Farklı Deprem Bölgesinde Yaşayan Ortaokul Öğrencilerinin Deprem Konusundaki Bilgi Düzeyleri (The Knowledge Levels of Secondary School Students in Different Earthquake Regions about Earthquake)
Anahtar Kelimeler:
Deprem- Farkındalık- Bilgi düzeyi- Batman- ÇorumÖzet
Bu çalışmanın amacı, farklı iki deprem bölgesinde yaşamakta olan ortaokul öğrencilerin deprem konusunda bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Toplumun içinde tüm bireylerinin, özellikle de depremden en fazla etkilenecek grup olan çocuklardan başlayarak ortak bir deprem bilinci oluşturulmaya çalışılmalıdır. Öğrencilerin yaşama uyum sağlamaları, bulundukları çevreyi iyi gözlemlemelerine ve durumlar arasında neden-sonuç ilişkisini kurmalarına ve buradan bazı çıkarımlar yapmalarına bağlıdır. En iyi öğrenme yöntemlerinden biri de yaparak ve yaşayarak öğrenme yöntemidir. Araştırma türü olarak nicel araştırma yöntemi, araştırma deseni olarak ise tarama (survey) kullanılmıştır. Bu araştırma, Batman ve Çorum illerinde ortaokul da okumakta olan 140 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan öğrenciler deprem konusundaki bilgilerini kitap (%55,7), internet (%61,4), öğretmen (%76,4), aile ve akraba (%55,7), arkadaş ve tanıdık (%35) ve ulusal ya da yerel dergi gazete, radyo ve televizyon kanallarından (%38,6) edindiklerini belirtmektedirler. Araştırma sonucunda ise ortaokul öğrencilerinin deprem bilgi puanlarında illere ve cinsiyetlere göre istatistiki olarak anlamlı bir farklılık tespit edilemezken, 5. sınıf ve 8. sınıf düzeyleri arasında istatistiki olarak anlamlı farklılık gözlenmiştir. Test sonuçlarına göre, 8. sınıfta okumakta olan öğrencilerin deprem hakkında bilgi düzeylerinin 5. sınıfta okumakta olan öğrencilere daha yüksek olarak bulunmuştur.
Referanslar
AFAD (2021). Türkiye deprem tehlike haritaları. https://www.turkiye.gov.tr/afad-turkiye- deprem-tehlike-haritalari.
Aksoy, B. (2013). Depremi yaşamış olan 9. sınıf öğrencilerinin" deprem" kavramına yönelik algılarının nitel açıdan incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 5(1), 247-265.
Aksoy, B., & Sözen, E. (2014). Lise öğrencilerinin coğrafya dersindeki deprem eğitimine ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Düzce ili örneği). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 279-297.
Altay, S. (2008). İlköğretimde sosyal bilgiler dersinde depremle ilgili konuların irdelenmesi.
Yüksek Lisansı Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Balcı, L. (2016). Deprem travmasının kuşaklar arası aktarımının ortaokul öğrencileri üzerinden incelenmesi. Yüksek Lisansı Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (28. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Çakar, Ö. (2008). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinin deprem bilinci geliştirmedeki rolüne dair öğretmen görüşleri. Yüksek Lisansı Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Çavuş, R., & Balçın, M.D. (2020). Deprem eğitim merkezi gezisinin ortaokul öğrencilerinin depreme yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 55-72.
Çomak, N. & Güncegörü, B. (2012). Coğrafya dersi öğretim programının kazanım saatlerine göre değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 287-301.
Çoruhlu, E. (2001). Deprem bölgesinde yaşayan ilköğretim birinci kademe öğretmenlerinin stres ile başa çıkma yolları (Sakarya ili örneği). Yüksek Lisansı Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Demirci, A. & Yıldırım, S. (2015). İstanbul’da ortaöğretim öğrencilerinin deprem bilincinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(207), 89-118.
Demirkaya, H. (2007). İlköğretim 5. 6. ve 7. Sınıf öğrencilerinin depreme yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 37-49.
Dikmenli, Y. & Yakar, H. (2019). Öğretmen adaylarının afet bilinci algı düzeylerinin
incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 386-416.
Erol, N. & Öner, Ö. (1999). Travmaya psikolojik tepkiler ve bunlara yaklaşım. Türk Psikoloji Bülteni, 5(4), 40-49.
Ertuğrul, B. & Ünal, S.D. (2020). Bir vakıf üniversitesi sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin genel afete hazırlıklı olma inanç durumlarının belirlenmesi. Afet ve Risk Dergisi, 3(1), 31-45.
Faiz, M. (2009). 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinin Gölyaka (Düzce) ilçesine bağlı ilköğretim okulları öğrencileri tarafından algılanışı. Yüksek Lisansı Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Kaptan, F. & Korkmaz H. (1999). Fen öğretimi, MEB-Unicef projesi, etkin öğrenme öğretme öğretmen el kitabı, Ankara.
Karakuş, U. (2013). Depremi yaşamış ve yaşamamış öğrencilerin deprem algılarının metafor analizi ile incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 97-116.
Karakuş, U. & Önger, S. (2017). The Understanding Levels on Natural Disasters and Disasters Education Concepts for 8th Grade Students Students. Journal of History Culture and Art Research, 6(6), 482-491.
Kıvrak. Ö. (2019). Karabük ilinde deprem farkındalığı mevcut durumunun ve deprem eğitiminin öğrenciler üzerindeki etkisinin araştırılması. Yüksek Lisansı Tezi, Karabük Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karabük.
Koca, M. (2001). İlköğretimde deprem ve depremin zararlarından korunma yollarının öğretimi. Yüksek Lisansı Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Kurt, E. & Gülbahçe, A. (2019). Van depremini yaşayan öğrencilerin travma sonrası stres bozukluğu düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 957-972.
Öcal, A. (2003). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde deprem eğitiminin değerlendirilmesi.
Yüksek Lisansı Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öcal, A. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde deprem eğitiminin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 169-184.
Öcal, A. (2007). İlköğretim aday öğretmenlerinin deprem bilgi düzeyleri üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 104-110.
Öztürk, M.K. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının deprem deneyimleri üzerine bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-1), 308-319.
Sert, E. (2002). Depremin ilköğretim öğrencilerinin güdülerini ve başarı-başarısızlık yüklemelerini etkileme düzeyi. Yüksek Lisansı Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Shaw, R., Kobayashi, K.S.H., & Kobayashi, M. (2004). Linking experience, education, perception and earthquake preparedness. Disaster Prevention and Management: An International Journal. 13(1), 39-49.
Sözen, E. (2019). The earthquake awareness levels of undergraduate students. Journal of Pedagogical Research, 3(2), 87-101.
Şenaslan, E. (2010). Orta öğretim coğrafya dersinde deprem konusunda coğrafi düşünme becerilerinin ölçülmesi. Yüksek Lisansı Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tekin, Ö. & Dikmenli, Y. (2021). Sınıf öğretmeni adaylarının afet bilinci algısı ve deprem bilgi düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 258-271.
Turoğlu, H. (2006). Orta öğretim coğrafya müfredatında yapılandırmacı öğrenme. Türk Coğrafya Dergisi, 115–130.
Yiğit, E., Boz, G., Gökçe, A. & Özer, A. (2019). Tıp ve mühendislik fakültesi öğrencilerinin afet konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. 3. International 21. National Public Health Congress. Ekim 2019.
Yolcu, M. & Bekler, T. (2020). Deprem kültürü ve farkındalık çalışmaları: şili ve elazığ depremlerinin karşılaştırılması. Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, 1(2), 71-82.
Yükseler, M. (2019). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu 1. sınıf öğrencilerinin deprem bilinci bilgi düzeyleri. Yüksek Lisansı Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
