenmiştir. İnternet kullanım amaçları durumuna göre ise Dijital Okuryazarlık Ölçeğinden elde edilen veriler arasında anlamlı bir farklılık belirlenememiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.
Referanslar
Altun, N. (2019). Temel eğitim programları ve ders kitaplarının dijital okuryazarlık bağlamında incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Arslan, S. (2019). İlkokullarda ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Aslan, S. (2016). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Fırat, Dicle, Siirt, Adıyaman Üniversiteleri örneği). (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Creswell, W. J. (2017). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Selçuk
Beşir Demir (Çev. Edt.). Ankara: Eğiten.
Duran, E. & Özen, N. (2018). Türkçe derslerinde dijital okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2), 31- 46.
Gelen, İ. (2017). P21-Program ve öğretimde 21. yüzyıl beceri çerçeveleri (ABD Uygulamaları),
Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 15-29.
Gilster, P. (1997). Digitalliteracy. New York: Wiley.
Kara, S. (2021). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ile web ortamında bilgi arama ve yorumlama stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Karaduman, H. & Öztürk, C. (2014). Sosyal bilgiler dersinde dijital vatandaşlığa dayalı etkinliklerin öğrencilerin dijital vatandaşlık tutumlarına etkisi ve dijital vatandaşlık anlayışlarına yansımaları. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(5), 38-78.
Karasar, N (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Kaya, M (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital vatandaşlık ve dijital okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi.(Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Kıyıcı, M. (2008). Öğretmen adaylarının sayısal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir
Korkmaz, M. (2020). Sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık seviyelerinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Kozan, M. (2018). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
MEB, (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar).https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686SOSYAL%20B%C4
%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20 sayfasından erişilmiştir.
MEB, (2020). Dijital okuryazarlık öğretmen kılavuzu. meb.gov.tr.
http://cdn.eba.gov.tr/kitap/digital/#p=1 adresinden erişilmiştir.
Önger, S. & Çetin, T. (2018). An investigation into digital literacy views of social studies preservice teachers in the context of authentic learning, Review of International Geographical Education Online (RIGEO), 8(1), 109-124. Retrieved from http://www.rigeo.org/vol8no1/Number1Spring/RIGEO-V8-N1-6.pdf
Özerbaş, M. & Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-25.
Öztürk, Y. (2020). Dijital okuryazarlık hakkında lise öğrencilerinin kendilerine ve anne- babalarına yönelik görüşleri Kırıkkale ili örneği (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Pala, Ş.M. (2019). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi bilim teknoloji ve toplum öğrenme alanına ilişkin akademik başarı ve becerilerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Pala, Ş.M. & Başıbüyük, A. (2020). Ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin dijital okuryazarlık
düzeylerinin incelenmesi, Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(3), 897-921.
Sezgin, A.A. & Karabacak, Z.İ. (2020). Yükseköğretimde dijital dönüşüm ve dijital okuryazarlık dersine yönelik betimsel bir analiz. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 28(1), 17-30.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
Yurdakul, I. K., Dönmez, O., Yaman, F. & Odabaşı, H. F. (2013). Dijital ebeveynlik ve değişen roller. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(4), 883-896.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
