Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Beyin Göçü Kavramına Yönelik Algılarının İncelenmesi (Investigation of Social Studies Teacher Candidates' Perceptions of the Concept of Brain Drain)
Anahtar Kelimeler:
Beyin göçü- sosyal bilgiler öğretmeni adayları- algıÖzet
Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının beyin göçü kavramına yönelik algılarını belirlemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden tarama deseninde yürütülen bu araştırmanın çalışma grubunu Ankara ilinde bulunan bir devlet üniversitesinin sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programında 2018-2019 eğitim öğretim yılı, bahar döneminde öğrenim gören tüm öğrenciler (82’si kız, 126’sı erkek) oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Beyin Göçüne Yönelik Metaforlar Yoluyla Veri Toplama Formu kullanılmış ve veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Verilerin analizi sonucunda öğrencilerin oluşturduğu metaforlar Ardında Yıkım Bırakan, Daha Uygun Ortamlara Doğru Gerçekleşen, Fayda Sağlayan ve İhanet kategorileri altında toplanmıştır. Bulgulardan hareketle beyin göçüne yönelik sosyal bilgiler dersi bağlamında daha farklı araştırmaların da yapılması gibi önerilerde bulunulmuştur.
Referanslar
Akkaya, M. (2012). Sosyal bilgilerde göç konusunun drama yöntemiyle öğretiminin akademik başarıya etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aktaş, M. T. (2014). Göç olgusu ekonomik kalkınmada itici güç olabilir mi? Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 7(1). 37-48
Atılgan, D. (1986). Beyin göçü. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 35(3), 27-36.
Babataş, G. (2007). Beyin göçü ve Türkiye’nin sosyo-ekonomik yapısının beyin göçüne etkisi. Öneri, 7(28), 263-266.
Başaran, F. (1972). Türkiye’de beyin göçü sorunu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 10, 133-153.
Beyoğlu, B. E., Aydın, O. A., & Yıldız, R. S. (2009). İnovasyonda itici güç. Savunma Sanayii Gündemi Dergisi, 3(27), 27-34.
Dündar, H. & Kenyon, E. (2020). Migration and immigrants in social studies textbooks (Turkey and Us sample). International Electronic Journal of Elementary Education. 12(4), 359- 370.
Gibson, J., & McKenzie, D. (2011). Eight questions about brain drain. Journal of Economic Perspectives, 25(3), 107-128.
Gökbayrak, Ş. (2006). Gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere nitelikli işgücü göçü ve politikalar- Türk mühendislerinin “beyin göçü” üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Güneş, C. & Çetin, T. (2020). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin beyin göçü kavramına ilişkin algılarının incelenmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(2), 928-955.
Iravani, M. R. (2011). Brain drain problem: A review. International Journal of Business and Social Science, 2(15), 284-289.
Irmak, C., Bilginer, R. & Çetin, T. (2018). Iraklı Türkmen öğrencilerin göç kavramına yönelik düşünceleri. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2(3), 87-101.
İlhan, A. (2020). Öğrencileri yurt dışı eğitime yönlendiren sebeplerin beyin göçü bağlamında değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Kılcan, B. (2017). Eğitim bilimlerinde metaforların veri toplama aracı olarak kullanılması, örnek bir uygulama. (ss. 93-112) Metafor ve Eğitimde Metaforik Çalışmalar İçin Bir Uygulama Rehberi içinde. (Ed. B. Kılcan), Ankara: Pegem.
Kurtulmuş, N. (1992). Gelişmekte olan ülkeler açısından stratejik insan sermayesi kaybı: Beyin gücü. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 37-38 , 205-221.
Kurtuluş, B. (1988). Beyin göçü: Geçmişte, günümüzde ve gelecekte. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 46, 171-186.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd Edition). CA: SAGE.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr adresinden erişilmiştir.
Mountford, A. & Rapoport, H. (2011). The brain drain and the World distribution of income. Journal of Development Economics 95, 4-17.
Özdal, B. ve Vardar Tutan, E. (2018). Temel kavramlar ve olgular. (Ed. B. Özdal) Uluslararası göç ve nüfus hareketleri bağlamında Türkiye içinde (s. 1-60). Bursa: Dora.
Pazarcık, S. F. (2010). Beyin göçü olgusu ve Amerika Birleşik Devletleri üniversitelerinde çalışan Türk sosyal bilimciler üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Rüzgâr, M. A. (2014). 6. sınıf sosyal bilgiler dersindeki ipek yolunda Türkler ünitesinde geçen göç kavramının drama yöntemiyle işlenmesinin öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Giresun.
Sağbaş, S., M. (2009). Beyin göçünün ekonomik ve sosyal etkileri: Türkiye örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Sezer, A. ve Şanlı, C. (2017). Coğrafya öğretim programında ve ders kitaplarında göç olgusu. Marmara Coğrafya Dergisi, (36), 16-25.
Sunata, U. (2014). Tersine beyin göçünde sosyal ağların rolü: Türkiyeli mühendislerin Almanya’dan geriye göç deneyim ve algıları. Türk Psikoloji Yazıları, 17(34), 85-96.
Tanrısevdi, F., Durdu, İ. & Tanrısevdi, A. (2019). Beyin göçü mü, beyin gücü mü? Journal of Travel and Tourism Research, (15), 133-158.
Tansel, A. & Güngör, N. D. (2003). “Brain drain” from Turkey: Survey evidence of student non‐return. Career Development International 8(2), 52-69.
Tezcan, M. (1982). Türkiye’nin beyin göçü sorunu. Eğitim ve Bilim, 6(36), 3-5. Tezcan, M. (2019). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Anı.
Tıkman, F., Yıldırım, E. ve Şentürk, M. (2017). Göç metaforuna yolculuk bir fenomenolojik çalışma. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 104-126.
Türk, H. & Atasoy, E. (2020). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin zihninde göç olgusu: bir metafor analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (55), 26-44.
Türkiye Bilimler Akademisi. (2011). Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü Sosyal Bilimler. Ankara: TÜBA.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (2015). https://tubitak.gov.tr/tr/haber/tubitakin-tersine-beyin-gocu-programi-basariya-ulasti 14.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
Vatansever Deviren, N. & Daşkıran, F. (2014). Yurt dışında eğitim görüp geri dönen öğretim elemanlarının beyin göçüne bakışı: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (41), 1-10.
Wong, K. & Yip, C. K. (1999). Education, economic growth, and brain drain. Journal of Economic Dynamics and Control, 23(5-6), 699-726.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yılmaz, E. A. (2019). Uluslararası beyin göçü hareketleri bağlamında Türkiye’deki beyin göçünün durumu. Lefke Avrupa Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 220-232.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
