Asya Kıtasındaki Gerilmiş Sınırlar (Tensioned Borders in Asian continent)

Murat ÇINAR

Yazarlar

Murat ÇINAR https://orcid.org/0000-0002-7436-2114

Anahtar Kelimeler:

Asya- Sınır- Coğrafya- Devlet- Çatışma

Özet

Bu araştırmanın amacı Asya kıtasında yaşanan sınır problemlerinin nedenlerini ve günümüzdeki durumunu incelemektir. Araştırmada yöntem olarak betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Günümüz sınırlarının düzenli bir şekilde oluşması tarihsel olarak 1815 Viyana, 1919 Versay ve 1945’te Postdam gibi uluslararası konferanslara dayanır. Sınırların belirlenmesinde güçlü ülkeler, daha geniş coğrafyalarda emperyal güçlerini etkin bir şekilde kullanmak, kendi çıkarlarına olacak bir barışı sağlamak öncelikli hedefleri olmuş ve siyasal, sosyal, ekonomik, kültürel durumu çoğu zaman dikkate almamışlardır. Dünya haritasının gelecekte değişime uğraması kaçınılmazdır. Günümüzde problemli sınırların her iki tarafındaki milletler çeşitli tarihsel ve kültürel motivasyonlara sahiptirler. Kuzey-Güney Kore, Azerbaycan-Ermenistan, Filistin-İsrail, Hindistan-Pakistan...vb. ülkelerin sınır problemleri devlet politikalarına ve milletin benliğine o kadar işlemiştir ki özellikle karşılıklı olarak kabul edilebilir çözümlerin elde edilmesi bile çok zordur. Sınır anlaşmazlıklarının kökenleri eski ve trajik nedenlere dayanabilmektedir. Bunun yanında ülkelerin sahip olduğu stratejik konumları, yer altı ve yerüstü kaynakları, ulaşım yolları, etnik veya dini kimlikleri, ideolojileri sınır sorunlarının çıkmasının temel nedenleridir. Asya kıtasındaki ülkeler arasında yaşanan sınır problemlerinin doğurduğu gergin ve huzursuz ortam başta ekonomik rekabet olmak üzere birçok alanda batılı ülkelerin lehine sonuçlar doğururken Asya ülkelerinin aleyhine sonuçların ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir. Bu sınır problemlerinin çözülmemesi çatışma veya savaşa dönüşmesi, sorunun küresel bir meseleye dönüşmesine neden olmaktadır. Ortaya çıkan sorunlar neticesinde ortaya çıkacak savaşlar uluslararası boyutta göç dalgasına ortam hazırlayacaktır. Bunun yanı sıra gerilimler sınırlarda silah ve askeri yığınağı yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu durum Asya kıtasındaki ülkelerin savunma için yapacağı harcamaların artmasına yol açarak o ülke vatandaşlarının refah düzeyinin düşmesine yol açacaktır. Refah düzeyini düşmesi toplumların ulusal ve uluslararası alanda sosyal, kültürel, bilimsel ekonomik vb. katkıların ötelenmesine yol açacaktır.

Referanslar

Akhiyadov, M. (2019). Rusya-Japonya Jeopolitik Oyunu ve Kuril Sorunu. İstanbul: İnsamer

Alagöz, E. A., http://www.bilgesam.org/incele/864/-cin-ile-amerika-arasinda-var-olmaya- calisan-bir-ada--tayvan/#.XchJwppR2Uk, adresinden 20.10.2019 tarihinde erişilmiştir.

Alnıak, M. O. (2009). Bölgesel Gücün Gerektirdiği Temel Faktörler ve Entellektüel Altyapı.

H. Çomak içinde, Bölgesel Politikalar (s. 37). Kocaeli: Umuttepe

Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/filistin-in-nufusu-aciklandi/1102035, adresinden 16.06.2019 tarihinde erişilmiştir.

Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kuzey-kore-lideri-kim-guney-kore-siniri- yakinlarinda-top-atisi-yaptirdi/1654535, adresinden 25.11.2019 tarihinde erişilmiştir.

Arı, C. T. (1986). Uluslararası Sistem Teorisi Açısından 1947-1972 Hindistan- Pakistan Çatışmasına Bir Yaklaşım (Yüksek Lisans Tezi). Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Aslan, A., https://www.stratejikortak.com/2016/04/azerbaycan-ermenistan-catismasi.html adresinden 03.04.2019 tarihinde erişilmiştir.

Atalay, İ. (2013). Kıtalar ve Ülkeler Coğrafyası. İzmir: Meta

Chen, F. Y. Are Taiwan’s Citizens Willing to Fight Against China? https://thediplomat.com/2019/03/are-taiwans-citizens-willing-to-fight-against-china/ adresinden 08.11.2019 tarihinde erişilmiştir.

Chinapower, https://chinapower.csis.org/much-trade-transits-south-china-sea/ adresinden 08.07.2019 tarihinde erişilmiştir.

CIA., https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ks.html adresinden 10.10.2019 tarihinde erişilmiştir.

CIA. , https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/am.html adresinden 22.10.2019 tarihinde erişilmiştir.

CIA., https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aj.html, adresinden 24.10.2019 tarihinde erişilmiştir.

CIA., https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pk.htm, adresinden 25.10.2019 tarihinde erişilmiştir.

CIA., https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/in.html, adresinden 25.10.2019 tarihinde erişilmiştir.

CIA. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html adresinden 08.11.2019 tarihinde erişilmiştir.

CIA., https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tw.html adresinden 08.11.2019 tarihinde erişilmiştir.

Çeltekligil, K. (2012). 1990 sonrası Azerbaycan-Ermenistan ilişkilerinde Dağlık Karabağ sorunu (Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Dsca (2019, 11 11). https://www.dsca.mil/major-arms-sales/taipei-economic-and-cultural- representative-office-united-states-tecro-f-16cd-block adresinden 11.11.2019 tarihinde erişilmiştir.

Edgerton, B., https://globalriskinsights.com/2017/01/5-territorial-disputes-watch-2017/ , adresinden 08.07.2019 tarihinde erişilmiştir.

Euronews. (2019, 06 15). https://tr.euronews.com/2019/03/03/dort-kez-savasan-hindistan-ve- pakistanin-askeri-gucu-ne adresinden 15.06.2019 tarihinde erişilmiştir.

Ghavam, S. A.-A. (2011). Globalization and the Third World . Tahran: Publications of the Ministry of Foreign Affairs.

Gökmen, M. E. (2006). G.Kore-K.Kore Barış Görüşmelerinin Tarihsel Gelişimi: 1970-2000 Arası, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 79-91

Güleç, C. (2015). Nagorno-Karabakh Dispute:Why Intractable Conflict for Armenia?

Güvenlik Stratejileri Dergisi(22). https://www.msu.edu.tr/GuvenlikStratejileriDergisi/dokuman/GSD_22/GSD_22_Art_ 1_102015.pdf adresinden alındı

Gümüşcü, O. (2010). Siyasi Coğrafya Açısından Sınırlar ve Tarihi Süreç İçinde Türkiye’de Sınır Kavramı . Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 79-104.

Günel, K. (1997). Coğrafyanın Siyasal Gücü. İstanbul: Çantay.

Güngördü, E. (2010). Siyasi, Fiziki, Beşeri ve Ekonomik Yönü İle Devletler Coğrafyası. Ankara: Gazi Kitabevi.

Harita Genel Müdürlüğü, https://www.harita.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf adresinden 16.06.2019 tarihinde erişilmiştir.

Hasanov, A., http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-476-20170922571373.pdf adresinden 22.09.2019 tarihinde erişilmiştir.

Huseynov, T. (2010). Mountainous Karabakh: New paradigms for peace and development in the 21st century. International Negotiation, 7-31.

Hussain, Akmal. “Bangladesh and The Muslim World”, in: Emajuddin Ahamed, (Ed), Foreign Policy of Bangladesh: A Small State’s Imperative, Dhaka: Komol Kuri Prokashon, 2004, ss.110-124.

İlhan, S. (1989). Jeopolitik Duyarlılık. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kaplan, F. K. (2019). Değişen Dünya Düzeni Etkisinde Filistin-İsrail Sorunu (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Karaca, R. K. (2013). Asya’da Güvenlik Sorunları ve Yansımaları. İstanbul: Bilgesam.

Khan, M. (2018, 12 15). https://www.dawn.com/weekly/dmag/archive/060305/dmag6.htm adresinden 15.12.2019 tarihinde erişilmiştir.

Kızıloğlu, S. (2012). İsrail Devleti’nin Kuruluşuna Kadar Geçen Süreçte Yahudiler ve Siyonizm’in Gelişimi. Sosyal Bilimler Dergisi, 35-64.

Kristof, L. K. (1959). The Nature of Frontiers and Boundaries. Annals of the Association of American Geographers, 281.

Marshall, T. (2018). Coğrafya Mahkumları. İstanbul: Epsilon.

Mehmetçik, H. (2017). Asya'da yaygınlaştırılmış caydırıcılık. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

MFA.,https://mfa.gov.il/MFA_Graphics/MFA%20Gallery/Documents%20languages/Turkish/ ISRAIL%20HAKKINDA%20GERCEKLER.pdf adresinden 16.06.2019 tarihinde erişilmiştir.

MOD, https://www.mod.go.jp/e/, 16.11.2019 tarihinde erişilmiştir.

Pathak, S. K. (2014). India’s Borders and Cross-Border Issues: Problems and Prospects. Pentagon Publishers, 1-18.

Pekcan, C. (2017). Uluslararası Hukuk Çerçevesinde Güney Çin Denizi Krizinin Değerlendirilmesi. ANKASAM | Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 54-80.

Population, https://population.un.org/wpp/Download/Probabilistic/Population/ 16.06.2019 tarihinde erişilmiştir.

Projetaladin (2019, 06 17). http://www.projetaladin.org/holocaust/tr/holokost-tarihi/holokost- temel-bilgiler/what-is-the-holocaust.html adresinden alındı

QHA., http://old.qha.com.ua/tr/turk-dunyasi/azerbaycan-nufusunun-10-milyonu-ne-zaman- gececegi-aciklandi/173066/ adresinden 17.08.2019 tarihinde erişilmiştir.

Rasizade, A. (2011). Azerbaijan’s prospects in Nagorno-Karabakh. Mediterranean Quarterly, 72-94.

Read, A., & Fisher, D. (1998). The Proudest Day: India's Long Road to Independence. New York: W. W. Norton & Company.

Sarıalioğlu, İ. (2007). Hindistan Çin İlişkilerinde Tibet Sorunu (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Sattar, Y. (2018). Güneydoğu Asya'nın çatışma bölgelerinde Türkiye'nin varlığı ve etkisi .

İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi)

SDE, https://www.sde.org.tr/asya/abdden-tayvana-8-milyar-dolarlik-savas-ucagi-haberi- 10930, adresinden 18.08.2019 tarihinde erişilmiştir.

Sputniknews., https://tr.sputniknews.com/asya/201903081038095095-pakistan-hindistan-hint- savas-ucagi-dusuruldu/ adresinden 20.07.2019 tarihinde erişilmiştir.

Sputniknews., https://tr.sputniknews.com/asya/201909201040218373-bir-ulke-daha-tayvan- ile-diplomatik-iliskilerini-kesti/ adresinden 12.11.2019 tarihinde erişilmiştir.

Sputniknews., https://tr.sputniknews.com/infografik/201902071037532365-kuril-adalari- rusya-japonya/ adresinden 02.07.2019 tarihinde erişilmiştir.

Tate, C. N. (2006). Goverments Of The World (North Korea and South Korea). Farmington Hills : Thomson & Gale.

TDK.,https://sozluk.gov.tr/?kelime= adresinden 29.10.2019 tarihinde erişilmiştir.

Tradingeconomics., https://tr.tradingeconomics.com/india/gdp-per-capita-ppp adresinden 15.06.2019 tarihinde erişilmiştir.

URL1: http://cografyaharita.com/dunya_siyasi_haritasi.html, adresinden 09/09/2019 tarihinde erişilmiştir.

URL 2. https://gasam.org.tr/hindistanin-cammu-kesmirdeki-70-yillik-isgali/, adresinden 09/08/2019 tarihinde erişilmiştir.

URL 3. http://www.tarihsinifi.com/6840/uzak- do%C4%9Fuda%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fma.html/kore-sava%C5%9F%C4%B1, adresinden 18/10/2019 tarihinde erişilmiştir.

URL 4. https://www.koreadmztour.com/dmz/dmz_1_0.asp , adresinden 30/10/2019 tarihinde erişilmiştir.

URL 5. https://www.stratejikortak.com/2016/05/israilin-kurulusu-ortadoguda-isgal.html, adresinden 11/08/2019 tarihinde erişilmiştir.

URL 6. https://www.stratejikortak.com/2016/04/azerbaycan-ermenistan-catismasi.html, adresinden 18/09/2019 tarihinde erişilmiştir.

URL 7. https://www.economist.com/the-economist-explains/2017/05/29/what-a-new- agreement-means-for-the-south-china-sea, adresinden 28/09/2019 tarihinde erişilmiştir.