Türkiye’de Okul Öncesi Öğretmenlerin Kültürel Duyarlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.63556/ankad.v9i2.244

Anahtar Kelimeler:

Okul öncesi eğitim- Öğretmenler- Kültürel Duyarlılık

Özet

Öz

Okul öncesi öğretmenler toplumsal barış ve uyum kapsamında çocukların farklı kültürlerle tanışmalarını sağlayan ve destekleyen role sahiptirler. Bu nedenle okul öncesi öğretmenlerin kültürel duyarlılık düzeylerinin belirlenmesi önemlidir. Bu çalışmanın amacı okul öncesi öğretmenlerin kültürel duyarlılık düzeyleri çeşitli değişkenler açısından incelenmesi olarak belirlenmiştir. Araştırma betimsel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmaya Adıyaman- Gaziantep ve Kilis merkez ilçelerinden olmak üzere toplam 356 okul öncesi öğretmeni katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Duran Yılmaz ve Ömeroğlu (2023) tarafından geliştirilen ‘Okul Öncesi Öğretmenlerine Yönelik Kültürel Duyarlılık Ölçeği’ kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde, veriler normal dağılım göstermediği için non-parametrik testler kullanılmıştır. Okul öncesi öğretmenlerin kültürel duyarlılık düzeylerini desteklemeye yönelik eğitimler verilebilinir. Ayrıca, Öğretmen eğitimi kapsamında farklık kültürlerdeki çocuklarla çalışmayı desteklemeye yönelik kültürel duyarlılığa duyarlı eğitim veya pedagojiyi destekleyen lisans dersleri eklenebilir.

Yazar Biyografisi

Ayşe DURAN YILMAZ, Adıyaman Üniversitesi

OKUL ÖNCESİ

Referanslar

Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Journal of International Social Research, 5(20), 292-303.

Aslan, M., & Kozikoğlu, İ. (2017). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitime yönelik tutumları: Van ili örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (31), 729-737. https://doi.org/10.14582/DUZGEF.1829

Banks, J. A. (2013). Çokkültürlü eğitime giriş (H. Aydın, Çev.). Anı Yayıncılık.

Batmaz, O. (2023). Sınıf öğretmenlerinin kültürel değerlere yönelik duyarlılıklarının incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(01), 127-141. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1099214

Bayles, P. P. (2009). Assessing the intercultural sensitivity of elementary teachers in bilingual schools in a Texas school district. Yayınlanmamış doktora tezi. University of Minnesota.

Bölükbaşı, A. (2020). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılıklarının empatik eğilim, öznel iyi oluş ve sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 44-62.https://doi.org/ 10.17860/mersinefd.64089

Bulduk, S., Tosun, H., & Ardıç, E. (2011). Türkçe kültürler arası duyarlılık ölçeğinin hemşirelik öğrencilerinde ölçümsel özellikleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History, 19(1), 25-31.

Bulduk, S., Usta, E., & Dincer, Y. (2017). Kültürlerarası duyarlılık ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Bir sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu örneği. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 73-77. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/351987

Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K., Ebru, A., Özcan, E., Şirin, K. & Funda, D. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem.

Chen, G. M. (1997). A review of the concept of intercultural sensitivity. In Biennial Convention of the Pacific and Asian Communication Association ,14, 509-528. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED408634.pdf

Creswell, J. W. (2014). Nitel araştırma yöntemleri (Bütün, M. & Demir, S. B. Çev.). Siyasal Kitap.

Diamond, B. J., & Moore, M. A. (1995). Multicultural literacy: Mirroring the reality of the classroom. Longman Publishers.

Duran Yılmaz, A., & Ömeroğlu, E. (2023). Cultural sensitivity scale for early childhood educators: Development and validation. Southeast Asia Early Childhood Journal, 12(1), 117–127. https://doi.org/10.37134/saecj.vol12.1.9.2023

Fretheim, A. (2007). Assessing the intercultural sensitivity of educators in an American international school. [Yayınlanmamış doktora tezi]. University of Minnesota.

Fritz, W., Mollenberg, A., & Chen, G. M. (2001). Measuring ıntercultural sensitivity in different cultural context. Intercultural Communication Studies, 11 (2), 165–176 https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED456491.pdf

Gay, G. (2014) Kültürel değerlere duyarlı eğitim: teori, araştırma ve uygulama. (H. Aydın. Çev.) Anı.

Güçlücan, N. (2016). Psikolojik danışmanların kültürel duyarlılık algılarının demografik ve mesleki değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.

Güner, A., & Levent, A. F. (2018). Öğretmenlerin kültürler arası duyarlılık düzeyleri ile empatik eğilimleri arasındaki ilişki: halk eğitimi merkezi örneği. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(2), 968-984.:http://dx.doi.org/10.21733/ibad.471381

Hocaoğlu, N. & Baysal, A, E. (2019). Nicel araştırma modelleri-desenleri.In. Ocak, G (Ed.), Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem

Karakaya, İ. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. In.A. Tanrıöğen (Ed.) Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Anı.

Karaman, S.Y. (2018). Sosyo-kültürel adaptasyon sürecinde yabancı uyruklu üniversite öğrencilerinin kültürlerarası iletişim duyarlılığı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.

Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel.

Karaseyfioğlu, F., & Çalışkan, H. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kültürel değerlere yönelik duyarlılıklarının incelenmesi. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 5(3), 88-101. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1859668

Kasa Ayten, B., & Köse, İ. (2020). Sınıf öğretmenlerinin yabancı uyruklu öğrencilere yönelik tutumları ile kültürlerarası duyarlılık düzeyleri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(14), 56-78. https://doi.org/10.29129/inujgse.790940

Kozikoğlu, İ. & Tosun, Y. (2020). Öğretmenlerin kültürel değerlere duyarlı pedagojiye ilişkin görüşleri ile kültürel zekâları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10(3), 539-548. https://doi.org/10.5961/jhes.2020.414

Moran, R. T., Harris, P. R., & Moran, S. (2007). Managing cultural differences. Routledge.

Nayır, F. (2019). Kültürel değerlere duyarlı öğretmen rolleri ölçeğinin geliştirilmesi. Turkish Studies-Educational Sciences. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.39584

Oğuz Duran, N. & Çalışkan, B. (2020). Psikolojik iyi oluş, cinsiyet, mesleki kıdem ve okuldaki görev süresinin öğretmen kültürlerarası duyarlılığını yordamadaki rolleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(1), 198-218. http://dx.doi.org/10.30703/cije.560090

Özdemir, K. (2019). Kültürel zekânın kültürlerarası duyarlılık üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.

Özmen, F., & Aküzüm, C. (2010). Okulların kültürel yapısı içinde çatışmalara bakış açısı ve çatışma çözümünde okul yöneticilerinin liderlik davranışları. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 78-83. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/117243

Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Thousand Oaks, Sage.

Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1 (1), 154-164. https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423904515.pdf

Rengi, Ö. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.

Rengi, Ö., & Polat, S. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 6(3), 135-156.

Saygılı, D., & Kana, F. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğreten öğretmenlerin kültürlerarası duyarlılığı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1041-1063. https://www.anadiliegitimi.com/tr/download/article-file/562283

Sparks, W. G. (1994). Culturally responsive pedagogy: A framework for addressing multicultural issues. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 65(9), 33-61. https://doi.org/10.1080/07303084.1994.10606999

Spinthourakis, J. A., Karatzia‐Stavlioti, E., & Roussakis, Y. (2009). Pre‐service teacher intercultural sensitivity assessment as a basis for addressing multiculturalism. Intercultural Education, 20(3), 267-276. https://doi.org/10.1080/14675980903138624

Ünlü, İ., & Örten, H. (2013). Öğretmen adaylarının çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitime yönelik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (21), 287-302. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/786884

Villegas, A. M., & Lucas, T. (2002). Preparing culturally responsive teachers: Rethinking the curriculum. Journal of teacher education, 53(1), 20-32. https://doi.org/10.1177/0022487102053001003

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.

Yılmaz, F., & Göçen, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının kültürlerarası duyarlılık hakkındaki görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 373-392. https://doi.org/10.14520/adyusbd.649

Yuen, C. Y., & Grossman, D. L. (2009). The intercultural sensitivity of student teachers in three cities. Compare, 39(3), 349-365. https://doi.org/10.1080/03057920802281571

İndir

Yayınlanmış

2025-05-28

Nasıl Atıf Yapılır

DURAN YILMAZ, A. (2025). Türkiye’de Okul Öncesi Öğretmenlerin Kültürel Duyarlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi . Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 9(2), 389–402. https://doi.org/10.63556/ankad.v9i2.244

Benzer Makaleler

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.