Türk Dünyası Ülkelerinin Uluslararası Kuruluşlarla İlişkileri Üzerine Bir Değerlendirme (An Evaluation on the Relations of the Countries of the Turkic World with International Organizations)

Authors

Keywords:

International Organizations, Organization of Turkic States, Turkey, Uzbekistan, Kazakhstan, Azerbaijan, Turkmenistan, Kyrgyzstan, and TRNC

Abstract

In today’s world, regional and global organizations have gained significance exponentially in international relations. To this end, the current study aims to outline and analyze the relations of Turkic counties – Turkey, Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Turkmenistan, and the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) – with international organizations as members or as observer states. The study was carried out utilizing the literature review method. The data of the study were obtained from the research in the literature, the official internet databases of international organizations, and the official websites of the foreign ministries of the aforementioned countries. The data were compared and analyzed in a descriptive perspective touching on the “area of activity and membership status” of the Turkic states with the international organizations. These analyses were presented using tables and maps. Consequently, it was stated that the countries of the Turkic world gathered under the same international organization for cultural and commercial purposes; however, it was determined that they took part in different collective defense organizations militarily. Overall, the role of international and regional organizations, including the Turkic states, was interpreted in terms of global geopolitical developments

References

Aksu-Ereker, F. (2019). Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü-NATO, Güvenlik Yazıları Serisi, 28, 1-8.

Altıner, B. (2014). Birleşmiş Milletler: Amacı, Gelişimi, Etkinliği, Uluslararası Güvenliğe Katkısı Geleceği. Avrasya Sosyal Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 1-9.

Altundağ, Z. (2016). Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. Avrasya Etütleri, 49 (1), 99-124.

Archer, C. (1995). International Organizations. London: Routledge.

Arı, T. (2004) Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika, 5. Baskı, İstanbul: Alfa Yayınları. Arı, T. (2012). Uluslararası İlişkilere Giriş, MKM Yayınları, Bursa.

Armaoğlu, F. (2014). 20. YY Siyasi Tarihi 1914-1995. İstanbul: Akım Yayınevi.

Avcu, S. A. (2014). Avrasya Gümrük Birliği ve Kırgızistan: Avantajları ve Dezavantajları. Avrasya Etüdleri, 45 (1), 269-297.

Bıyıklı, M. (2016). Türk Dünyası Ortak Kuruluşu Olarak Türk Akademisi Uluslararası Teşkilatı (TWESCO), Rolü ve İş Birlikleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Afro-Avrasya Özel Sayısı, 404-418.

Büyükbaş, H. (2006). Şanghay İşbirliği Örgütü. (Ed: Ş. Çalış, B. Akgün, Ö. Kutlu), Uluslararası Örgütler ve Türkiye. Konya: Çizgi Kitabevi.

Çağıran, M.E. (2013). Uluslararası Örgütler. Ankara: Turhan Kitabevi.

Çalış, Ş. H. (2006). Uluslararası Örgütler: Tanımların, Yaklaşımların ve Tarihin Alacakaranlığı, Uluslararası Örgütler ve Türkiye, Konya: Çizgi. Kitabevi.

Çalış, Ş.H., Akgün, B. & Kutlu, Ö. (2006). Uluslararası Örgütler ve Türkiye. Konya: Çizgi Kitapevi.

Çam, E. (2000). Siyaset Bilimine Giriş, İstanbul: Der Yayınları.

Çolakoğlu, S, (2004). Şanghay İşbirliği Örgütün Geleceği ve Çin, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1 (1),173-197

Dedeoğlu, B. (2003). Uluslararası Güvenlik ve Strateji, İstanbul: Derin Yayınları.

Demirer, M. A. (1993). Türk'ün Onur Sorunu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Ankara: Turhan Kitabevi.

Denktaş, R. (2004). Kıbrıs Girit Olmasın. İstanbul: Remzi.

Duran, H. & Yılmaz K.K. (2019). Özbekistan’da Avrasya Ekonomik Birliği Tartışmaları.

Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 5 (9), 35-48.

Feld, W.J. & Jordan, R. S. (1988). International Organizations: A Comparative Approach, 2nd edn, New York: Praeger.

Friedman, G. (2015). Avrupa Krizi, Pegasusu Yayınevi. İstanbul.

Hardt, M. & Negri, A. (2015). İmparatorluk, (Çev. Abdullah Y). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Hasan, B. (2021). Kazakistan Örneğinde Avrasyacılığın Tarihi. (Ed: V. Özdemir), Otuz Yılın Ardından Türkiye ve Türk Dünyası. Ankara: Pankuş Yayınları.

Hasgüler, M. & Uludağ, M. (2018). Devletler Arası ve Hükümetler Dışı Uluslararası Örgütler. İstanbul: Alfa Yayınları.

Heywood, A. (2013). Küresel Siyaset, (Çev: Nasuh Uslu ve Haluk Özdemir). Ankara: Adres.

Hüseynov, F. (2003). Bağımsız Devletler Topluluğu'nun Oluşumunun Hukuki Boyutları. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 52 (4) 387-401.

İsmayıl, E. (2016). Rusya’nın Avrasya Birliği Politikası. Avrasya Etüdleri, 49 (1), 125-151. Kamalov, İ. (2011). Rusya’nın Orta Asya Politikaları. Ankara: Ahmet Yesevi Üniversitesi. Kara, H. (2006). Orta Asya Ülkelerindeki Etnik Yapının Bölge Güvenliğine Etkileri. Türk

Dünyası İncelemeleri Dergisi VI (1) 101-109.

Karluk, R. (1995), Uluslararası Ekonomik Kuruluşlar ve Entegrasyonlar. Eskişehir: Tütünbank yayınları.

Karluk, R. (2007). Uluslararası Kuruluşlar, 6. Baskı, İstanbul: Beta yayınları.

Koç, T. (2004) Küreselleşme ve Türkiye Basınında Avrupa Birliği Adaylık Süreci. Ankara: Natürel yayınları.

Kydyralıeva, S. K. & Abdıbaıtova, B. (2018). Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nün Merkezî Asya’daki Etkinsizliği. Bilge Strateji 10,93-109.

Lapenko,M. (2018). EAES: Prostranstvo Ekonomicheskoy İntegratsyii, Moskova: Rossiyskiy Sovet po Mejdunarodnim Delam,

Oğuzlu, T. (2012). NATO’nun Dönüşümü ve Geleceği. Ortadoğu Analiz, 4, (40) 8-18.

Sey, N. (2020). İslam İşbirliği Teşkilatı Üzerine Bir Değerlendirme: Ekonomik Sorunlar Ve Fırsatlar. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD), 6 (1), 55-74.

Terzioğlu, S. S. (2013). Uluslararası Hukuk Açısından Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği

Konseyi”, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, 9, (36), 45-72.

Toker, M. (2004). İsmail Gaspıralı ve “Dilde Birlik” Fikri Üzerine. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (16), 31-45.

Woods, R.l B. & Jones, H. (1991), Dawning of the Cold War: The United States’ Quest for Order. London, England: The University of Georgian Pres.

TDİK, (2014), “Türk Akademisi’nin Kuruluşuna Dair Anlaşma”, Resmi Belgeler, İstanbul, s.71, 76

AEB, 2022a: Avrasya Ekonomik Birliği, http://www.evrazes.com/mezhgossovet/ adresinden: 02 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

AEB, 2022b: Avrasya Ekonomik Birliği

,http://www.eurasiancommission.org/en/Pages/ses.aspx adresinden 02 Ocak. 2022 tarihinde alınmıştır.

AGİT, 2022: Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, https://www.osce.org/history. adresinden 05. Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

AİGK, 2022: Asya’da İş Birliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı, https://www.s- cica.org/index.php?view=page&t=about. adresinden 52 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

BDT, 2022: Bağımsız Devletler Topluluğu, https://cis.minsk.by/site/about-cis. adresinden 05 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

EİT,2022: Ekonomik İşbirliği Teşkilatı https://www.eco.int/ . (Erişim Tarihi: 06 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

GUAM, 2022: Gürcistan, Ukrayna, Azerbaycan, Moldova-Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü, https://guam-organization.org/en/about-the-organization-for-democracy-and- economic-development-guam/. adresinden 07 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

İİT, 2022: İslam İşbirliği Teşkilatı, https://www.oic-oci.org/home/?lan=en. (Erişim Tarihi: 07 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

KEİT, 2022: Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, http://www.bsec-organization.org/ adresinden 12 Ocak.2022 tarihinde alınmıştır.

KGÖ, 2022: Kolektif Güvenlik Örgütü, https://en.odkb-csto.org/ adresinden 15.01.2022 tarihinde alınmıştır.

NATO, 2022: Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, https://www.nato.int/cps/en/natohq/publications.htm adresinden 22 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

ŞİÖ, 2022: Şanghay İşbirliği örgütü, http://eng.sectsco.org/about_sco/ adresinden 14 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

TA 2022: Türk Akademisi https://twesco.org/ adresinden 14 Ocak tarihinde alınmıştır.

TDT, 2022). Türk Devletleri Teşkilatı, https://www.turkkon.org/assets/pdf/haberler/8-zirve- deklarasyonu-2395-94.pdf . adresinden 20 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

TDT, 2022b. Türk Devletleri Teşkilatı, https://www.turkkon.org/tr/organizasyon-tarihcesi

adresinden 02 Şubat 2022 tarihinde alınmıştır.

TKMV, 2014: Türk Kültür ve Mirası Vakfı, https://turk- pa.org/tr/content/cooperation/cultureandheritage adresinden 02 Şubat 2022 tarihinde alınmıştır.

TÜRKPA, 2022: Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi, https://turk- pa.org/tr/content/about_turkpa/history adresinden 02 Şubat 2022 tarihinde alınmıştır.

TÜRKSOY, 2022: Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı, https://www.turksoy.org/turksoy/about

adresinden 01.02.2022 tarihinde alınmıştır.

UIA, 2022: Union des Associations Internationales (UIA) https://uia.org/yearbook adresinden

Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

UN, 2022: Birleşmiş Milletler https://www.un.org/en/about-us/member-states#gotoS

adresinden 27Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

Azerbaycan DİB, 2022: Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, https://www.mfa.gov.az/ adresinden 27 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

Kazakistan DİB, 2022: Kazakistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, https://www.mfa.kz/ru/ adresinden 27 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

Kırgızistan DİB, 2022: Kırgız Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, https://mfa.gov.kg/en/index adresinden 27 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

KKTC DİB, 2022: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, https://mfa.gov.ct.tr/tr/ adresinden 27 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

Özbekistan DİB, 2022: Özbekistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, https://www.mfa.uz/ru/ adresinden 27 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

Türkiye DİB, 2022: Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı,

https://www.mfa.gov.tr/default.tr.mfa adresinden 28 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır. Türkmenistan DİB, 2022: Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı,

https://www.mfa.gov.tm/ru/.adresinden 27 Ocak 2022).

Gürcistan DİB, 2022: Gürcistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı,

https://mfa.gov.ge/.adresinden 27 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

Ukrayna DİB, 2022: Ukrayna Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, https://mfa.gov.ua/en/about- ukraine/cooperation-international-organizations .adresinden 27 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.

TRThaber, 2022: Türkiye Radyo Televizyon Kurumu https://www.trthaber.com/haber/dunya/kolektif-guvenlik-anlasmasi-orgutu- kazakistana-asker-gonderdi-642456.html.adresinden 02 Kasım 2021 tarihinde alınmıştır.

Published

2022-12-31

How to Cite

GÖKBURUN, İbrahim. (2022). Türk Dünyası Ülkelerinin Uluslararası Kuruluşlarla İlişkileri Üzerine Bir Değerlendirme (An Evaluation on the Relations of the Countries of the Turkic World with International Organizations). Journal of Anatolian Cultural Research (JANCR), 6(3), 227–259. Retrieved from https://ankad.org/index.php/ankad/article/view/138

Similar Articles

<< < 1 2 3 4 5 

You may also start an advanced similarity search for this article.