Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Küresel Isınmaya Yönelik Bilgi Düzeyleri ve Tutumlarının İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.15659/jancr.v8i2.179Anahtar Kelimeler:
Sosyal bilgiler- küresel ısınma- çevre eğitimiÖzet
Bu araştırma sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel ısınmaya yönelik bilgi düzeyleri ve tutumlarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak 5’li likert tipinde 20 maddeden oluşan “Küresel Isınma Tutum Ölçeği” ve Araştırmacı tarafından geliştirilen, 40 maddeden oluşan “Küresel Isınma Bilgi Anketi” kullanılmıştır. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinin içinde yer alan kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Türkiye’nin farklı bölgelerinde yer alan 11 devlet üniversitesindeki 1. ve 4. sınıfta öğrenim görmekte olan sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde ilişkisiz örneklemler için t-Testi; ilişkisiz örneklemler için ANOVA, MANOVA testi ve Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; öğretmen adaylarının küresel ısınma konusunda yüksek düzeyde olumlu tutuma sahip oldukları ve düşük düzeyde olumsuz tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel ısınmaya yönelik bilgi düzeyleri incelendiğinde ise öğretmen adaylarının orta düzeyde bilgi düzeyine sahip oldukları söylenebilir. Araştırma sonuçlarına göre, derinlemesine bir çalışmak yapmak için sosyal bilgiler öğretmen adaylarıyla nitel araştırma yapılabilir yönünde öneride bulunulmuştur.
Referanslar
Aksan, Z. & Çelikler, D. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının küresel ısınma konusundaki görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 49-67.
Al-Ghussain, L. (2019). Global warming: review on driving forces and mitigation. Environmental Progress & Sustainable Energy, 38(1), 13-21.
Altınbilek, G. (2022). “Uzaktan iklim okuryazarlığı eğitiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgi, tutum ve davranışlarına etkisi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Antalya.
Altınöz, N. (2010). “Fen Bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeyleri”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Atmaca Aksoy, A, C. & Erten, S. (2022). A four-tier diagnostic test to determine pre-service science teachers' misconception about global warming. Journal of Baltic Science Education, 21(5), 747-761.
Ay, F. & Yalcın Erik, N. (2020). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişikliğine yönelik bilgi ve algı düzeyleri. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(2), 1-18.
Aydın, F. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin küresel ısınma konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Education, 3(4), 15-27
Aydın, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Social Sciences and Humanities, 1(1), 118-132.
Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274. Bayram, C. (2014). “Lise öğrencilerinin küresel ısınma konusundaki görüş ve tutumları”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Bilgi, K. (2021). “Fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma hakkında bilgi ve tutum düzeylerinin incelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırşehir.
Borden, R. J. (1985). Personality and ecological concern. In D. B. Gray (Eds.), Ecological beliefs and behaviors. Westport: Green Wood Press.
Bozdoğan, A. E. (2009). Bir küresel ısınma tutum ölçeği geliştirilmesi. EÜFBED- Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1). 25-50.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Çağlak, S. & Türkeş, M. (2023). Analysis of spatial distribution of climatic comfort conditions in Diyarbakır city. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences, 9(2), 396-414.
Çamlıdağ, E. & Kılıçoğlu, G. (2022). Ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin “küresel ısınma” ve “iklim değişikliği” kavramlarına yönelik metaforik algıları. E. Sözen, G. Kılıçoğlu ve T. Çetin (Ed.), Eğitimde kuramsal ve uygulamalı akademik araştırmalar I içinde (s.302). Ankara: Hiperlink Yayınları.
Demir, A. S. (2020). “Fen bilimleri ve sınıf eğitimi öğretmen adaylarının çevre risk algılarıyla çevre tutumlarının belirlenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
Durkaya, B. & Durkaya, A. (2018). Küresel ısınma farkındalığı Bartın Üniversitesi öğrencileri örneği, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20(1), 128-144.
Eroğlu, B. & Aydoğdu, M. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 345-374.
Eroğlu, B. (2009). “Fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Güley, A.Ö. (2009). “Bolu Abant İzzet Baysal üniversitesi öğrencilerinin küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin ölçülmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Gülsoy, E. (2018). “Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişikliği üzerine bilgi düzeyi ve algıları”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Gürer, A. & Sakız, G. (2018). Yetişkinlerin küresel ısınma ile ilgili bilgi düzeyleri ve geri dönüşüm farkındalıkları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1364-1391.
İpek, S. (2022). “Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik bilgi ve bilişsel farkındalıklarının incelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale.
Jardins, J. R. D. (2006). Çevre etiği: çevre felsefesine giriş. (R. Keleş, Çev.). Ankara: İmge Yayınları.
Karakaya Cirit, D. ve Aydemir, S. (2019). Akran koçluk uygulamasının fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisine etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 933-951.
Karakuş, U. (2012). A validity and reliability study of a global warming attitude scale. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, 40-45.
Karatekin, K. & Aksoy, B. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Turkish Studies, 7(1), 1423-1438.
Karatekin, K. (2011). “Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kayış, A. (2005). Güvenilirlik analizi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri içinde (s. 404-419). Ankara: Asil Yayınları.
Kaypak, Ş. (2011). Küreselleşme sürecinde sürdürülebilir bir kalkınma için sürdürülebilir bir çevre. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(20), 19-33.
Kılıçoğlu, G. (2021). Examination of the perceptions about self-efficacy in environmental education amongst social studies teacher candidates. Review of International Geographical Education Online, 11(1), 118-133.
Mahanoğlu, S. (2019). “Ortaokul öğrencilerinin küresel ısınmaya yönelik bilgi ve algılarının incelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray.
Malkoç, H. (2011). “Sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının ve bilişsel farkındalık becerilerinin incelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Sosyal bilgiler öğretim programı. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf sayfasından erişilmiştir.
Öcal, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(27), 333-352.
Öner, Ş. (2023). Çevre sorunlarına akıllı çözümler: İzmir Büyükşehir Belediyesi örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (75), 41-59.
Özdemir, M. ve Gökçe, N. (2019). 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının çevre eğitimi açısından incelenmesi. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 61-75.
Özel, M. & Kılıç, S. (2006). Küresel bir sorun olarak iklim değişikliği ve iklim politikaları. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 0(34), 137-169.
Papadimitriou, V. (2004). Prospective primary teachers' understanding of climate change, greenhouse effect, and ozone layer depletion. Journal of Science Education and Technology 13, 299–307.
Polat, S. (2012). “Öğretmen adaylarının (sosyal bilgiler, fen bilgisi, ilköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi, türkçe) çevre sorunlarına yönelik tutumları”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Soydan, S., Samur, A. Ö., Koçyiğit, S., & Kiremit, H. Ö. (2015). Çocuk ve çevre. Ankara: Vize Yayınları.
Şama, E. (1997). “Üniversite gençliğin çevre ve çevre sorunlarına yönelik tutumları”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Şener, S. B. (2021). “Farklı değişkenler açısından öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutum ve farkındalıklarının incelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
Şerbetci, B. (2023). “Öğretmen adaylarının küresel ısınmaya yönelik bilinçleri”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Topaloğlu, M. (2014). “Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının kendi yaşam kalitelerine yansımalarının incelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Ulutaş, K. (2013). “İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeyleri”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Umurhan, B. (2022). “Öğretmen adaylarının küresel iklim değişikliğine ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarının incelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Alanya.
Yalçın, F. (2010). “İlköğretimin küresel ısınma ve sera etkisi, bilgi düzeyindeki yerinin ve yanlış kavramlarının önemi üzerine bir çalışma”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi (ANKAD)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.